Lech Sulimierski (ur. 1947, Kielce) aktor teatralny, związany m.in. z krakowskim Teatrem Lalki i Maski „Groteska”, gorzowskim Teatrem im. Juliusza Osterwy oraz kieleckim Teatrem im. Stefana Żeromskiego. Kawaler Zakonu Maltańskiego. Jego dziadek Stanisław Sulimierski uratował podczas okupacji Żydówkę z dzieckiem, których ukrywał w swoim domu. Po donosie sąsiada-folksdojcza wywiózł kobietę na wieś i tam znalazł dla niej kryjówkę. W 2004 r. Lech Sulimierski występował w spektaklu o Marku Edelmanie „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest autorem przedstawienia „Szalom. Motyw żydowski w literaturze polskiej”.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1947 r. Kielcach.
[00:00:40] Dziadkowie mieszkali niedaleko dzielnicy żydowskiej. Dziadek był mierniczym, ojciec prawnikiem. Dziadek zmarł w 1946 r., na rok przed urodzeniem boh. – jego sylwetka w opowieściach ojca-gawędziarza, autora książki „W starych Kielcach”, która miała kilka wydań i doczekała się pozytywnej recenzji Jarosława Iwaszkiewicza. Opowieści o żydowskiej diasporze.
[00:04:05] Ojciec pisał pod pseudonimem Jerzy Jerzmanowski – wybór nazwiska rodziny praprababki jako pseudonimu. Członkowie rodu Jerzmanowskich brali udział w wojnach napoleońskich, powstaniach narodowych. Erazm Jerzmanowski walczył w powstaniu styczniowym, potem studiował we Francji i brał udział w wojnie francusko-pruskiej. Wyemigrował do Stanów, gdzie zgromadził duży majątek – pomoc Żydom, reakcja polskiej Polonii. Erazm Jerzmanowski wrócił do Polski i powołał fundację, która wspomagała utalentowane osoby.
[00:10:44] Reakcja środowisk żydowskich, dawnych mieszkańców Kielc, po ukazaniu się książki.
[00:11:45] Podczas okupacji ojciec, który zbiegł z niewoli, ukrywał się w okolicach Warszawy. Dziadkowie mieszkali w Kielcach przy ul. Wesołej – pojawienie się Żydówki z dzieckiem. Dziadek zatrudnił kobietę jako nauczycielkę dwunastoletniej córki. Ostrzeżony o donosie, wywiózł kobietę na wieś. Dziadkowie pomagali także pani Racheli, którą boh. pamięta z czasów dzieciństwa – jej reakcja na pogrzebie dziadka. [+]
[00:15:12] Dziadek mieszkał z matką w Piotrkowie Trybunalskim. Jako młody chłopak podjął pracę skryby w kancelarii adwokackiej, za spoliczkowanie nauczyciela wydalono go ze szkoły – ukończenie szkoły mierniczej w guberni mohylewskiej. W 1903 r. dziadek zamieszkał w Kielcach. Po wybuchu I wojny skończył kurs oficerów armii carskiej, do Polski wrócił z gen. Dowbor-Muśnickim, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
[00:19:30] Dziadek ożenił się z Zofią z Kossowskich, był właścicielem kancelarii mierniczej, miał szerokie kontakty w mieście, także wśród Żydów. Dziadek, nałogowy palacz, zatrudnił Żyda do skręcania papierosów, dając początek rodzinnej firmie „Saltzman i synkowie”. [+]
[00:21:20] Ojciec, Jerzy Sulimierski, ukończył prawo w Warszawie, potem podchorążówkę artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim i służył w 2 PAL w Kielcach, stąd ruszył na wojnę – dwutygodniowa marszruta z Warszawy na wschód w towarzystwie ordynansa oraz rotmistrza Łabęckiego. Po wkroczeniu sowietów rotmistrz poddał się, a ojciec uciekał do Kielc – złapany przez Rosjan, uciekł z niewoli. Porada mieszkającego w Kielcach Niemca Rommla – okoliczności ucieczki z kieleckiego szpitala. Ostrzeżony przez granatowego policjanta w Iłży, ojciec wyjechał do Wesołej k. Warszawy i zamieszkał u ciotki Bastrzyckiej, łączniczki AK. [+]
[00:28:40] Ojciec, mający fałszywe dokumenty, przyjeżdżał do Kielc. Pewnego dnia przechodząc koło małego getta odwiedził znajomego, który uważał, że getto to azyl. [+]
[00:30:06] Ojciec nie należał do AK, ale wspomagał ciotkę Bastrzycką, u której mieszkał. Po wybuchu powstania ciotka dostarczała broń do miasta. Po wojnie ojciec wrócił do Kielc – organizowanie życia po pożarze domu.
[00:31:50] W domu poruszano tematykę żydowską. Po wybuchu wojny matka nosiła jedzenie do małego getta. Jej cioteczny brat został rozstrzelany w Warszawie za pomoc Żydom w getcie.
[00:33:00] W 2004 r. boh. wystąpił w spektaklu o Marku Edelmanie „Zdążyć przed Panem Bogiem”, grając jego postać do dnia dzisiejszego. Boh. jest autorem przedstawienia „Szalom. Motyw żydowski w literaturze polskiej”, który został oparty na dziełach różnych autorów.
[00:34:55] Boh. słyszał od ojca historię kieleckiego bukinisty, pana Icka, który sprzedawał książki uczniom. Ojciec dowiedział się, że Icek ma na nazwisko Hitler. Sprawa Icka o paserstwo przed kieleckim sądem.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..