Sulimierski Lech
Lech Sulimierski (ur. 1947, Kielce) aktor teatralny, związany m.in. z krakowskim Teatrem Lalki i Maski „Groteska”, gorzowskim Teatrem im. Juliusza Osterwy oraz kieleckim Teatrem im. Stefana Żeromskiego. Kawaler Zakonu Maltańskiego. Jego dziadek Stanisław Sulimierski uratował podczas okupacji Żydówkę z dzieckiem, których ukrywał w swoim domu. Po donosie sąsiada-folksdojcza wywiózł kobietę na wieś i tam znalazł dla niej kryjówkę. W 2004 r. Lech Sulimierski występował w spektaklu o Marku Edelmanie „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Jest autorem przedstawienia „Szalom. Motyw żydowski w literaturze polskiej”.
more...
less
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1947 r. Kielcach.
[00:00:40] Dziadkowie mieszkali niedaleko dzielnicy żydowskiej. Dziadek był mierniczym, ojciec prawnikiem. Dziadek zmarł w 1946 r., na rok przed urodzeniem boh. – jego sylwetka w opowieściach ojca-gawędziarza, autora książki „W starych Kielcach”, która miała kilka wydań i doczekała się pozytywnej recenzji Jarosława Iwaszkiewicza. Opowieści o żydowskiej diasporze.
[00:04:05] Ojciec pisał pod pseudonimem Jerzy Jerzmanowski – wybór nazwiska rodziny praprababki jako pseudonimu. Członkowie rodu Jerzmanowskich brali udział w wojnach napoleońskich, powstaniach narodowych. Erazm Jerzmanowski walczył w powstaniu styczniowym, potem studiował we Francji i brał udział w wojnie francusko-pruskiej. Wyemigrował do Stanów, gdzie zgromadził duży majątek – pomoc Żydom, reakcja polskiej Polonii. Erazm Jerzmanowski wrócił do Polski i powołał fundację, która wspomagała utalentowane osoby.
[00:10:44] Reakcja środowisk żydowskich, dawnych mieszkańców Kielc, po ukazaniu się książki.
[00:11:45] Podczas okupacji ojciec, który zbiegł z niewoli, ukrywał się w okolicach Warszawy. Dziadkowie mieszkali w Kielcach przy ul. Wesołej – pojawienie się Żydówki z dzieckiem. Dziadek zatrudnił kobietę jako nauczycielkę dwunastoletniej córki. Ostrzeżony o donosie, wywiózł kobietę na wieś. Dziadkowie pomagali także pani Racheli, którą boh. pamięta z czasów dzieciństwa – jej reakcja na pogrzebie dziadka. [+]
[00:15:12] Dziadek mieszkał z matką w Piotrkowie Trybunalskim. Jako młody chłopak podjął pracę skryby w kancelarii adwokackiej, za spoliczkowanie nauczyciela wydalono go ze szkoły – ukończenie szkoły mierniczej w guberni mohylewskiej. W 1903 r. dziadek zamieszkał w Kielcach. Po wybuchu I wojny skończył kurs oficerów armii carskiej, do Polski wrócił z gen. Dowbor-Muśnickim, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.
[00:19:30] Dziadek ożenił się z Zofią z Kossowskich, był właścicielem kancelarii mierniczej, miał szerokie kontakty w mieście, także wśród Żydów. Dziadek, nałogowy palacz, zatrudnił Żyda do skręcania papierosów, dając początek rodzinnej firmie „Saltzman i synkowie”. [+]
[00:21:20] Ojciec, Jerzy Sulimierski, ukończył prawo w Warszawie, potem podchorążówkę artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim i służył w 2 PAL w Kielcach, stąd ruszył na wojnę – dwutygodniowa marszruta z Warszawy na wschód w towarzystwie ordynansa oraz rotmistrza Łabęckiego. Po wkroczeniu sowietów rotmistrz poddał się, a ojciec uciekał do Kielc – złapany przez Rosjan, uciekł z niewoli. Porada mieszkającego w Kielcach Niemca Rommla – okoliczności ucieczki z kieleckiego szpitala. Ostrzeżony przez granatowego policjanta w Iłży, ojciec wyjechał do Wesołej k. Warszawy i zamieszkał u ciotki Bastrzyckiej, łączniczki AK. [+]
[00:28:40] Ojciec, mający fałszywe dokumenty, przyjeżdżał do Kielc. Pewnego dnia przechodząc koło małego getta odwiedził znajomego, który uważał, że getto to azyl. [+]
[00:30:06] Ojciec nie należał do AK, ale wspomagał ciotkę Bastrzycką, u której mieszkał. Po wybuchu powstania ciotka dostarczała broń do miasta. Po wojnie ojciec wrócił do Kielc – organizowanie życia po pożarze domu.
[00:31:50] W domu poruszano tematykę żydowską. Po wybuchu wojny matka nosiła jedzenie do małego getta. Jej cioteczny brat został rozstrzelany w Warszawie za pomoc Żydom w getcie.
[00:33:00] W 2004 r. boh. wystąpił w spektaklu o Marku Edelmanie „Zdążyć przed Panem Bogiem”, grając jego postać do dnia dzisiejszego. Boh. jest autorem przedstawienia „Szalom. Motyw żydowski w literaturze polskiej”, który został oparty na dziełach różnych autorów.
[00:34:55] Boh. słyszał od ojca historię kieleckiego bukinisty, pana Icka, który sprzedawał książki uczniom. Ojciec dowiedział się, że Icek ma na nazwisko Hitler. Sprawa Icka o paserstwo przed kieleckim sądem.
more...
less