Halina Jędrzejewska z d. Dudzik ps. „Sławka” (ur. 1926, Warszawa) we wrześniu 1939 roku trafiła wraz z rodziną do Monasterzysk na Podolu. Po powrocie do Warszawy ukończyła gimnazjum im. Słowackiego, maturę zdała na tajnych kompletach w 1944 roku. Należała do konspiracyjnej organizacji Konfederacja Narodu, a następnie do Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka w batalionie „Miotła” w Zgrupowaniu Radosław. Brała udział w walkach na Woli, Starówce i Czerniakowie, za co została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji powstania znalazła się w obozach jenieckich w Sandbostel i Oberlangen. Po zakończeniu wojny przebywała w Anglii, gdzie służyła w Pomocniczej Lotniczej Służbie Kobiet, do Polski wróciła w 1946 roku. W 1947 roku wyszła za poznanego podczas powstania Tadeusza Jędrzejewskiego. W roku 1952 Halina Jędrzejewska roku ukończyła medycynę, do emerytury w 1987 roku pracowała w klinice ortopedycznej. Specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii uzyskała w 1958, w 1966 obroniła doktorat. W latach 1987–2000 pracowała w niepełnym wymiarze godzin w spółdzielni lekarskiej. Od roku 1956 działa w środowisku kombatantów. Była członkinią Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZBoWiD oraz Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Mieszka w Warszawie.
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1926 r. w Warszawie.
[00:00:50] Latem 1939 r. boh. była na obozie harcerskim w Górach Świętokrzyskich. Po wojnie boh. będąc w Anglii usiłowała odszukać szkolne koleżanki z gimnazjum im. Słowackiego – większość zginęła podczas powstania. W szkole boh. wstąpiła do harcerstwa. Po wybuchu wojny ojciec, pracownik Ministerstwa Komunikacji, został ewakuowany wraz z rodziną. W okolicach Równego pociąg został zbombardowany.
[00:05:00] Przed wybuchem wojny matka robiła zapasy, zabezpieczono szyby w oknach. 5 września rodzina została ewakuowana – wyjazd z dworca Wileńskiego, kłopoty z ulokowaniem się w pociągu. Gdy pociąg został zbombardowany koło Równego, nikt z rodziny nie ucierpiał, ale zginęli ludzie w przedziale pierwotnie przydzielonym rodzinie. Z Równego przyjechały furmanki, które zabierały pasażerów – zamieszkanie u żydowskiej rodziny. [+]
[00:11:55] Wkroczenie Armii Czerwonej do Równego – syn gospodarzy poradził siostrze, by rodzina wyjechała z Równego. Wyjazd na Podole, skąd pochodził ojciec. [+]
[00:17:45] Boh. i siostra Danuta jeździły pociągiem z Monasterzysk do szkoły w Buczaczu – podróże z czerwonoarmistami. Zmiany w szkole – znikanie polskich nauczycieli. Na Podolu było wiele mieszanych polsko-ukraińskich małżeństw. Zmiana nastawienia do Polaków. [+]
[00:24:25] Propozycja przerzutu części rodziny do Warszawy – boh. z matką zostały w Monasterzyskach, a ojciec z dwiema córkami wyjechał. Brak wiadomości od rodziny – decyzja matki o ucieczce. Pomoc w załatwieniu fałszywych dokumentów i biletów na pociąg – wyjazd do Przemyśla. Trudności z przejściem przez granicę. Reakcja sowieckiego żołnierza na widok budzika. Matka miała przy sobie woreczek z biżuterią – okoliczności, w których dała ją radzieckim żołnierzom. [+]
[00:40:18] Boh. została przerzucona przez płot i dzięki temu matka weszła do niemieckiego przedstawicielstwa. Rodzina wielokrotnie doświadczyła pomocy ze strony obcych ludzi. 1 maja [1940] matka i boh. przyjechały do Warszawy i poszły do domu – spotkanie z rodziną. [+]
[00:48:52] Sytuacja po powrocie do Warszawy – głód. Najstarsza siostra pracowała w opiece społecznej, ale niewiele zarabiała. Boh. chodziła do szkoły im. Słowackiego – przeniesienie szkoły na ul. Wilczą, potem na Smolną – organizacja tajnego nauczania, matura w konspiracji.
[00:59:52] W konspiracji działały siostry, a potem także boh., ale w domu o tym nie rozmawiano – postawa rodziców. Dwa razy matka nie chciała wypuścić boh. z domu. Przysięga boh. po wstąpieniu do organizacji. Kobieta, która odebrała przysięgę, była potem w oddziale partyzanckim i zginęła w walce z Niemcami.
[01:10:00] Boh. należała do Konfederacji Narodu, potem do Armii Krajowej. W Konfederacji działała także starsza siostra Wanda. Zadania boh. jako łączniczki – znajdowanie lokali na spotkania, przenoszenie broni. Boh. pojechała do Przemyśla po rannego partyzanta, ale jego stan zdrowia nie pozwalał na podróż.
[01:20:35] Zagrożenie podczas okupacji – spotkanie z niemieckim patrolem. Okoliczności pojawienia się nocą kolegi z konspiracji. Jeden pokój zajmowała lokatorka, która grała na fortepianie. Gdy się przeprowadziła do innego mieszkania w kamienicy, szukało jej tam gestapo, ale kobieta zdołała uciec i po wojnie mieszkała we Wrocławiu.
[01:32:32] Boh. wiozła broń na ul. Kredytową, ostrzeżona przed łapanką weszła do jakiegoś domu, gdzie pomogła jej obca kobieta. [+]
[01:38:20] System ostrzegania w razie wsypy – wypatrywanie kolegi, Wojciecha Kętrzyńskiego, w którego mieszkaniu był „kocioł”. Rodzice wiedzieli, że córki działają w konspiracji, ale nie znali szczegółów. Boh. nie pamięta nazwiska kobiety, która odebrała od niej przysięgę.
[01:44:50] Podczas jednego z zebrań Konfederacji miał się odbyć apel poległych – w czerwcu 1943 r. podczas działań partyzanckich zginęło wielu członków organizacji. Spotkanie prowadził Wojciech Kętrzyński, boh. zapomniała zabrać z domu listę poległych.
[01:47:35] Zadania w ruchu oporu – odwiezienie do szpitala jednego z kolegów, poety [Andrzeja Trzebińskiego], poszukiwanego przez Niemców. Boh. wiedziała, że ma ze Starego Miasta odebrać człowieka na wózku – nie poznała kolegi, który był w przebraniu. Poszukiwanych przez gestapo często umieszczano na oddziałach zakaźnych.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.