Bruno Opacki (ur. 1936, Puławy) jest synem przedwojennego policjanta. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał w Puławach, gdzie był świadkiem m.in. likwidacji ludności żydowskiej, terroru niemieckiego i akcji partyzanckich. Po wojnie jego ojciec został uwięziony, a potem zamordowany. W 1953 Bruno Opacki zdał maturę i mimo problemów z dostaniem się na studia, ukończył Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Po utworzeniu województwa nowosądeckiego (1975 r.) przeprowadził się do Nowego Sącza, gdzie pracował w Wojewódzkim Ośrodku Postępu Rolniczego.
[00:00:10] Ur. 1936 r. w Puławach, mieście Czartoryskich. Ojciec Jan ur. w 1891 r. jako poddany cara Mikołaja, matka w 1900 r. 5 dzieci. Rodzice pracowali na roli. Ojciec w 1913 r., wzięty do wojska, ranny pod Kijowem. W 1918 r. ślub – śmierć pierwszej żony przy porodzie drugiego dziecka.
[00:03:37] W 1920 r. ojciec brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Matka jako najstarsza córka musiała pomagać swojej odwowiałej matce i licznemu rodzeństwu. Ślub z ojcem – wdowcem z dwójką dzieci z pierwszego małżeństwa – był swoistą ucieczką od tego życia.
[00:06:00] Po wojnie namawiano ojca do zostania w Korpusie Ochrony Pogranicza albo policji, wrócił do domu. Mama pochodziła z Góry Puławskiej. Losy Armii Berlinga w okolicy Puław. Ojciec zaciągnął się do policji państwowej, posterunek w Karczmiskach. Przeprowadzka do Puław w latach 20. XX w.
[00:10:20] Budowa domu na działce leśnej otrzymanej od państwa. Niewiadoma data dzienna urodzenia boh. Elektryfikacja podkarpackich wsi zakończyła się w 1976 r. Stosunki dworu Czartoryskich z ludnością z okolicznych wsi.
[00:15:19] Wybuch II wojny światowej. Rodzina wyjechała do leśniczówki, boh. chował się przed nalotami w sterty liśćmi. Przemarsz oddziałów niemieckich, stukot podkutych butów. Strzelnica w lesie – tam roztrzeliwano ludzi z łapanek, Żydów.
[00:18:43] Dom boh. przy ulicy Żyrzyńskiej 24 – biegła z pałacu Czartoryskich do Żyrzyna – w czasie wojny nazywała się Parkstrasse 42, po wojnie Partyzantów. Przez całą okupację Niemcy organizowali tam ćwiczenia i egzekucje. Rozstrzelania odbywały się też na wale nad Wisłą. Egzekucja 20 mężczyzn w Górze Puławskiej.
[00:22:54] Siostra widziała powieszonych w Górze Puławskiej – niektórych mama znała. Widok ludzi idących na rozstrzelanie w stronę lasu. Jednostka wojskowa z czasów carskich – tam stacjonowali Niemcy.
[00:25:59] W Puławach było wielu Żydów – w czasie okupacji zniszczono dzielnicę żydowską. Handel, szewstwo, krawiectwo były w rękach Żydów, także restauracje. Apteka. Kamień pamiątkowy naprzeciw kościoła na skarpie.
[00:28:20] Prawosławni w Puławach – cerkiew przerobiona w PRL na kościół garnizonowy. Najstarszy cmentarz Puław – Włostowicki – nagrobki prawosławne z XIX w. Szkoła agronomiczna z czasów carskich, budynki w stylu rosyjskim. Getto żydowskie było w Puławach krótko, na terenie tartaku przy szosie na Lublin. Potem Żydzi zostali wywiezieni na Majdanek. Najbiedniejsi Żydzi – pachciarze – chodzili po wsiach i skupowali jajka i inne rzeczy.
[00:34:35] Cyganie w czasie okupacji byli wysyłani do obozów śmierci. Po wojnie przejeżdżały tabory, stacjonowały w lasach, na polanach. Wróżyli i kradli, kobiety kąpały się w sukienkach, śpiewy przy ogniska.
[00:37:25] Przy domu był ogród, grządki, woda do podlewania ze studni. Pomoc rodziny ojca – żyzne gleby nadwiślańskie. W czasie okupacji siostra mogła chodzić tylko do szkoły krawieckiej, boh. chodził 1 i 2 klasy przy ul. Polnej.
[00:42:30] W 1945 r. wysiedlenie ludności z Puław – rodzina boh. zamieszkała w Łubkach k. Wąwolnicy – szkoła wiejska. W pierwszej klasie boh. siedział w ławce z żydowskim chłopcem, który „zniknął” ok. Bożego Narodzenia. W szkole nauka pisania i rachunków. Starsze dzieci chodziły na tajne komplety – geografii uczył ojciec kolegi, wychowanek profesora Romera.
[00:46:50] I komunia św. w 1945 r . w zniszczonym kościele garnizonowym (po pobycie Niemców i Rosjan). W styczniu 1945 r. w Puławach przebiegała strefa frontowa, opuszczona przez mieszkańców. Obrazek komunijny, białe spodnie uszyte przez mamę, tenisówki bielone pastą do zębów.
[00:49:50] Na Kresach Rosjanie usuwali Polaków ze stanowisk: wysyłali do obozów. W Generalnej Guberni ludzie poszli do lasu – ojciec współpracował z partyzantką. Starsza siotra była łączniczką. Partyzanci spotykali się, grali w siatkówkę. Boh. był „naznaczony” jako syn policjanta.
[00:56:16] Brak opracowań na temat losów dzieci b. policjantów w PRL. Kłopoty z dostaniem się na studia. Rozpoczęcie studiów w 1955 r. na Wydziale Rolniczym SGGW w Warszawie, najmniej atrakcyjnym, po którym pracowało się w PGR.
[01:01:19] Indoktrynacja w szkole średniej w czasie stalinizmu, ZMP, dzieci donosiły na rodziców. Matura w 1953 r. Dysproporcja w poziomie nauki między miastem a wsią. Liceum im. Czartoryskich w Puławach. Przedwojenni legendarni nauczyciele, jedność kształcenia i wychowania w czasie stalinizmu. Wszechobecność Stalina w życiu szkolnym. Boh. nie należał do ZMP. [+]
[01:08:25] Armia Berlinga przybyła do Puław w lipcu 1944, Niemcy wysadzili most na Wiśle. Zmęczeni, spragnieni żołnierze nieśli dobytek w worku, wysysali wodę z błota. [+]. Przeprowadzali wysiedlenia mieszkańców.
[01:12:35] Po wysiedleniu władzę przejęło wojsko. Niemcy, wycofując się, zbombardowali Puławy. Wysiedlenie do Wronowa, potem pod Wąwolnicę. Przejście z mamą przez tory, zatrzymanie przez pijanego Rosjanina. [+]
[01:17:30] Mama wymieniała bimber na tuszonkę w radzieckich kuchniach polowych. Zatrzymanie przez Rosjan, zamknięcie z mamą w komórce. Rosjanie „niszczyli wszystko”, wracając z Berlina byli obwieszeni zegarkami. Powojenne dowcipy o Rosjanach.
[01:22:10] Śmierć Stalina, akademia, smutna muzyka z kołchoźników. Aktywiści z ZMP mieli duży wpływ na życie szkoły. Na studiach ocena niedostateczna z przedmiotu „podstawy marksizmu i leninizmu”, poprawka.
[01:26:02] Październik 1956 – boh. była na II roku studiów. Zlikwidowano egzamin z ekonomii politycznej. Studenci wycięli brzytwą tekst z podręcznika – wróbelek mieszkał w tym pudełku. Akademik na Jelonkach.
[01:29:32] Studium nauczycielskie przy SGGW. Boh. nie chciał mieszkać w Warszawie, a jego dziewczyna tak. Kupowanie meldunku w Warszawie. Miłość do gór i koni. Półroczna praktyka studencka w stadninie koni w Walewicach. Niedaleko Bielawy nad Bzurą – cmentarz z czasów II wojny (bitwa nad Bzurą). W latach 60. likwidowano stadniny koni na Podkarpaciu.
[01:33:55] Możliwości pracy po studiach. Turystyka studencka. W latach 70. praca w Wojewódzkim Ośrodku Postępu Rolniczego. Kierownik Mieczysław Kotlicki.
[01:36:49] Wprowadzenie stanu wojennego – wizyta u znajomych po choinkę. Boh. nie angażował się w działalność opozycyjną. Chata z ulami w Ochotnicy Górnej.
[01:41:11] Ojciec w marcu 1945 r. aresztowany przez UB, dokumenty z przesłuchań w IPN. Odbicie więźniów przez „Orlika”, ciężko pobity ojciec nie zdołał uciec. Przetrzymywany jeszcze przez 2 lata, potem wyrzucony ledwo żywy za płot.
[01:45:20] Ojciec eskortował więźnia politycznego, który uciekł w Lublinie z samochodu. Ojciec miał sprawę prowadzoną przez Niemców.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..