Prof. Piotr Sobolewski (ur. 1961, Sandomierz), neurolog, pochodzi z rodziny podtrzymującej tradycje patriotyczne i lekarskie. Jest synem lekarza Kazimierza Sobolewskiego, wieloletniego więźnia sowieckich łagrów i wnukiem znanego sandomierskiego lekarza Wincentego Sobolewskiego. Jego stryj Janusz Sobolewski zginął w Powstaniu Warszawskim. Prof. Piotr Sobolewski jest ordynatorem Oddziału Neurologii w Szpitalu Specjalistycznym w Sandomierzu, współorganizatorem licznych medycznych konferencji naukowych. Przez kilka kadencji pełnił funkcję radnego Rady Powiatu Sandomierskiego i radnego Rady Miasta Sandomierza, angażując się w działalność społeczną. Prof. Piotr Sobolewski jest dziekanem Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Sandomierzu i pracownikiem naukowym Collegium Medicum. Dzięki jego staraniom zostały wydane pamiętniki dziadka i ojca.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1961 r. w Sandomierzu.
[00:00:20] Dziadek, Wincenty Sobolewski, po ukończeniu gimnazjum w Radomiu w 1909 r. rozpoczął studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Wcielony do armii rosyjskiej, służył w korpusie sanitarnym. Dyplom uzyskał w 1916 r. w Rostowie n/Donem. W 1917 wstąpił do Legionów, w wojsku służył do 1931. Zmobilizowany w 1939, został komendantem szpitala w Samborze. Dziadek służył w kompanii sanitarnej 4 Pułku Saperów. Swoją służbę w wojsku opisał w pamiętnikach.
[00:05:20] W 1939 r. dziadek został szefem szpitali wojskowych w Samborze i Busku – droga z Ciechocinka do Sandomierza i dalej na wschód. Dziadek został zatrzymany przez sowietów, ale zdołał uciec.
[00:07:22] Po powrocie do Sandomierza dziadek pracował jako lekarz i działał w konspiracji. Należał do Stronnictwa Narodowego – wydawanie pisma „Naród w walce”. W 1942 r. grupę zdekonspirowano, dziadek uciekł z Sandomierza do wsi Tuczępy. Przez dwa lata mieszkał na plebanii, w dalszym ciągu pisał pamiętniki, jednym z tematów były partyzanckie walki. W 1944 r. po przejściu frontu wrócił do Sandomierza. Pracował do 1972 r. jako kierownik ośrodka zdrowia, zmarł w roku 1976.
[00:09:50] Dziadek miał trzech synów, jeden zmarł podczas kampanii wrześniowej, drugi zginął w Powstaniu Warszawskim, trzeci syn Kazimierz został wywieziony do łagru. Poszukiwania synów, starania o uwolnienie Kazimierza.
[00:11:40] Kazimierz Sobolewski urodził się w Janowie Lubelskim, gdzie wtedy stacjonował dziadek. W 1922 r. rodzina przeprowadziła się do Sandomierza, tu ojciec ukończył szkołę. W 1936 r. podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie – powody, dla których nie studiował w Krakowie. Po wybuchu wojny uczestniczył, razem z prof. Jałowym i innymi studentami, w zabezpieczaniu pozostawionej broni, którą ukrywano w piwnicach Zakładu Anatomii. Aresztowany przez NKWD, został uwolniony po interwencji prof. Parnasa, i wrócił do Sandomierza. Tu pracował w szpitalu i razem z ojcem działał w konspiracji.
[00:14:55] Ojciec wyjechał do Lwowa uciekając przed Gestapo – kontynuowanie studiów oraz działalności konspiracyjnej – drukowanie „Słowa polskiego”. Ojciec wstąpił do Armii Krajowej, miał pseudonim „Norbert”. Był Delegatem Rządu Londyńskiego w woj. stanisławowskim. Ukończył studia przed wkroczeniem sowietów do Lwowa. Po ujawnieniu się Delegatury został aresztowany i skazany na 18 lat łagru, karę odbywał w Incie, gdzie pracował jako lekarz.
[00:18:35] Warunki w łagrze, gdzie ojciec prowadził pracę naukową badając przypadki chorych łagierników. Ojciec przywiózł do Polski skrzynkę z rękopisami swoich badań – wygłaszanie referatów na zjazdach medycznych.
[00:20:58] Przygotowania do wyjazdu do Polski, oczekiwanie na dworcu w Brześciu na dokumenty z Moskwy. Stosunek polskich władz do repatriantów. Dziadek zabiegał przez wiele lat o uwolnienie syna. Ojciec otrzymał paczkę z Izraela, co nie poprawiło jego sytuacji w łagrze. Dziadek wysłał ok. 400 paczek, do adresata dotarły 4. Po śmierci Stalina wyrok ojca skrócono do 10 lat, do Polski wrócił w 1955 r.
[00:24:45] W łagrze więziono wielu Polaków, w tym dwóch członków Delegatury, którym ojciec załatwił pracę w szpitalnym laboratorium. Ojciec po latach spisał nazwiska osób pracujących w szpitalach łagiernych w okolicach Inty.
[00:26:53] Wyjazd do Polski następował etapami – przenoszenie do kolejnych obozów. Pobyt w punkcie repatriacyjnym w Grabanowie k. Białej Podlaskiej – biały chleb i kiełbasa – zbieżność nazwiska z przedwojennym właścicielem majątku. Ojciec wysłał do domu telegram o swoim powrocie, jako miłośnik muzyki pierwsze kroki w Warszawie skierował do operetki. Ojciec pracował w szpitalu w Sandomierzu – organizacja punktu krwiodawstwa i laboratorium, szefowanie oddziałowi zakaźnemu.
[00:33:26] W posiadaniu rodziny są dokumenty dotyczące aresztowania i pobytu w więzieniu we Lwowie – gryps adresowany do narzeczonej, Wandy Sękowskiej, wyrzucony z jadącej więźniarki. Listy do rodziców. Wanda Sękowska nie miała wiadomości od narzeczonego i wyszła za mąż.
[00:34:55] W latach 1942-44 ojciec pracował w Instytucie prof. Rudolfa Weigla. Wiele osób uratowało życie pracując jako karmiciele wszy. Ojciec dwa razy chorował na tyfus – przyjazdy dziadka, by się nim opiekować. [+]
[00:37:43] Dziadek ukrywał się w Tuczępach pod nazwiskiem Jacek Grzybowski – lekarstwa ze Lwowa od syna Kazimierza. Dziadek przebywał w Tuczępach z przysposobioną córką Ireną Rzepecką, której mąż był w Armii Andersa. Syn Ireny Rzepeckiej sprawdzał wypisywane recepty, czy dziadek nie podpisał się gdzieś jako Sobolewski.
[00:40:14] Ojciec pracując w sandomierskim szpitalu poznał przełożoną pielęgniarek, dziewczynę ze wsi, i ożenił się – małżeństwo zostało uznane za mezalians, co zanotował Iwaszkiewicz w swoich dziennikach.
[00:41:39] Dziadek Wincenty Sobolewski miał trzech synów: Zdzisław studiował medycynę w Krakowie, działał w ruchu narodowym, za co był więziony przez sanacyjne władze i w związku z tym nie został zmobilizowany. W 1939 r. odbywał praktykę w sandomierskim szpitalu, który ewakuowano w kierunku Janowa Lubelskiego po bombardowaniach miasta. Zdzisław Sobolewski zachorował podczas ewakuacji na zapalenie płuc i zmarł. Najmłodszy syn, Janusz, w 1939 r. chciał studiować na Politechnice Lwowskiej. Podczas okupacji zaangażował się w działalność konspiracyjną – prowadził nasłuch radiowy i kolportaż gazetki „Naród w walce”. Zagrożony przez gestapo wyjechał do Warszawy i podjął studia medyczne na tajnych kompletach. Należał do Armii Krajowej, pomimo hemofilii walczył w powstaniu w oddziale „Tygrysów Woli”, ranny w nogę, zmarł w szpitalu polowym. Po wojnie ciało ekshumowano i pochowano na Powązkach. [+]
[00:51:47] Odznaczenia stryja – odebranie krzyża Virtuti Militari przez rodzinę.
[00:52:59] Janusz Sobolewski ps. „Jurek” dostarczył materiały do Kielc – aresztowanie i pobyt w kieleckim więzieniu. Bunt i udana ucieczka więźniów – okoliczności zdarzenia. Stryj został ranny 26 sierpnia 1944, zmarł pomimo operacji w szpitalu przy ul. Długiej – słowa jego podkomendnych.
[00:57:28] Tradycje patriotyczne i lekarskie w rodzinie. W 1922 r. dziadek kupił dom w Sandomierzu i otworzył gabinet lekarski, który funkcjonuje do dziś. Boh. skończył medycynę w 1985 r. i przyjmuje w gabinecie od 1988. Narzędzia w gabinecie dziadka, jego specjalizacje. Praca ojca po powrocie z łagrów. Boh. jest neurologiem, jego córka także jest lekarką.
[01:00:34] W rodzinnym archiwum znajduje się wiele pamiątek i spisanych relacji – wydanie wspomnień dziadka i ojca. Publikacja o Januszu Sobolewskim.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.