Stanisława Roztropowicz-Szkubel (ur. 1927, Płaszowa) wychowała się na Wołyniu, gdzie jej rodzice dzierżawili 20-hektarowe gospodarstwo. W ciągu wojny przetrwali „rozkułaczenie”, represje sowieckie, ukraińskie i niemieckie. W lipcu 1943 roku wobec narastającej fali mordów na Polakach schronili się w Radziwiłłowie. Tam zaopiekowali się porzuconą dwuletnią żydowską dziewczynką Sabiną Kagan. W 1945 roku transportem repatriacyjnym przyjechali do Nidzicy. Pani Stanisława skończyła studia na wydziale rolniczym w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Pracowała w Instytucie Ziemniaka oraz Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. W 1989 roku obroniła rozprawę habilitacyjną. Od 1997 roku na emeryturze. Rodzice pani Stanisławy zostali w 2000 roku uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata
dwa lata później tytuł ten przyznany został Stanisławie Roztropowicz-Szkubel.
[00:00:09] Autoprezentacja boh. urodzonej na Wołyniu.
[00:00:35] Po zakończeniu wojny rodzina została repatriowana z Wołynia do Nidzicy. Boh. ukończyła warszawską Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW).
[00:01:35] Przyszły mąż boh. chodził do szkoły w Białokrynicy k.Krzemieńca razem z ciotecznym bratem boh. Henrykiem Kubaszewskim. Obydwaj zostali wcieleni do Armii Czerwonej, z której trafili do Dywizji Kościuszkowskiej. Henryk Kubaszewski pracował przy wykreślaniu map – powód skierowania do karnej kompanii, spotkanie ze szkolnym kolegą Józefem Szkublem i jego pomoc. Boh. była z wizytą u rodziny w Częstochowie i tam poznała Józefa Szkubla.
[00:08:20] Powody wzięcia ślubu w latach 80.
[00:09:40] Henryk Kubaszewski po wcieleniu do Armii Czerwonej został wysłany na Kamczatkę. Józef Szkubel służył w batalionie budowlanym – budowa fabryk zbrojeniowych. Henryk Kubaszewski został zwolniony w 1945 r. do cywila ze szpitala w Otwocku. Józef Szkubel po wojnie pozostał w wojsku, gdzie dosłużył się stopnia pułkownika. Józef Szkubel zmarł w 1989 r. – odwołanie kompanii honorowej z pogrzebu.
[00:20:00] Boh. była kierowniczką oddziału w Instytucie Ziemniaka w Jadwisinie – namowy, by wstąpiła do partii. Boh. nie miała kłopotów z wyjazdami za granicę.
[00:22:45] Szefem boh. w Jadwisinie był prof. Mieczysław Bielecki, Żyd. Jego dobór pracowników. Prof. Bielecki wyjechał z żoną do USA w 1968 r. – jego pomoc w poszukiwaniach Inki.
[00:27:07] Przyczyny powstania Instytutu Ziemniaka w 1966 r., połączenie go z Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.
[00:28:41] Boh. pojechała służbowo do Instytutu Ziemniaka w Koryniowie koło Moskwy, stamtąd pojechała na Ukrainę do rodziny. Siostra ojca mieszkała w Winnicy – trudności z przejazdem do innej obłasti. Gdy ojciec uciekał z Ukrainy w 1925 r., siostra powierzyła jego opiece swojego syna Eryka Wiśniowskiego. Po wojnie Eryk znalazł się w USA, boh. odwiedziła go w 1960 r., gdy była w Stanach na stażu. W Kijowie mieszka wnuczka ciotki Wiktorii Wiśniowskiej.
[00:33:40] W 1970 r. boh. pojechała z rodziną samochodem na Wołyń – specyfika poruszania się na terenie Ukrainy.
[00:35:18] Podczas stanu wojennego boh. dostała telegram o śmierci stryjecznej siostry mieszkającej w Szczecinie – patrole wojskowe na Dworcu Centralnym. Sytuacja przed stanem wojennym.
[00:38:20] Instytut Ziemniaka współpracował z SGGW, ale podlegał Ministerstwu Rolnictwa. Jeden z pracowników Instytutu donosił na kolegów, ale boh. nie dowiedziała się, kto to był.
[00:42:00] Wizyta na Wołyniu po wojnie – wrażenia boh. Wspomnienie szkolnych lat. Ojciec dzierżawił gospodarstwo od osadnika wojskowego – działalność społeczna rodziców, rozwój rolnictwa.
[00:47:25] Po przeprowadzce do Radziwiłłowa rodzina korzystała z pozostawionego na wsi ogrodu – różnica powietrza na wsi i w mieście. Sytuacja w Osadzie Bema po deportacji osadników wojskowych – przyjazd „Hucułów” znad Sanu – różnice między Polakami, Hucułami i Ukraińcami. Do wybuchu wojny w 1941 r. przesiedleńcy nie mogli opuszczać miejsc, do których ich przywieziono – wielu wyjechało podczas niemieckiej okupacji. Boh. była w Osadzie Bema w 1975 r. – odszukanie miejsca, w którym stał dom. [+]
[00:54:30] Represje sowieckie po 17 września 1939 r., nasilenie się ukraińskich ruchów nacjonalistycznych po wybuchu wojny w 1941 r. W 1942 r. ojciec został zakładnikiem niemieckich władz – okoliczności jego aresztowania.
[01:02:28] Starania mamy o zwolnienie ojca. Boh. chodziła z siostrą do sąsiadów z prośbą o podpisanie petycji o uwolnienie ojca – liczne odmowy. Połowę zakładników rozstrzelano, ale ojciec wrócił do domu. Petycji nie chcieli podpisać Ukraińcy. [+]
[01:06:28] Boh. miała w Radziwiłłowie koleżanki Ukrainki – efekt gry „w inteligenta”.
[01:08:42] Boh. nie wiedziała, czy inne rodziny przechowują Żydów. W 2004 r., podczas pobytu z Inką w Radziwiłłowie, mer miasta opowiadał o likwidacji getta, którą widziała jego babcia – po wyprowadzeniu kolumny do lasu esesmani z psami przeszukiwali posesje wyłapując uciekinierów. Domniemane losy rodziców Inki.
[01:12:55] Powody, dla których boh. nie ujawniła nazwiska rodziny, od której odebrano Inkę.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..