Bronisław Pakuła ps. „Zawisza” (ur. 1926, Wytyczno) był świadkiem bitwy pod Wytycznem, którą 2 października 1939 r. stoczyli żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza z jednostkami Armii Czerwonej. Po bitwie wspólnie z mamą i bratem ukrywał KOP-istów, za co omal nie zostali rozstrzelani przez czerwonoarmistów. W 1944 roku wstąpił w szeregi Zgrupowania Partyzanckiego „Jeszcze Polska nie Zginęła”, dowodzonego przez płk Roberta Satanowskiego. Służył w kompanii dywersyjnej, w której zajmował się wysadzaniem torów kolejowych oraz robieniem zasadzek na transporty niemieckie. W trakcie walk został ranny. Po wyzwoleniu dostał się w szeregi oddziałów remontowo-naprawczych 8. Dywizji Piechoty 2. Armii Wojska Polskiego. Po demobilizacji działał w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. W 1948 roku został aresztowany przez UB i ponad 5 lat siedział w więzieniu, gdzie pracował w szwalni. Po wyjściu z więzienia wyjechał do Szczecina.
00:00:07 Służba w 2 Armii Wojska Polskiego, podczas pogadanki politruka boh. powiedział o boju w Wytycznie i był przesłuchiwany przez Informację Wojskową. Donosicielstwo w wojsku. Brat w 1945 r. uciekł z wojska do oddziału „Jastrzębia”.
00:03:55 Radość żołnierzy z zakończenia wojny. Brat cioteczny, który należał do AK, został aresztowany i wywieziony w głąb ZSRR.
00:06:06 Żołnierze nie rozmawiali ze sobą o polityce – boh. rozmawiał tylko z kolegą, który przyszedł do wojska z Narodowych Sił Zbrojnych. Obawa przed donosicielami. Boh. odszedł z wojska w 1947 r. i pojechał na Lubelszczyznę. Będąc w wojsku utrzymywał kontakt z „Żelaznym” i „Jastrzębiem”. Po powrocie w rodzinne strony poruszał się po terenie posługując się dokumentami z wojska – kontakt z Kaznowskim ze Stępkowa. Po zakończeniu wojny boh. pracował w warsztatach samochodowych w Łodzi.
00:11:19 Pacyfikacja Puchaczowa w lipcu 1947 r. zorganizowana przez „Wiktora”, „Ordona” i „Żelaznego”. Wspomnienie Józefa Struga ps. „Ordon”, akcje przeciwko Ukraińcom z Hańska podczas niemieckiej okupacji. W okolicy Czarnego Lasu ukrywał się Kazik „Sowiet”, radziecki uciekinier z niemieckiej niewoli, który po wyzwoleniu nie ujawnił się.
00:15:00 Bezpośrednią przyczyną pacyfikacji Puchaczowa było zabicie trzech partyzantów z oddziału „Wiktora”. Śmierć „Żelaznego w 1951 r. Na prośbę „Żelaznego” boh. zabrał z lasu brata i Zbigniewa Pielacha.
00:20:31 Współpraca oddziału „Żelaznego” i NSZ. Wspomnienie Edwarda Taraszkiewicza ps. „Żelazny”.
00:22:23 Boh. zabrał brata i Pielacha do Łodzi, po powrocie na Lubelszczyznę zostali aresztowani. Boh. pojechał w 1948 r. na Boże Narodzenie do matki i został aresztowany przez UB. Przesłuchanie w Lublinie – wypytywanie o partyzantów z Czarnego Lasu.
00:29:21 Tortury podczas przesłuchania prowadzonego przez UB, sadyzm strażników. Po rozprawie boh. trafił do więzienia na Zamku w Lublinie – warunki w więzieniu. Wyżywienie w więzieniu – paczki od rodzin. Donosiciele w więzieniu – rozpoznawanie kapusiów. Zabieranie medalików więźniom.
00:35:44 UB nachodziło matkę, działalność Pajączkowskiego z Zabrodzia.
00:38:49 W więzieniu nie obchodzono świąt. Boh. pracował jako prasowacz w szwalni, gdzie szyto mundury dla WOP i kufajki dla Korei.
00:41:16 Wspomnienie kolegów z więzienia. Boh. nie miał kontaktu z rodziną. Pomoc medyczna w więzieniu.
00:43:46 Radość po śmierci Stalina. Wychodząc z więzienia boh. odebrał zarobione pieniądze i kupił ubranie w towarzystwie strażnika, który odprowadził go na stację. Boh. przyjechał do Szczecina, gdzie mieszkała jego siostra – meldowanie się na milicji, rozmowy z funkcjonariuszami. Koledzy namówili boh., by zapisał się do ZBoWiD.
00:49:33 Brat siedział w więzieniu w Jaworznie i pracował w kopalni. Matka siedziała w więzieniu na Zamku w Lublinie. Namawianie boh., by wydał „Żelaznego”.
00:51:23 Podczas wydarzeń poznańskich boh. był wzywany na milicję. Boh. pracował w elektrowni – zakład nie mógł strajkować. Donosiciele w Solidarności.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.