Pakuła Bronisław cz. 2

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1258

9 października 2020, Szczecin

0:53

Bronisław Pakuła ps. „Zawisza” (ur. 1926, Wytyczno) był świadkiem bitwy pod Wytycznem, którą 2 października 1939 r. stoczyli żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza z jednostkami Armii Czerwonej. Po bitwie wspólnie z mamą i bratem ukrywał KOP-istów, za co omal nie zostali rozstrzelani przez czerwonoarmistów. W 1944 roku wstąpił w szeregi Zgrupowania Partyzanckiego „Jeszcze Polska nie Zginęła”, dowodzonego przez płk Roberta Satanowskiego. Służył w kompanii dywersyjnej, w której zajmował się wysadzaniem torów kolejowych oraz robieniem zasadzek na transporty niemieckie. W trakcie walk został ranny. Po wyzwoleniu dostał się w szeregi oddziałów remontowo-naprawczych 8. Dywizji Piechoty 2. Armii Wojska Polskiego. Po demobilizacji działał w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. W 1948 roku został aresztowany przez UB i ponad 5 lat siedział w więzieniu, gdzie pracował w szwalni. Po wyjściu z więzienia wyjechał do Szczecina.

00:00:07 Służba w 2 Armii Wojska Polskiego, podczas pogadanki politruka boh. powiedział o boju w Wytycznie i był przesłuchiwany przez Informację Wojskową. Donosicielstwo w wojsku. Brat w 1945 r. uciekł z wojska do oddziału „Jastrzębia”.
00:03:55 Radość żołnierzy z zakończenia wojny. Brat cioteczny, który należał do AK, został aresztowany i wywieziony w głąb ZSRR.
00:06:06 Żołnierze nie rozmawiali ze sobą o polityce – boh. rozmawiał tylko z kolegą, który przyszedł do wojska z Narodowych Sił Zbrojnych. Obawa przed donosicielami. Boh. odszedł z wojska w 1947 r. i pojechał na Lubelszczyznę. Będąc w wojsku utrzymywał kontakt z „Żelaznym” i „Jastrzębiem”. Po powrocie w rodzinne strony poruszał się po terenie posługując się dokumentami z wojska – kontakt z Kaznowskim ze Stępkowa. Po zakończeniu wojny boh. pracował w warsztatach samochodowych w Łodzi.
00:11:19 Pacyfikacja Puchaczowa w lipcu 1947 r. zorganizowana przez „Wiktora”, „Ordona” i „Żelaznego”. Wspomnienie Józefa Struga ps. „Ordon”, akcje przeciwko Ukraińcom z Hańska podczas niemieckiej okupacji. W okolicy Czarnego Lasu ukrywał się Kazik „Sowiet”, radziecki uciekinier z niemieckiej niewoli, który po wyzwoleniu nie ujawnił się.
00:15:00 Bezpośrednią przyczyną pacyfikacji Puchaczowa było zabicie trzech partyzantów z oddziału „Wiktora”. Śmierć „Żelaznego w 1951 r. Na prośbę „Żelaznego” boh. zabrał z lasu brata i Zbigniewa Pielacha.
00:20:31 Współpraca oddziału „Żelaznego” i NSZ. Wspomnienie Edwarda Taraszkiewicza ps. „Żelazny”.
00:22:23 Boh. zabrał brata i Pielacha do Łodzi, po powrocie na Lubelszczyznę zostali aresztowani. Boh. pojechał w 1948 r. na Boże Narodzenie do matki i został aresztowany przez UB. Przesłuchanie w Lublinie – wypytywanie o partyzantów z Czarnego Lasu.
00:29:21 Tortury podczas przesłuchania prowadzonego przez UB, sadyzm strażników. Po rozprawie boh. trafił do więzienia na Zamku w Lublinie – warunki w więzieniu. Wyżywienie w więzieniu – paczki od rodzin. Donosiciele w więzieniu – rozpoznawanie kapusiów. Zabieranie medalików więźniom.
00:35:44 UB nachodziło matkę, działalność Pajączkowskiego z Zabrodzia.
00:38:49 W więzieniu nie obchodzono świąt. Boh. pracował jako prasowacz w szwalni, gdzie szyto mundury dla WOP i kufajki dla Korei.
00:41:16 Wspomnienie kolegów z więzienia. Boh. nie miał kontaktu z rodziną. Pomoc medyczna w więzieniu.
00:43:46 Radość po śmierci Stalina. Wychodząc z więzienia boh. odebrał zarobione pieniądze i kupił ubranie w towarzystwie strażnika, który odprowadził go na stację. Boh. przyjechał do Szczecina, gdzie mieszkała jego siostra – meldowanie się na milicji, rozmowy z funkcjonariuszami. Koledzy namówili boh., by zapisał się do ZBoWiD.
00:49:33 Brat siedział w więzieniu w Jaworznie i pracował w kopalni. Matka siedziała w więzieniu na Zamku w Lublinie. Namawianie boh., by wydał „Żelaznego”.
00:51:23 Podczas wydarzeń poznańskich boh. był wzywany na milicję. Boh. pracował w elektrowni – zakład nie mógł strajkować. Donosiciele w Solidarności.
mehr...
weniger

Suchanowski Łukasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film