Janina Krajczok (ur. 1947, Czernica) pochodzi z rodziny śląskiej, jej ojciec przed wojną pracował w kopalni. Podczas II wojny światowej ojciec został wcielony do Wehrmachtu, brał udział m.in. w blokadzie Leningradu, ranny dostał się do niewoli radzieckiej, z której wrócił w 1945 roku.
[00:00:10] Ur. w 1947 r. w Czernicy, gdzie mieszka do dziś. Początkowo dom po dziadkach kryty strzechą, w latach 50. remont domu. Ojciec pracował w kopalni jako urzędnik ekspedycji. Blankiety transportowe po rosyjsku. Rodzice mieli wykształcenie podstawowe, utrzymywali się z 2 ha pola obrabianego ręcznie. Dwie młodsze siostry. Przybrane rodzeństwo ojca. Mamie zależało na wykształceniu dzieci.
[00:03:43] Tradycje w rodzinie – święta. Zielone święta, „święto ludowe” – ozdabianie futryn zielonymi gałązkami brzozy, odpust parafialny i kiermasz w październiku związany z poświęceniem kościoła. W czasie pieczenia kołaczy i chleba w domu musiało być cicho, dzieci musiały być na podwórku. [+] Wyjątkowy kołacz ciotki.
[00:08:10] Świniobicie na wsi, tradycje kulinarne. Dziadek ze strony matki był powstańcem śląskim. Powstańcy spotykali się we własnym gronie. W domu się nie mówiło o „wyzwoleniu” przez rosyjskich żołnierzy.
[00:12:02] W domu dziadka stacjonowali radzieccy żołnierze, a wcześniej niemieccy. Fotografia dziadka w mundurze, oficer radziecki kazał pochować książki w domu [+]. Zachowywanie Rosjan na Śląsku („dla nich byliśmy Niemcami”). Nauczycielka pochodziła w okolic Jasła – były tam 3 obozy. Kuchnia polowa na podwórku dziadka. Dziewczęta chowały się przed Rosjanami w stodole.
[00:18:00] Wspomnienia wojenne ojca: w wieku 20 lat wcielony do Wehrmachtu, do artylerii, z Niemiec doszedł do Leningradu, przewoził konie. Jego brat stacjonował we Francji w okolicy La Rochelle. 3 marca 1943 r. ojciec został ranny, przewieziony do szpitala w Niemczech, kula utkwiła w pachwinie. Był w niewoli radzieckiej. Wrócił do domu w listopadzie 1945 r.
[00:22:04] Udział w oblężeniu Leningradu – bolesne wspomnienia ojca. Ojciec przewieziony z Estonii do Niemiec, nie usunięto kuli z pachwiny, pracował w Niemczech. Niewola radziecka, pracował w fabryce żywności, jadał końskie mięso.
[00:25:30] Węgrzy w wojsku niemieckim. Ślązacy nie chcieli iść do Wehrmachtu, niektórzy się okaleczali, biskup Adamski doradzał
„czyńcie, co wam każą”. W domu ojca mówiło się po polsku. Przyrodni brat ojca nie dostał wezwania do wojska, kopał okopy na linii frontu i tam zginął.
[00:29:35] Teść boh. walczył w pobliżu La Rochelle. Wuj z rodziny męża przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina, lubił Rosjan. Zdobywał Wał Pomorski, bardzo cenił pokój, obawy podczas stanu wojennego. Stryj służył w Wehrmachcie na froncie wschodnim, dostał się do niewoli, wcielony do dywizji im. R. Traugutta. Konfiskowanie żywności dla wojska, zastrzelenie dziewczynki przychodzącej po żywność – wuj musiał ją pochować [+]. Dożył 94 lat.
[00:34:36] Rozkaz nieprzekraczania Wisły podczas powstania warszawskiego. Spotkania z weteranami wojennymi. Po wojnie rodzina nie doświadczyła represji. Żółte oczy ojca – miał silną żółtaczkę.
[00:39:09] Stryj dużo czytał pod koniec życia. Wielu jego kolegów z sąsiedztwa zginęło na wojnie. Stalinizm w Czernicy: uwięzienie księdza proboszcza, który budował kościół, ludzie w charakterystycznych płaszczach chodzili do kościoła „na zwiady”. W 1957 r. religia w szkole, I komunia boh., przy budowaniu kościoła samodzielnie wykonywano cegły. Zeszyty do religii, wikary Józef Loska, grywał z dziećmi w piłkę, w złości zranił niechcący ucznia w głowę, karnie przeniesiony z parafii. Artykuł w „Trybunie Robotniczej”. Przeprosiny księdza.
[00:45:10] Zachowanie Rosjan: babcia na celowniku żołnierza radzieckiego, przepędzenie go przez kilkunastoletnią mamę [+]. Chowanie się dziewcząt przez Rosjanami. Rozpijanie żołnierzy radzieckich.
[00:48:55] Nauczycielka niemieckiego wysłana do łagru, gdzie zginęła. Zastrzelenie przez sąsiada 1 września 1939 innego sąsiada Barcioka, powstańca śląskiego.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..