Michał Kulczycki (ur. 1933, Zielonka) opowiada o swoim najstarszym bracie Józefie, który został rozstrzelany przez Niemców w czasie egzekucji 11 listopada 1939 w Zielonce. Drugi brat trafił na roboty przymusowe do Niemiec, a trzeci brat oraz ojciec przeżyli pobyt w KL Dachau.
[00:00:05] Bohater wspomina starszego brata, który od 1935 r. był na studiach w Poznaniu i wracał do Zielonki tylko na wakacje i święta. Kontakt boh. ze starszym bratem był mniejszy niż z resztą rodzeństwa. W Dzień Niepodległości [1939] matka poszła do kościoła. Po powrocie opowiadała, że na składzie opałowym wywieszono plakat.
[00:01:20] Ok. 11:00 16-letni wówczas starszy brat boh. Leszek wyszedł „na Zielonkę” i zobaczył Niemców, o których mówiono, że idą do Kulczyckich. Szybko wrócił do domu i powiadomił rodziców. Potem Niemcy dobijali się do furtki i służąca wpuściła ich.
[00:02:15] 6-letni wówczas boh. i jego 12-letni brat ukryli się w przedpokoju. Ojciec i starszy brat byli w sypialni - tam weszli Niemcy. Starszy brat boh. Józef został zabrany na przesłuchanie. Miał za kilka godzin wrócić. [+]
[00:03:30] Po zmroku sąsiadka powiedziała, że na posterunku wisi lista i znajduje się na niej nazwisko najstarszego brata boh. Okazało się, że to lista rozstrzelanych. Rodzice umówili z proboszczem pogrzeb, wypożyczyli z kościoła trumnę-rekwizyt. [+]
[00:04:30] Następnego dnia rano ojciec poszedł do wsi Kobylak i wynajął wóz konny. Żaden mężczyzna nie chciał powozić, jedna z gospodyń przyjechała po trumnę, a potem z rodzicami udali się wozem na miejsce egzekucji. Dołączył do nich granatowy policjant i urzędnik gminy.
[00:05:30] Odszukano w grobie brata i złożono go do trumny. Miał być zawieziony do kościoła, ale policjant dostał wytyczne, że trumna z ciałem ma jechać od razu na cmentarz. Akcja trwała do wieczora, dziećmi zajmowała się sąsiadka. Rodzice bardzo potem uważali, żeby starsze rodzeństwo nie angażowała się w nic ryzykownego.
[00:06:35] W sierpniu 1944 Niemcy pojmali w trakcie łapanki w Zielonce starszego brata boh., Leszka, i wywieźli go do obozu przejściowego k. Zakroczymia, a dalej na roboty przymusowe do Hanoweru, gdzie był pomocnikiem maszynisty kolejowego.
[00:07:35] W grudniu [1944] brat chciał wrócić do Polski i uciekł z robót, za co skazano go na 2 mies. obozu karnego w Grosbeeren k. Berlina. Po wyjściu pracował przy odgruzowaniu Berlina. Po wojnie wrócił do Zielonki bardzo schorowany i w 1948 r. zmarł. [+]
[00:08:30] 5 września 1944 boh. i reszta rodziny została wypędzona z Zielonki. Szli piechotą na Dworzec Zachodni w Warszawie, skąd pociągami zostali przewiezieni do obozu przejściowego w Pruszkowie.
[00:09:30] Podczas selekcji w obozie ojca boh. i 16-letniego brata skierowano do Dachau. Matkę, siostrę boh. i jego samego wywieziono do Szymanowa w Generalnej Guberni, gdzie byli do wkroczenia wojsk radzieckich, Po wyzwoleniu Dachau przez Amerykanów i odbyciu kwarantanny w obozie pod Monachium, ojciec z bratem wrócili w sierpniu [1945] do Zielonki.
[00:10:35] Rodzice pogodzili się z konsekwencjami wojny.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..