Piotr Podgórski (ur. 1924, Makarów) wychował się przed wojną na Kresach Południowo-Wschodnich II RP. Podczas rzezi wołyńskiej odparł w ramach samoobrony atak Ukraińców na swoje gospodarstwo. W 1944 roku został wcielony do 6. Dywizji Piechoty 1. Armii Wojska Polskiego. Brał udział w walkach o Warszawę, Wał Pomorski, Kołobrzeg, Odrę i Berlin, zakończenie wojny zastało go w Sandau nad Łabą. Po wojnie trafił do Wojsk Ochrony Pogranicza i brał udział w walkach z oddziałami Narodowych Sił Zbrojnych na Podbeskidziu, którymi dowodził dezerter z WOP – por. Stanisław Kopik ps. „Zemsta”.
00:00:10 Autoprezentacja boh. urodzonego w Makarowie w 1924 r.
00:00:59 Po przyjeździe w 1948 r. na Ziemie Odzyskane boh. zamieszkał w domu zdewastowanym przez czerwonoarmistów – zwolnienie z wojska w lipcu 1947 r.
00:02:00 Prezentacja rodziców: Anny i Kazimierza. Rodzice mieli niewielkie gospodarstwo. Smak bułek przed wojną.
00:04:43 We wsi mieszkało tylko siedem polskich rodzin. Zmiana nastawienia Ukraińców do Polaków po śmierci Piłsudskiego. Nauczycielka była Ukrainką, która wyszła za Polaka. Boh. nie skończył szkoły, bo mu tam dokuczano – nauka w domu.
00:07:01 Podczas niemieckiej okupacji wujek załatwił boh. pracę w majątku, by nie zabrano go na roboty. Boh. nie pomagał w domu i gospodarstwo podupadło.
00:08:26 Boh. poszedł do wojska w 1944 r. Po spaleniu domu mama wybudowała nowy dom. Boh. był przez trzy dni w niewoli i rodzina dostała zawiadomienie o jego śmierci. W 1989 r. pojechał zobaczyć ojcowiznę – wrażenia z pobytu na Ukrainie, stan dróg. Mąż nauczycielki Anna Dobrowolskiej był Polakiem i mieszkał w innej wsi.
00:11:27 Rodzina wyjechała do Makarowa i mama tam zbudowała dom. Ukraińcy zabijali wykształconych Polaków. Zatrzymanie przez własowca wozu z kradzionym jedzeniem, które miało trafić do Ukraińców.
00:15:46 Boh. miał stary karabin i strzelił w kierunku banderowca, który patrolował okolicę. Gdy poszedł do wojska, banderowcy spalili dom.
00:17:32 Marsz z wojskiem do Przemyśla i dalej do Rzeszowa. Boh. służył w 2 batalionie 14 Pułku Piechoty – pobyt w Żurawicy Dolnej. Po przyjeździe do Radości żołnierze kopali okopy. Walki na Wisłą, sforsowanie rzeki w połowie sierpnia. Boh. walczył na Mokotowie, potem przez Bydgoszcz dotarł na Wał Pomorski i brał udział w walkach o Jastrowie, Rederitz (Nadarzyce) – tu pochowano kolegów z kompanii, i Virchow (Wierzchowo). Przejście lasami do Goleniowa i Stepnicy, gdzie boh. wziął do niewoli niemieckiego żołnierza. Dalsza droga lasami do Kołobrzegu.
00:24:58 Boh. szedł w szpicy z kapralem Zacierką – wejście do wsi, którą rzekomo opuścili Niemcy, postrzelenie chorążego. Traktowanie jeńca przez żołnierzy. Podejście pod Kołobrzeg z południowego zachodu, zajmowanie domów, kopanie okopów. Walki na przedmieściach. Por. Majewski dowodził 4 kompanią w Radości. Porucznik Łopuski, który zginął podczas walk o Kołobrzeg, został pochowany koło Czerwonych Koszar.
00:35:29 Kazimierz Szulc, który był kierowcą, brał udział w ekshumacji ciał żołnierzy poległych podczas walk o Rederitz. Walki w okolicy Czerwonych Koszar w Kołobrzegu, posądzenie boh. o próbę ucieczki przez dowódcę pułku Sylwestra [chodzi o płk. Seliwestrowa]. Po postrzeleniu pułkownika zastąpił go mjr Domaredzki. Dowódcą batalionu był Jan Nowotarski.
00:41:11 Wielkanoc po zdobyciu Kołobrzegu – żołnierz z Mościsk znał się na wędliniarstwie i zrobił kiełbasę dla żołnierzy. Boh. nie pił alkoholu z kolegami, tylko poszedł na mszę polową. Przejście lasami do Goleniowa. Forsowanie Odry w okolicach Siekierek, przejście przez rzekę przez zwalony z mostem pociąg, śmierć por. Jarosza. Oddział boh. miał za zadanie przeczesywać lasy. Nadejście oddziałów Armii Czerwonej, zboże na polach wysiane przez niemieckich rolników. [+]
00:49:46 Boh. wziął do niewoli trzech niemieckich żołnierzy. Dojście żołnierzy do Sandau nad Łabą, tu boh. został lekko ranny. Wspomnienie śmierci por. Łopuskiego. Pobyt w szpitalu polowym, boh. widział por. Bartoszewskiego rannego w nogi. Rano boh. wsiadł na rower, wrócił do jednostki i sam sobie powyjmował odłamki. [+]
00:56:05 Obecny stan zdrowia boh.
00:57:30 Przyjazd do Rothenburga nad Nysą, skąd w lipcu wyjechano do Polski. Boh. znalazł się przy granicy polsko-czeskiej w Lesznej Górnej koło Ustronia. W październiku 1945 r. zwolniono do cywila starsze roczniki, a młodsi żołnierze wyjechali do Żywca, potem do Wadowic – działalność bandy „Ognia”.
01:01:22 Pobyt w Korbielowie i Rajczy – pomoc przy wyborach 3 x TAK. W okolicy działał oddział Stanisława Kopika. Porucznik i szeregowcy wieźli prowiant do strażnicy WOP we wsi Rycerka Górna – spotkanie z oddziałem Kopika, który zajął strażnicę w Rycerce. Kilku żołnierzy, m.in. Inglot, przystąpiło do partyzantów. Mieczysław Inglot zginął w potyczce z wopistami, podobno z rąk kolegi Sydorowicza. [+]
01:06:32 Boh. przebywał w strażnicy WOP w Korbielowie, w okolicy działały oddziały NSZ – śmierć por. Szymańskiego i kaprala Pieska w walce z partyzantami. Opinia boh. na temat żołnierzy wyklętych.
01:08:54 Stan zdrowie boh.
01:09:27 Pogadanki politruka por. Pilca – reakcja żołnierzy na wystąpienie boh.
01:11:41 Zniszczona Warszawa, rzeczy pozostawione przez uciekających Niemców. Uzbrojenie boh., braki amunicji. Jedzenie w wojsku – zupa z muchami. Umundurowanie, dowódcy kompanii: por. Łopuski, por. Moroz.
01:15:15 Dowódcą strażnicy WOP w Korbielowie był Wacław Górski.
01:16:28 Boże Narodzenie w strażnicy WOP – żołnierze mogli pójść do kościoła.
01:17:56 Pogrzeb szesnastu żołnierzy, którzy zginęli pod Rederitz (Nadarzyce). Każda kompania chowała swoich zabitych.
01:18:28 Kontrole na przejściu granicznym w górach – zatrzymanie ciężarówki z czeskimi papierosami. Boh. nie spotykał pilotów zestrzelonych samolotów.
01:22:43 Boh. wyszedł z wojska w lutym 1947 r. i pojechał do Bartnicy, w której mieszkał kolega Jan Woźniczka. Droga na piechotę z Rudy Śląskiej, gospodarstwo Woźniczki. Kontakty z Pawłem Gąsiorem. Na Pomorze przyjechał szwagier i boh. przeprowadził się w 1947 r. Jan Woźniczka wspominał Niemców, którzy mieszkali w domu, do którego się wprowadził.
01:26:20 W domu, w którym obecnie mieszka boh. był sklep. Od lat 70. przyjeżdżała z wizytą Niemka, która się tam urodziła.
01:29:30 W Rothenburgu żołnierze polscy zajęli szpital – patrolowanie terenów do Lubania. W mieście stacjonowali Rosjanie – kierowanie ruchem osób idących z Niemiec. Boh. patrolował z kolegą Edwardem Bukłatem, niedaleko mieszkała polska rodzina i dwie nastolatki Niemki, którym boh. przynosił jedzenie. Ludzie ze wsi żywili się głównie rabarbarem. [+]
01:33:06 Przed wojną Żydzi zajmowali się handlem, majątki bogatszych Żydów – losy podczas wojny. W 1935 r. zmieniło się nastawienie Ukraińców do Polaków. Przejście wojska w 1939 r. – spotkanie z czterema żołnierzami w cywilnych ubraniach. W 1941 r. brat został wcielony do Armii Czerwonej.
01:40:50 Boh. szedł do miasta i dostał od sąsiadów pieniądze na kupno tytoniu – kary za prywatny handel. W święta Bożego Narodzenia do rodziny przyszedł radziecki żołnierz, który dostał od swojej matki suszoną pszenicę. [+]
01:45:04 Zdanie na temat gospodarki Rosji i Niemiec. Uprawa ziemi na Kresach przed wojną – zmiany podczas niemieckiej okupacji, maszyny i szpinak.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..