Halina Jędrzejewska z d. Dudzik ps. „Sławka” (ur. 1926, Warszawa) we wrześniu 1939 roku trafiła wraz z rodziną do Monasterzysk na Podolu. Po powrocie do Warszawy ukończyła gimnazjum im. Słowackiego, maturę zdała na tajnych kompletach w 1944 roku. Należała do konspiracyjnej organizacji Konfederacja Narodu, a następnie do Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka w batalionie „Miotła” w Zgrupowaniu Radosław. Brała udział w walkach na Woli, Starówce i Czerniakowie, za co została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji powstania znalazła się w obozach jenieckich w Sandbostel i Oberlangen. Po zakończeniu wojny przebywała w Anglii, gdzie służyła w Pomocniczej Lotniczej Służbie Kobiet, do Polski wróciła w 1946 roku. W 1947 roku wyszła za poznanego podczas powstania Tadeusza Jędrzejewskiego. W roku 1952 Halina Jędrzejewska roku ukończyła medycynę, do emerytury w 1987 roku pracowała w klinice ortopedycznej. Specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii uzyskała w 1958, w 1966 obroniła doktorat. W latach 1987–2000 pracowała w niepełnym wymiarze godzin w spółdzielni lekarskiej. Od roku 1956 działa w środowisku kombatantów. Była członkinią Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZBoWiD oraz Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Mieszka w Warszawie.
więcej...
mniej
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1926 r. w Warszawie.
[00:00:40] Ojciec pracował w Ministerstwie Komunikacji, a matka w szkole. W chwili wybuchu wojny boh. była uczennicą gimnazjum im. Słowackiego, należała do harcerstwa.
[00:04:40] Siostra podczas okupacji była w Szarych Szeregach – jej przydział podczas Powstania Warszawskiego. W sąsiednim domu przy ul. Wawelskiej 60 był szpitalik powstańczy – znajomość układu budynku, zejść do piwnicy i kanałów – zorganizowanie się grupy sąsiadów podczas powstania, ucieczka mieszkańców kanałami 11 sierpnia 1944 r. Izolacja budynku podczas powstania, trudne decyzje. Losy mieszkańców, którzy nie uciekli.
[00:15:00] Po upadku powstania boh. była w obozie z kilkoma koleżankami, które miały podczas powstania przydział do jej kamienicy na Ochocie. Po kapitulacji powstania dowódca dał podkomendnym wybór – mogli wyjść z ludnością cywilną lub z powstańcami. Informacje przyniesione przez łącznika, który był na Ochocie.
[00:18:44] Na kilka dni przed wybuchem powstania boh. przebywała razem z kilkoma koleżankami sanitariuszkami w mieszkaniu przy ul. Żurawiej. Wybuch powstania przesunięto i dziewczyny wróciły do domów. Atmosfera pod koniec walk – nadzieje na pomoc aliantów i zwycięstwo. 1 sierpnia boh. pojechała do Śródmieścia, a potem wracała do domu – pożegnanie z rodzicami, ubranie boh. Droga tramwajem do wyznaczonego puntu – widok chłopaka z biało-czerwoną opaską na ramieniu. Nastrój na początku powstania. [+]
[00:34:35] Pierwsze ofiary – śmierć koleżanki. Przydział do kompanii. Boh. została wysłana z meldunkiem do „Radosława”, dowódcy Zgrupowania – wykonanie zadania. [+]
[00:42:25] Przez całe powstanie boh. była w oddziale por. Michała Panasika „Szczęsnego”. Pod koniec walk dowódca został ciężko ranny w twarz, koledzy odnieśli go do szpitala i wymogli na lekarzach zajęcie się „Szczęsnym”, który przeżył powstanie. Po latach boh. spotkała dowódcę i nie poznała go. [+]
[00:49:16] Incydent podczas zdobywania Monopolu Tytoniowego – powody śmiechu powstańców. Odpoczynek po zdobyciu budynku – reakcja boh. na widok dziewczyny w ciepłym płaszczu. [+]
[00:56:30] Zadania sanitariuszek podczas powstania, refleksje na temat waleczności powstańców. Odpoczynek na terenie zakładów garbarskich Pfeiffera – okoliczności poznania przyszłego męża. Przejście oddziału na ul. Stawki – spotkanie z członkami oddziału partyzanckiego, wśród których boh. rozpoznała znajomego, który odwiedzał dziewczynę z Grodna, mieszkającą w mieszkaniu boh. [+]
[01:08:00] Sytuacja powstańców na ul. Stawki – siła ognia niemieckiego. Boh. dostała od dowódcy niewielki pistolet – okoliczności skorzystania z broni – zaniesienie do szpitala ciężko rannego kolegi ps. „Mściwój” [Tadeusz Arak], jego śmierć.
[01:17:15] Po wojnie członkowie oddziału szukali się.
[01:18:40] Podczas walki na Stawkach boh. dotarła do dwóch ciężko rannych kolegów – decyzja jednego z nich. Podczas drogi do szpitala rani zostali koledzy niosący nosze – okoliczności użycia broni. Sytuacja w powstańczym szpitalu – śmierć „Mściwoja”. [+]
[01:27:10] Drugiego z ciężko rannych kolegów boh. spotkała po wojnie, gdy wróciła do kraju – jego stan zdrowia, zagrożenie amputacją obu nóg. Boh. po ukończeniu studiów pracowała w klinice ortopedycznej. Szef kliniki prof. Gruca zgodził się przyjąć kolegę – omówienie przypadku i leczenie. [+]
[01:34:50] Interwencja boh., gdy dowiedziała się, że koledze Ludwikowi Śmigielskiemu grozi amputacja nóg – uszanowanie jego decyzji. Akcja na terenie szpitala Jana Bożego.
[01:43:27] Boh. wraz z kilkoma kolegami brała udział w obronie otoczonego przez Niemców budynku szpitala Jana Bożego – śmierć kolegi. Po jakimś czasie zabrakło amunicji i granatów i poszedł po nie „Tchórz” [Zbigniew Chwaszczewski] – powrót kolegi i odebranie przez boh. znalezionej broni. Podczas odwrotu z budynku zginął jeden z kolegów. [+]
[01:55:00] Podczas przejścia oddziału do Śródmieścia kolega znalazł beczkę z winem – degustacja alkoholu. Nieudana próba połączenia się na Placu Bankowym z grupą idącą ze Śródmieścia – przejście kanałami.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.