Halina Jędrzejewska z d. Dudzik ps. „Sławka” (ur. 1926, Warszawa) we wrześniu 1939 roku trafiła wraz z rodziną do Monasterzysk na Podolu. Po powrocie do Warszawy ukończyła gimnazjum im. Słowackiego, maturę zdała na tajnych kompletach w 1944 roku. Należała do konspiracyjnej organizacji Konfederacja Narodu, a następnie do Armii Krajowej. Podczas Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka w batalionie „Miotła” w Zgrupowaniu Radosław. Brała udział w walkach na Woli, Starówce i Czerniakowie, za co została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji powstania znalazła się w obozach jenieckich w Sandbostel i Oberlangen. Po zakończeniu wojny przebywała w Anglii, gdzie służyła w Pomocniczej Lotniczej Służbie Kobiet, do Polski wróciła w 1946 roku. W 1947 roku wyszła za poznanego podczas powstania Tadeusza Jędrzejewskiego. W roku 1952 Halina Jędrzejewska roku ukończyła medycynę, do emerytury w 1987 roku pracowała w klinice ortopedycznej. Specjalizację II stopnia w zakresie chirurgii urazowej i ortopedii uzyskała w 1958, w 1966 obroniła doktorat. W latach 1987–2000 pracowała w niepełnym wymiarze godzin w spółdzielni lekarskiej. Od roku 1956 działa w środowisku kombatantów. Była członkinią Prezydium Zarządu Wojewódzkiego ZBoWiD oraz Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Mieszka w Warszawie.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1926 r. w Warszawie.
[00:00:40] Ojciec pracował w Ministerstwie Komunikacji, a matka w szkole. W chwili wybuchu wojny boh. była uczennicą gimnazjum im. Słowackiego, należała do harcerstwa.
[00:04:40] Siostra podczas okupacji była w Szarych Szeregach – jej przydział podczas Powstania Warszawskiego. W sąsiednim domu przy ul. Wawelskiej 60 był szpitalik powstańczy – znajomość układu budynku, zejść do piwnicy i kanałów – zorganizowanie się grupy sąsiadów podczas powstania, ucieczka mieszkańców kanałami 11 sierpnia 1944 r. Izolacja budynku podczas powstania, trudne decyzje. Losy mieszkańców, którzy nie uciekli.
[00:15:00] Po upadku powstania boh. była w obozie z kilkoma koleżankami, które miały podczas powstania przydział do jej kamienicy na Ochocie. Po kapitulacji powstania dowódca dał podkomendnym wybór – mogli wyjść z ludnością cywilną lub z powstańcami. Informacje przyniesione przez łącznika, który był na Ochocie.
[00:18:44] Na kilka dni przed wybuchem powstania boh. przebywała razem z kilkoma koleżankami sanitariuszkami w mieszkaniu przy ul. Żurawiej. Wybuch powstania przesunięto i dziewczyny wróciły do domów. Atmosfera pod koniec walk – nadzieje na pomoc aliantów i zwycięstwo. 1 sierpnia boh. pojechała do Śródmieścia, a potem wracała do domu – pożegnanie z rodzicami, ubranie boh. Droga tramwajem do wyznaczonego puntu – widok chłopaka z biało-czerwoną opaską na ramieniu. Nastrój na początku powstania. [+]
[00:34:35] Pierwsze ofiary – śmierć koleżanki. Przydział do kompanii. Boh. została wysłana z meldunkiem do „Radosława”, dowódcy Zgrupowania – wykonanie zadania. [+]
[00:42:25] Przez całe powstanie boh. była w oddziale por. Michała Panasika „Szczęsnego”. Pod koniec walk dowódca został ciężko ranny w twarz, koledzy odnieśli go do szpitala i wymogli na lekarzach zajęcie się „Szczęsnym”, który przeżył powstanie. Po latach boh. spotkała dowódcę i nie poznała go. [+]
[00:49:16] Incydent podczas zdobywania Monopolu Tytoniowego – powody śmiechu powstańców. Odpoczynek po zdobyciu budynku – reakcja boh. na widok dziewczyny w ciepłym płaszczu. [+]
[00:56:30] Zadania sanitariuszek podczas powstania, refleksje na temat waleczności powstańców. Odpoczynek na terenie zakładów garbarskich Pfeiffera – okoliczności poznania przyszłego męża. Przejście oddziału na ul. Stawki – spotkanie z członkami oddziału partyzanckiego, wśród których boh. rozpoznała znajomego, który odwiedzał dziewczynę z Grodna, mieszkającą w mieszkaniu boh. [+]
[01:08:00] Sytuacja powstańców na ul. Stawki – siła ognia niemieckiego. Boh. dostała od dowódcy niewielki pistolet – okoliczności skorzystania z broni – zaniesienie do szpitala ciężko rannego kolegi ps. „Mściwój” [Tadeusz Arak], jego śmierć.
[01:17:15] Po wojnie członkowie oddziału szukali się.
[01:18:40] Podczas walki na Stawkach boh. dotarła do dwóch ciężko rannych kolegów – decyzja jednego z nich. Podczas drogi do szpitala rani zostali koledzy niosący nosze – okoliczności użycia broni. Sytuacja w powstańczym szpitalu – śmierć „Mściwoja”. [+]
[01:27:10] Drugiego z ciężko rannych kolegów boh. spotkała po wojnie, gdy wróciła do kraju – jego stan zdrowia, zagrożenie amputacją obu nóg. Boh. po ukończeniu studiów pracowała w klinice ortopedycznej. Szef kliniki prof. Gruca zgodził się przyjąć kolegę – omówienie przypadku i leczenie. [+]
[01:34:50] Interwencja boh., gdy dowiedziała się, że koledze Ludwikowi Śmigielskiemu grozi amputacja nóg – uszanowanie jego decyzji. Akcja na terenie szpitala Jana Bożego.
[01:43:27] Boh. wraz z kilkoma kolegami brała udział w obronie otoczonego przez Niemców budynku szpitala Jana Bożego – śmierć kolegi. Po jakimś czasie zabrakło amunicji i granatów i poszedł po nie „Tchórz” [Zbigniew Chwaszczewski] – powrót kolegi i odebranie przez boh. znalezionej broni. Podczas odwrotu z budynku zginął jeden z kolegów. [+]
[01:55:00] Podczas przejścia oddziału do Śródmieścia kolega znalazł beczkę z winem – degustacja alkoholu. Nieudana próba połączenia się na Placu Bankowym z grupą idącą ze Śródmieścia – przejście kanałami.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.