Honorata Federczyk z domu Kot (ur. 1937, Bojany) opowiada o zbrodni niemieckiej dokonanej 2 września 1944 na ludności wsi Lipniak-Majorat. Wspomina o aresztowaniu swoich sąsiadów przez Niemców (prawodpodobnie zginęli potem w KL Auschwitz), opowiada także o wejściu Armii Czerwonej, której żołnierze gwałcili masowo miejscowe kobiety.
[00:00:10] Ur. 1 stycznia 1937 r. we wsi Bojany. Rodzice Anna i Hipolit Kot. Rodzeństwo: Władysław, Eugenia
Stefania, Aleksander. Ojciec pracował na roli, był sołtysem. W czasie w I wojnie światowej był kawalerzystą, został ranny w nogę. Jego konia postrzelono w nogę, ojciec przejechał na koniu Piłsudskiego.
[00:04:01] W czasie II wojny światowej: drewniany dom , suszenie lnu na piecu, czesanie lnu, przędzenie lnu na kołowrotku, tkanie na krosnach. Mama miała kłopoty z chodzeniem. Sąsiad Aleksander Krawczykowski, dwie rodziny Szczegurów znad Bugu – razem z rodziną boh. koczowali w lesie. Owdowiała siostra Gienia z nowo narodzonym synkiem, zakatowany za nielegalny handel przez Niemców mąż Jan Gutkowski [+]. Pogrzeb i chrzciny na jednej uroczystości w kościele.
[00:07:29] Pobór do wojska – Gienia wyszła za swojego szwagra, który też zginął. Pędzenie przez Niemców. Ojciec zarządził postój, kopanie okopów, kule latające nad głową.
[00:09:49] Stryj Kot zabrany z innymi mężczyznami do kopania okopów. Kobiety z dziećmi przebywały w leśniczówce w Majoracie. Masowa egzekucja kobiet i dzieci nad wykopanym przez siebie grobem w lesie. [+]
[00:13:05] Dwie siostry Szczegura przeżyły schowane w dole wychodka. One opowiadały o masakrze cywilów. Pospieszny pochówek.
[00:18:39] Stracono tam ponad 400 osób. Za namową ojca rodzina boh. uciekła z sąsiadami wozem drabiniastym. Ucieczka Niemców przed frontem.
[00:21:50] Zarżnięcie świniaka przez sąsiadkę. Mięso wymieniane za sól.
[00:23:23] Zabranie sąsiadów Szczechurów do „budy” – zaginęli bez śladu. Losy ich dzieci. Władysław Szczechura i Paweł Szczechura z Bojan – jego córki przeżyły masakrę.
[00:26:30] Cała rodzina stryja Stefana zginęła w masakrze – stryj przeżył. Siostry Szczechurówny Helena i Halina. Krystyna Szczechura, córka Władysława, mąż Migała.
[00:29:53] Koczowanie w lesie ponad tydzień. Wypędzenie przez Niemców. Po 24 godz. powrót do splądrowanego przez Rosjan domu, rozkradzione sprząty i pamiątki, w środku byli „Ruscy”, rozebranie desek z szopy na zbudowanie mostu.
[00:31:24] Okop przechodził przez podwórko boh. Ubrania schowane w kufrze pod ziemią – zostały wykopane. Schrony ziemne w lesie. Chleb z solą lub cukrem. Trauma po wydarzeniach z czasu wojny.
[00:34:55] Pielęgnowanie bolesnych wspomnień wojennych. Obowiązkowe dostarczanie żywności, ukrywanie ubitego mięsa „u psa pod ogonem”. [+]
[00:39:19] Partyzantka. U gajowego Turka zabito mężczyznę. Ojciec boh. zaświadczył, że to świńska krew i tym samym uniknięto odwetu. Mężowie sióstr zginęli na wojnie.
[00:45:30] Przyjście Rosjan, „polowanie na kobiety”, gwałty na oczach rodziny „3 dni nie kuszał, rok nie jebał”. Napiętnowanie we wsi dzieci urodzonych z gwałtu. [++]
[00:49:20] Edukacja od 1935 r., w jednej klasie uczyło się kilka roczników dzieci. Bombardowanie ogrodu przy szkole. Dalsza edukacja w Udrzynie. Indoktrynacja po wojnie: „Stalin, Bierut, Rokossowski – niech żyje”.
[00:51:10] Dalsza nauka w Radomsku (1953) w technikum drzewnym. Ślub, zakńczenie edukacji. Brat skończył naukę, mieszka w Szczytnie. Śmierć Stalina.
[00:54:45] Ekshumacja grobów w obecności ojca i stryja Stefana oraz Wandy Sowy. Pochówek na cmentarzu w Broku. Rodzina Gastołów.
[00:59:50] Schron pod grabem na podwórku. O tych wydarzeniach „nie można było mówić”. To była „zbrodnia nie do opisania”, „morderstwo na polskim narodzie”.
[01:07:11] Upamiętnienie zbrodni. Budowa pomnika. Marzenie o odnalezieniu miejsca pochówku rotmistrza Pileckiego.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..