Szczepaniak Jacqueline

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1956

19 października 2023, Niemcza

0:53

Jacqueline Szczepaniak (ur. 1940 r., Pecquencourt, Francja) pochodzi z rodziny polskich emigrantów zarobkowych we Francji, gdzie jej ojciec był górnikiem. W 1948 roku rodzina przyjechała do Polski i osiedliła się w Boguszowie-Gorcach na Ziemiach Zachodnich. Jacqueline Szczepaniak ukończyła szkołę podstawową i przez rok uczęszczała do szkoły rolniczej w Bierutowie. Jako 16-latka przez dwa lata pracowała w Szczawnie-Zdroju. Potem zatrudniła się w Zakładach Przemysłu Lniarskiego „Len” w Kamiennej Górze, gdzie przepracowała 35 lat. W 1991 roku przeszła na emeryturę. Od 2015 roku mieszka w Domu Pomocy Społecznej w Niemczy.

[00:00:08] Ur. w 1940 r. we Francji, w 1948 r. przyjazd z rodzicami do Polski, rodzeństwo: dwaj bracia i siostra. Szkoła we Francji – francuska i polska – od 6 roku życia. Rodzice byli potomkami emigrantów w Niemczech – oboje pochodzili z Herne w Zagłębiu Ruhry, dokąd dziadkowie wyjechali za pracą.
[00:02:00] Rodzice boh. przenieśli się do Francji, gdzie urodziły się dzieci: dwaj bracia (ur. 1931 i 1936) oraz siostra (1941). Po przyjeździe do Polski rodzina zamieszkała w miejscowości Boguszów-Gorce przy ul. Świerczewskiego. Ojciec był górnikiem, ze względu na gruźlicę i pylicę na rencie inwalidzkiej. Choroby płuc u boh.
[00:04:10] Choroby siostry i boh., zajęcia rehabilitacyjne w domu opieki, potrzeba samodzielności.
[00:06:55] Słabe wspomnienia z Francji. Rodzice prowadzili kafejkę z bilardem w Pecquencourt na północy Francji, ojciec Jakub Szczepaniak, mama Wanda Nowicka. „Wojny w ogóle nie pamiętam”. Wspomnienie Amerykanów rzucających z czołgów czekoladę. Pierwsza żona ojca była siostrą mamy, która zmarła przy porodzie Rajmunda. Losy młodszego brata Gilberta („Girek”). Siostra Janina.
[00:09:35] Droga do Polski pociągiem przez 2 tygodnie, zabrany cały dobytek (pralka). Bracia ojca Antoni i Franciszek również osiedli w Boguszowie – od 1946 r.
[00:11:01] Decyzja ojca o przyjeździe do Polski z powodu dostępności służby zdrowia, „od razu dostał odpowiednia opiekę”, jeździł do sanatorium w Siewierzu. Wysoka francuska renta ojca. Mama zaczęła pracę w kuchni, potem „w konfekcji”. Zaradność mamy, ojciec pięknie śpiewał i grał na flecie.
[00:13:40] Po ukończeniu 7 klas w Polsce marzenia o pracy przedszkolanki. Z powodu braków programowych – nauka przez rok w szkole rolniczej w Bierutowie. Choroba płuc – ciężka praca dzieci w oborze przy dojeniu krów. Pomoc nauczyciela Szczepaniaka.
[00:15:00] Od 1940 r. ojciec był na rencie. W Polsce zrezygnował z pracy w magistracie – po donosie „życzliwego” mógłby utracić prawo do francuskiej renty. Długie pobyty w sanatorium w Siewierzu, prowadzonym przez siostry zakonne.
[00:17:00] Początkowe niezadowolenie mamy z przeprowadzki do Polski. Piękne trzypokojowe mieszkanie z łazienką i centralnym ogrzewaniem przy ul. Wałbrzyskiej w Boguszowie, budynek zamieniony potem w przychodnię zdrowia.
[00:18:20] Odwiedziny brata we Francji w latach PRL, podróż samolotem. Dziadkowie zostali we Francji, mama mamy wróciła do Polski. Przysyłanie paczek do rodziny w Polsce.
[00:21:10] Po odejściu ze szkoły rolniczej rozpoczęcie pracy w Zakładach Lniarskich w Kamiennej Górze – praca na różnych stanowiskach. Pierwsza praca boh. w sanatorium w Szczawnie-Zdroju przy obsłudze gości. „Nie szła mi nauka w ogóle”.
[00:23:50] Praca w zakładach lniarskich przez 35 lat, uciążliwość pracy, wstawanie o 4 rano. Przejście na emeryturę w 1991 roku w wieku 51 lat w wyniku zamknięcia zakładów lniarskich i wszystkich innych zakładów przemysłu lekkiego w Kamiennej Górze.
[00:26:15] Przeprowadzka z mieszkania na Wałbrzyskiej na ul. Świerczewskiego. Nagła śmierć mamy w wieku 74 lat, ojciec zmarł w wieku 59 lat. Boh. i siostra mieszkały z rodzicami. Siostra wyszła za mąż, dwaj siostrzeńcy Zbigniew i Krzysztof.
[00:29:05] Mama w młodości pracowała w kopalni. „U nas w domu zawsze było wesoło”, śpiewy, brat grał na akordeonie. Wzajemne wspieranie się sióstr. Pierwsze dni pobytu w domu opieki, „mam tutaj dobrze”.
[00:34:00] Praca w zakładach lniarskich: oddział przygotowania włókna lnianego. Ostatnie stanowisko w brakarni – opisywanie materiału. Zrezygnowanie boh. z członkostwa w PZPR i „Solidarności”.
[00:35:45] Stan wojenny – konieczność okazywania przepustki strażnikom w zakładzie. Kółko chóralne prowadzone przez [Jana] Engela.
[00:37:00] Niemcy mieszkający w kamienicy boh. – bliskie kontakty z mamą. Brak jakichkolwiek pamiątek po rodzicach, odwiedziny siostrzeńców raz na pół roku. Pogorszenie jedzenia i opieki w domu opieki.
[00:40:06] Mąż siostry zginął w wypadku samochodowym po alkoholu. Warunki życia w domu opieki, kłopoty zdrowotne, nieudana operacja hemoroidów.
[00:42:07] Trudna sytuacja pensjonariuszy w czasie pandemii COVID-19. Zainteresowanie boh. prasą i telewizją, „aby do przodu”, brak znajomych i przyjaciół. „Za stara jestem na głosowanie”.
[00:55:24] Wyjazd całej rodziny pociągiem do Niemiec [NRD] na ślub bratanicy Kamili. Bratowa Rita.
[00:47:33] Mieszkanie w Boguszowie od 1948 r., początkowo jednopokojowe mieszkanie, potem przeprowadzka do trzech pokoi. Zamiana budynku na dom dla dzieci górników, a następnie na ośrodek zdrowia.
[00:49:40] Ojciec „zatwardziały komunista”, należał do partii, mamie zależało tylko na domu. Ojciec był zastępcą burmistrza, zrezygnował po donosie, odzyskanie renty. Wyjazd ojca do sanatorium w Siewierzu. Wysokie odszkodowanie za śmierć ojca przeznaczone na wykup mieszkania. Przygotowanie boh. na „ostatnią drogę do Boguszowa”. Udział boh. w zajęciach terapeutycznych, muzycznych.
więcej...
mniej

Gleb Tomasz

Latusek Adam

Instytut Pileckiego

Film