Sojecki Bogumił

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0442

7 lutego 2019, Puck

[1:12:00]

Bogumił Sojecki (ur. 1918, Gdańsk), przedwojenny harcerz, został aresztowany w Gdańsku tuż po wybuchu wojny i osadzony najpierw w Victoriaschule, obozie przejściowym dla jeńców cywilnych. Następnie trafił do obozów koncentracyjnych, w których spędził kolejne pięć lat. Był więźniem siedmiu obozów na terenie Polski, Niemiec i Czech. Opowiada o warunkach życia w obozie, o mieniu zarekwirowanym więźniom, gehennie, jaką przeszedł oraz o tym, jak udało mu się przetrwać dzięki znajomości języka i specjalistycznym umiejętnościom, które pozwalały otrzymywać lżejsze prace.

Streszczenie relacji (UWAGA: czasy wg plików oryginalnych, a nie zmontowanej relacji!) KLIP S1280001 [00:01:15] Rodzina boh., dzięki dużemu posagowi matki wybudowano dom. Edukacja boh.
[00:04:20] Wybuch II wojny światowej, ostrzelanie placówki Westerplatte.
[00:07:25] Szykany ze strony Niemców, gdańscy Niemcy. Ojciec miał hurtownię, Niemcy nie byli wrogo nastawieni.
[00:10:00] Edukacja w szkole handlowej, prowadzenie sklepiku szkolnego. Działalność w harcerstwie.
[00:16:44] 8 września 1939 gestapo aresztowało boh., trafił do Victoriaschule [Szkoła Średnia dla Dziewcząt im. Wiktorii, gdzie Niemcy zorganizowali przejściowy obóz dla jeńców cywilnych], gdzie był bity i przesłuchiwany.
[00:20:00] Obóz Stutthof, trafił do ciężkiego komanda leśnego, udało mu się uciec do komanda tartaku. Następnie trafił do pracy na roli u gospodarzy [bauerów].
[00:22:00] Boh. przetransportowany do obozu Nowy Port razem z gdańskimi Polakami. Warunki bytowe w obozie, okrutne traktowanie i mordowanie więźniów pod byle pretekstem. Za zabicie więźnia strażnik dostawał 3 dni urlopu.
[00:28:20] Obóz Riesenburg, komando o złagodzonym rygorze. Więźniowie spali w łóżkach z pościelą, praca przy odśnieżaniu torów kolejowych.
[00:29:27] Roboty rolne w Niemczech przez rok, wieczorami nauka budowy maszyn. Zarządca folwarku oszukiwał Polaków.
[00:32:28] Poznań – spotkanie z bratem, który był księgowym w Płocku, miał konflikty z gestapo.
KLIP S1280002 [00:00:01] Przesłuchania w Gdańsku i Poznaniu, pastwienie się nad ludźmi. Obaj z bratem trafili do Oświęcimia, boh. do bloku 10, DAW niemieckie zakłady zbrojeniowe.
[00:04:33] Boh. chorował na dezynterię, trafił do szpitala, potem na blok rekonwalescencji.
[00:06:50] Grupa TAD, trafił do biura dzięki umiejętności obliczania szczap drzewnych. Biuro ekspedycyjne, prowadził kartotekę 700 więźniów. Dobra znajomość języka niemieckiego, umiejętności fachowe, uratował się dzięki pracy w biurze.
[00:11:40] Hale pracownicze w Auschwitz, hierarchia kapo - opis różnych stopni kapo. Stopnie dyskryminacji więźniów, podział na: homoseksualistów, morderców, uchylających się od pracy, członków Stowarzyszenia Badaczy Pisma Świętego oraz Żydów – najbardziej piętnowani.
[00:16:45] Obrazy spod ściany śmierci. Sąd niemieckich urzędników zbierał się każdego tygodnia w bloku śmierci, wydawali wyroki śmierci na kilkuset więźniów.
[00:18:11] Wyżywienie skąpe, dawki kalorii były tak wyliczone, żeby w ciągu 3 miesięcy doprowadzić więźnia do śmierci z wycieńczenia: rano woda z pokrzywą, ćwierć bochenka chleba, margaryna albo marmolada bądź kawałeczek kiełbasy.
[00:20:08] Muzułmanin - określenie skrajnie wycieńczonego więźnia bliskiego śmierci.
[00:20:50] Stosunki między więźniami, zielonowinklowcy [więźniowie kryminalni, oznaczeni zielonym winklem]. Birkenau - obóz przede wszystkim żydowski. Stosunki miedzy Polakami były dobre.
[00:23:35] Spędzanie czasu wolnego: porządkowanie ubrań, cerowanie dziur, przyszywanie guzików, odwszawienie, golenie przez specjalnego fryzjera.
[00:25:20] Transport mienia Żydów, ogromne bogactwo, Niemcy się obłowili. „Skarby” po Żydach były tak wielkie, że ich magazyn nazywano „Kanadą”.
[00:28:00] Rozrywki w obozie: gra w szachy, słuchanie muzyki – orkiestra. W niedziele dawali piękne koncerty - utwory mistrzów. Boh. spędził w Auschwitz 3 lata.
[00:31:40] Ubrania obozowe cienkie, nie dające ciepła, ludzie się starali, żeby „mundur” nie budził zastrzeżeń nadzoru. Pod ubraniem worki cementowe dawały izolację od zimna.
[00:33:30] Za przewinienia trafiało się na kilka dni do bunkra w bloku.
[00:34:05] Polski kapo Radek Gradek miał pod sobą halę nr 1 (produkcja beczek do zup), dzięki niemu więźniowie mieli co jeść.
[00:36:26] Boh. wyrwał chochlę niemieckiemu kapo, bo niesłusznie pomijał polskich więźniów przy rozdawaniu jedzenia.
[00:38:20] Trauma po Auschwitz: wykańczalnia, zagłada obozowa dla milionów ludzi wszystkich narodowości, szczególnie Żydów i Polaków.
[00:40:20] Po Oświęcimiu: Dachau, Buchenwald, transport w wagonach. Dzięki znajomości niemieckiego boh. wyznaczony na głównego pisarza.
[00:45:50] Kary w Auschwitz - opis „stójki”, wielogodzinne stanie bez ruchu. Boh. przeżył kilka stójek.
[00:49:25] Krótkie pobyty w innych obozach, łącznie boh. przeżył 7 obozów.
[00:53:39] Marsz śmierci, egzekucje podczas marszu. Dojście do obozu w Buchenwaldzie, po 2-3 dniach poszli na teren Czechosłowacji do obozu Litomierzyce.
[00:59:15] Jako obozowy pisarz boh. wypisuje „zaświadczenia o wolności”. Zostali puszczeni wolno.
[01:00:10] Czesi częstowali ich zupą. Doszli do wsi, sołtys rozdał im rewolwery i karabiny. Zaatakowali niemiecką ciężarówkę z karabinem maszynowym, kolega boh. zastrzelił Niemców. Po trzech dniach ruszyli do Pragi.
[01:05:39] Boh. został strażnikiem jeńców. Refleksje nt. wojennych doświadczeń.
[01:08:25] Z Pragi boh. przedostał się do Nowego nad Wisłą. Dziadek produkował obręcze do koszy – wysyłał je do Danii. więcej...
mniej

Słomczyński Tomasz

Malawski Michał

Film