Jan Jakubowski (ur. 1939) pochodzi z Krosna. Jego ojciec (Bolesław Jakubowski) podczas okupacji niemieckiej był dowóca plutonu egzekucyjnego Armii Krajowej. W 1943-44 roku ojciec ze swoim oddziałem złapał grupę Niemców wiozących siedem rodzin żydowskich z Dukli do obozu w Szebni. Staszek i Franek, dwóch chłopaków z oddziału, wykonało wyrok śmierci na złapanych Niemcach, zadając cios bagnetem w serce. Odbitych Żydów wypuścili do lasu. Jedna dziewczynka żydowska skręciła nogę, Bolesław przechował ją przez dzień, a następnie przekazał oddziałom radzieckim, które akurat nadeszły. Dzięki temu dziewczynce udało się wrócić do Krosna. Rodzina Jana przechowywała w domowej piwnicy chłopca żydowskiego - Icka Goldmanna – przyjaciela Jana. Esesman Becker wykrył obecność Icka i zastrzelił go na oczach Jana. Rodzinę Jakubowskich od niechybnej śmierci uratował mieszkający w ich domu lekarz z Bawarii w randze kapitana Wermachtu. Z powodu przynależności do AK ojciec Jana był represjonowany w czasie powojennym. Trafił do więzienia we Wronkach. Podczas przesłuchań okazało się, że jednym z przesłuchujących go był Żyd z Dukli. Po wysłuchaniu historii Bolesława uwolnił go z więzienia. Za okazaną pomoc został rozstrzelany.
mehr...
weniger
[00:00:10] Ur. 20 Października 1939 r. w Krośnie, nauka w gimnazjum. Janina Moskal, ojciec Bolesław Jakubowski. Dziadek Franz Gruber jest autorem kolędy Stille Nacht (Cicha noc). W czasie okupacji niemieckiej w piwnicy rodzina przechowywała Żyda. Do domu przychodzili Niemcy, kapitan wermachtu grywał na pianinie. Żydowski chłopiec Icek Goldman.
[00:01:23] Dom dziadków w Krośnie sąsiadował z domem Żydów, ubogich krawców. Boh. przyjaźnił się z ich 6-letnim synem Ickiem, „kochałem go, to był jedyny chłopiec, z którym się bawiłem”. Rodziny żyły w „symbiozie”, wspierały się.
[00:02:50] Próba nawrócenia Icka na katolicyzm, rozbicie czoła krucyfiksem, zbicie przez ojca. Zabranie rodziny na oczach Icka przez gestapo, gestapowiec Becker do dziś żyjący w Lipsku, pozostanie Icka w domu boh. Obawy Beckera. W domu boh. mieszkał niemiecki lekarz. Esesman Becker chodził z wilczurem, zabił Icka.
[00:04:21] Uratowanie boh i rodziców przez niemieckiego lekarza przed zastrzeleniem przez Beckera. Zabawa z Ickiem, zastrzelenie go na oczach boh., moment śmierci, zapach krwi. Potajemne pochowanie Icka wieczorem na kirkucie w Krośnie [++].
[00:06:18] Ojciec boh. był członkiem plutonu egzekucyjnego [AK] wykonującego wyroki na esesmanach, hitlerowcach, polskich szpiclach. Po wojnie w zemście za działalność ojca w AK dom boh. został zburzony, zbudowano w jego miejscu komitet wojewódzki PZPR. Ojciec siedział przez rok w więzieniu we Wronkach, przesłuchanie przez ubeka z Dukli (tam ojciec uratował 7 żydowskich rodzin). Staszek i Franek (ze służby we dworze dziadków) wykonywali wyroki bagnetem – zakłuli 4 Niemców we Wróbliku Królewskim k. Krosna podczas wywożenia 7 rodzin żydowskich z Dukli do obozu koncentracyjnego w Szebniach.
[00:08:51] Akcja odbicia Żydów z transportu do obozu koncentracyjnego w Szebni przez oddział ojca (1943-1944), wkrótce przyszli Rosjanie. Uratowanie przez ojca dziewczynki żydowskiej ze skręconą nogą, Rosjanie zawieźli ją do Krosna. [++] Ubek, Żyd z Dukli, doprowadził do uwolnienia ojca z więzienia, ojciec zmarł w styczniu 1955 r. w domu, ubeka w akcie zemsty rozstrzelano w czerwcu 1955 r.
[00:10:25] Przyjazd uratowanej przez ojca Żydówki z Ameryki, odwiedziny Dukli, rodzinnego domu. Złożyła kwiaty na grobie ojca „człowieka, który podarował mi życie”, rozmowa z grabarzem. [++][00:00:10] Ur. 20 Października 1939 r. w Krośnie, nauka w gimnazjum. Janina Moskal, ojciec Bolesław Jakubowski. Dziadek Franz Gruber jest autorem kolędy Stille Nacht (Cicha noc). W czasie okupacji niemieckiej w piwnicy rodzina przechowywała Żyda. Do domu przychodzili Niemcy, kapitan wermachtu grywał na pianinie. Żydowski chłopiec Icek Goldman.
[00:10:25] Przyjazd uratowanej przez ojca Żydówki z Ameryki, odwiedziny Dukli, rodzinnego domu. Złożyła kwiaty na grobie ojca „człowieka, który podarował mi życie”, rozmowa z grabarzem. [++]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..