Leszek Żukowski (ur. 1929, Kutno) – powstaniec warszawski, więzień obozów Flossenburg i Dachau. W 1940 roku został wraz z matką i siostrą wysiedlony przez Niemców z Kutna i przeniósł się do Warszawy. Był wychowankiem Bursy I Rady Głównej Opiekuńczej na ulicy Leszno 81. W czasie okupacji chodził na tajne komplety. Walczył w powstaniu warszawskim – najpierw na Woli jako łącznik, następnie na Starym Mieście jako strzelec III plutonu I kompanii w Batalionie „Łukasiński”. 2 września został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu Flossenburg. W kwietniu 1945 w „marszu śmierci” przepędzony do obozu w Dachau, gdzie doczekał wyzwolenia. W 1947 roku wrócił do Polski. W 1952 roku ukończył studia w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie na Wydziale Technologii Drewna. Pracował m.in. w Zjednoczeniu Przemysłu Budowy Maszyn Ciężkich „ZEMAK” w Warszawie, gdzie pełnił funkcję kierownika działu studiów. Był też dyrektorem technicznym Polsko-Kubańskiego Biura Projektów w Hawanie. Następnie przez wiele lat związany zawodowo z SGGW.
więcej...
mniej
[00:00:30] Powrót do Polski w maju 1947 r., namawianie przez mamę i wujów do dalszej edukacji. Indeks z dwuletnich studiów w Esslingen. Rozmowa z dziekanami wydziałów chemicznych Uniwersytetu Łódzkiego i Politechniki Śląskiej w Gliwicach – odmowa przyjęcia na I rok (egzamin o Polsce współczesnej). Przyjęcie na SGGW, odmowa stypendium, obserwowanie boh., śledzenie przez tajniaków. Ogłoszenie o naborze do sekcji bokserskiej AZS prowadzonej przez wicemistrza Europy [Edmunda] Sobkowiaka – trenowanie boksu i wioślarstwa. Instruktor wioślarstwa, trenowanie juniorek w YMCA na prawym brzegu Wisły (mistrzynie Polski juniorek), akademickie mistrzostwo Polski na „czwórce” w 1952 r. [+]
[00:07:00] Obrona dyplomu w 1952 r. i nakaz pracy. Praktyki studenckie: w fabryce celulozy i papieru we Włocławku oraz w starej fabryce w Świeradowie. Zapotrzebowanie na płyty pilśniowe, niedostatek drewna. Nowa fabryka w Czarnej Wodzie – dwie linie technologiczne (płyty pilśniowe twarde i porowate), rozpoczęcie pracy. Planowane budowy kolejnych zakładów w Koniecpolu i Rucianem-Nidzie. Kłopoty ze ściekami w Nidzie – powstanie fabryki płyt wiórowych.
[00:11:15] Staż technologiczny w Szwecji w 1958 r. Urodziny córki. Zakup w Szwecji większej linii płyt twardych. Drugi staż w laboratorium w Szwecji – poznawanie kryteriów oceny surowca. Zakup w Niemczech pierwszej fabryki płyt wiórowych – do Nidy. Boh. organizował tam laboratorium branżowe. Zakup w Belgii pięciu fabryk płyt paździerzowych (m.in. Żyrardów, Koszalin) – zapach kleju mocznikowego (lata 60.). Półroczny rozruch fabryki, rodzina została w Czarnej Wodzie. Choroba astmatyczna, ultimatum żony lekarki, powrót do domu.
[00:17:40] Napisanie i obrona doktoratu na SGGW, propozycja dyrektora Instytutu Technologii Drewna z Poznania objęcia stanowiska dyrektora Zakładu Tworzyw Drzewnych, pisanie pracy habilitacyjnej. Spółdzielnia mieszkaniowa w Poznaniu. Habilitacja w Warszawie, jednocześnie praca w Czarnej Wodzie.
[00:19:00] Przeniesienie służbowe do Warszawy – zatrudnienie w Zjednoczeniu Przemysłu Maszyn Ciężkich do uruchamiania nowo oddawanych fabryk płyt w Polsce i za granicą (Turnu-Severin, Rumunia, Władimir i Omsk w ZSRR).
[00:21:10] Nawiązanie stosunków z Kubą, delegacja z wicepremierem Szyrem. Fabryki płyt na Kubie zbudowane przez Amerykanów – pomoc w modernizacji. Polsko-kubańskie biuro projektów - boh. był szefem technicznym przez ok. dwa lata. Płyty z trzciny cukrowej. Powrót do Polski w 1978 r.
[00:24:24] Wyjazdy do ZSRR. W grudniu 1978 r. list z SGGW z propozycją pracy na uczelni, niezgoda dyrektora, odejście z pracy. Przejęcie katedry po prof. Pachelskim, otrzymanie tytułu profesora (1986). Dziekan Wydziału Technologii Drewna przez dwie kadencje. [+]
[00:28:53] Choroba – guz nerki, odejście na emeryturę, operacje nerek. Działalność społeczna: w Polskim Związku b. Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Wybrany do rady naczelnej Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
[00:30:42] W czasie studiów na SGGW śledzenie przez ubeków w cywilu – doświadczenie z konspiracji harcerskiej. Nauka ekonomii politycznej po wojnie, brak matury z wiedzy o Polsce współczesnej.
[00:34:35] Boh. nie należał do PZPR. Biologiczne oczyszczanie ścieków w fabryce w Czarnej Wodzie – wylewano je na łąki, które w czasie I wojny światowej zmeliorowali francuscy jeńcy (700 ha) – rolnicze oczyszczanie ścieków, wniosek racjonalizatorski. W 1964 r. sprzeciw boh. przeciwko partyjnemu pomysłowi sprzątania hal przez inżynierów. Projekt budowy basenu olimpijskiego i brodzika, zasilanego ciepłą wodą z chłodzenia turbin (30 °C) – zbudowany w czynie społecznym na święto 22 Lipca ciągu ośmiu tygodni, działa do dziś. Sfinansowany przez Toto-Lotek. [++]
[00:41:29] Czyny pierwszomajowe. W 1956 r. „ocieplenie”, wgląd do teczki personalnej w wydziale kadr – negatywna opinia partyjna, brak możliwości awansu. Dyrektor zakładu po 4 klasach podstawówki.
[00:46:18] Pożar fabryki w 1955 r., odbudowa i rozbudowa zakładu, boh. został głównym technologiem i kierownikiem produkcji. Próby namówienia boh. na przystąpienie do PZPR, stałe odmowy boh. Dyrektor alkoholik. [+] Fachowość w pracy.
[00:49:42] Stalinizm: brak kontaktów z kolegami z czasu wojny, zatajenie informacji o walce w powstaniu warszawskim. Poszukiwanie kolegów dopiero w latach 70. Wiarygodny życiorys.
[00:52:30] Wyjazdy zagraniczne, paszport służbowy w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Wizytacje partyjniaków „z powiatu” ze Starogardu Gdańskiego, przepytywanie u dyrektora. Kuba w latach 70.: ograniczenia i bieda. Oddzielny sklep dla cudzoziemców, kartoteka osobowa – przydział określonej ilości produktów na każdy tydzień na osobę. Mleko dla dzieci, rum i cygara tylko dla mężczyzn. [++] Nauka hiszpańskiego na Kubie, dyplom ze szkoły językowej z 1977 r.
[01:01:21] W 1975 r. stypendium w Finlandii – poznanie metod uszlachetnia płyt: laminowanie i lakierowanie, pobyt w Kuopio. Z powodu zakazu wstępu do fabryki uszlachetniania rezygnacja boh. ze stypendium, awantura w ministerstwie. Wyjaśnienia w komisji współpracy z zagranicą przy radzie ministrów. Po dwóch latach dwumiesięczne stypendium w Stanach Zjednoczonych (1978 r.) – podróż po całym kraju – fabryki, instytuty, uczelnie. Namawianie na pozostanie w USA.
[01:05:55] Pisemne sprawozdania po powrocie z wyjazdów zagranicznych. Motywy osobiste i patriotyczne pozostania w Polsce. Rok 1968 – niezainteresowanie polityką. Namawianie do przystąpienia do PZPR w Świeradowie. Największy sukces osobisty: zrobienie doktoratu i habilitacji bez zatrudnienia na uczelni, tylko w przemyśle – duży wysiłek.
[01:09:28] W 1980 i 1981 r. strajki na SGGW, boh. kierował katedrą, dobry kontakt z młodzieżą, „byłem zbudowany ich postawą”. Wyrażenie zgody na spanie w korytarzu podczas strajku. Msza odprawiana w Auli Kolumnowej przez zakonnika z pobliskiego klasztoru. [+]
[01:13:00] Przystąpienie boh. do „S”, brak zaangażowania. Wprowadzenie stanu wojennego: „teraz patrzę na to inaczej”. Przekonanie o nieuniknionej interwencji Rosjan – „rozsądne wyjście Jaruzelskiego”. „Fantastyczna działalność Solidarności”.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.