Ewelina Korzeniowska (ur. 1941, Rostowka) – jej ojciec był inwalidą wojennym. Ukończyła czteroklasową szkołę w Rostowce. Jako najstarsza z piątki rodzeństwa po ukończeniu szkoły musiała podjąć pracę w kołchozie. Po ślubie zamieszkała w Krasnodolsku i pracowała w kołchozie jako dojarka. W 2018 roku przyjechała do Polski i zamieszkała w Środzie Wielkopolskiej.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1941 r. we wsi Rostowka.
[00:00:15] Ojciec na wojnie stracił oko i wrócił do domu jako inwalida. Boh. była najstarsza z piątki rodzeństwa i musiała iść do pracy w kołchozie, za pracę dostawała 300 gram chleba i jedzenia nie wystarczało dla dzieci. Na prośbę babci przewodniczący kołchozu pozwolił na większe porcje chleba. Trudne warunki zimą – mrozy i burany.
[00:01:55] Boh. wyszła za mąż, po śmierci męża została z piątką dzieci. Prababcia i babcia były Polkami, boh. złożyła dokumenty na wyjazd do Polski i została repatriowana. Obecnie mieszka w Środzie Wielkopolskiej – pomoc ze strony władz miasta, dzieci pracują, a wnuki uczą się.
[00:03:31] Boh. pracowała w kołchozie jako dojarka, zajmowała się też trzodą chlewną. Mieszkańcy wsi sami robili cegły i budowali domy. Ciężkie warunki życia – przynoszenie ognia od sąsiadów. Niedaleko mieszkali Siedleccy i Lisowscy. Zimą wiązano sznury między domami na oznaczenie dróg. Boh. poznała przyszłego męża podczas zabawy w klubie – piosenka śpiewana przez swata. Na weselu było sto osób. [+]
[00:09:20] Matka także pracowała w kołchozie – kradzieże pszenicy. Zachowanie komendanta wsi. Maria Rosołowska została skazana na trzy lata więzienia za kradzież pszenicy. [+]
[00:11:11] Ojciec miał kilkanaście odznaczeń, na jego pogrzeb przyjechało dwóch żołnierzy, którzy kazali pochować go z medalami i po ojcu nie zostały żadne pamiątki [+]. Ojciec wrócił z frontu w 1946 r.
[00:12:38] Boh. chodziła do czteroklasowej szkoły w Rostowce. Matkę wzywano do szkoły, ponieważ boh. mówiła po polsku. W domu mówiono „po naszemu”.
[00:14:05] Krasnodolsk był większą wsią, ludzie byli zamożniejsi. Boh. pracowała u bogatszych kołchoźników. Na zesłaniu byli też Niemcy i Czeczeni, Niemcy jako pierwsi mogli wyjeżdżać z Kazachstanu.
[00:16:30] Ludzie spotykali się w domach i wspólnie się modlili. Boh. była u bierzmowania. Dzieci chrzciła „z wody” babcia Bronia.
[00:17:46] Po przeprowadzce do Krasnodolska boh. pracowała jako dojarka. W Rostowce dojono ręcznie, tu były maszyny do dojenia. Koleżanką z pracy była Walentyna Siedlecka. Boh. pasła cielęta, gdy stado zostało napadnięte przez wilki. Kobiety pobiegły po Kopczyńskiego, który miał strzelbę. Kołchoźnikom nie płacono, ale zapisywano „trudodni”.
[00:20:46] Zabawy taneczne w klubie – na harmonii grał Wołodia Marczewski. Do klubu chodzono po pracy, przed północą rozchodzono się do domów.
[00:23:07] Reakcja po rozpadzie Związku Radzieckiego, wymiana rubla na tenge.
[00:24:06] Ktoś [ojciec? mąż?] pracował jako stolarz, a także zajmował się końmi w Rostowce. Dzieci pilnowano w domu, potem chodziły do przedszkola. Budowa domów w Krasnodolsku – rozrastanie się wsi, z której potem wiele osób wyjechało. Rodzice mówili o trudach życia na Ukrainie.
[00:28:14] Szpital był w Krasnej Polanie. Boh. do emerytury pracowała w kołchozie przy krowach i cielakach. Wesele, na którym byli wszyscy mieszkańcy wsi, trwało dwa dni – welon boh.
[00:31:02] Sąsiadka Sadowska także wyjechała. Pogrzeby prowadziła kobieta, która znała modlitwy. W Rostowce mieszkał komendant. Kołchoźnicy sadzili kartofle, mogli mieć krowę i dwie świnie. Pola obrabiano wołami, które chodziły w zaprzęgach, potem na polach pracowały traktory.
[00:34:32] Matka przynosiła dzieciom jedzenie, które dostawała w pracy. Zboże mielono w żarnach. Biedniejsi kołchoźnicy nie jedli mięsa. Wspólne obchodzenie świąt przez zesłańców. [Boh. śpiewa pieśń o Narodzeniu Pańskim]. Pieśni uczyła babcia Bronia oraz matka. Pieśni polskie i ukraińskie śpiewano w domach i w klubie.
[00:40:50] Decyzja o wyjeździe do Polski. Wyjazdy Niemców i Polaków z Kazachstanu. Dwójka dzieci boh. chodziła do przedszkola w Krasnodolsku. [Boh. śpiewa ukraińskie piosenki ludowe].
[00:44:00] Boh. w szkole dowiedziała się o śmierci Stalina. Opinia na temat Czeczenów. Relacje między zesłańcami Polakami a Niemcami. Uroczystości z okazji 1 i 9 Maja.
[00:47:42] Wspomnienie drogi do pracy w czasie buranu. W piecach palono słomą i kiziakami – oświetlenie domów, sklep w Krasnodolsku.
[00:51:05] Boh. nie jeździła na zagospodarowywanie stepów. Premia dla dojarek. Wprowadzanie maszyn do rolnictwa. [Boh. recytuje wiersz o Polsce]. W Krasnodolsku był chór i boh. śpiewała w nim – występy w okolicznych wsiach.
[00:54:30] Do szkoły chodzili Polacy, Niemcy, Czeczeni – relacje między uczniami, konieczność nauki rosyjskiego. Ludzie przywiezieni do Kazachstanu w latach 30. mieszkali początkowo w namiotach. Początkowo w polu pracowały woły, potem traktory.
[00:57:50] Wspomnienie dnia, w którym ojciec wrócił z wojny. Boh. nie tęskni za Kazachstanem, w Środzie mieszka kilku sąsiadów z Krasnodolska. Boh. nie była w Astanie, gdy był tam z pielgrzymką papież Jan Paweł II. Tajna posługa kapłańska w czasach ZSRR, pierwsze msze odprawiano po polsku i rosyjsku, potem już tylko po rosyjsku. We wsi były dwie szeptuchy – opinia księdza na ich temat. Niemcy byli katolikami, a Czeczeńcy muzułmanami.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..