Walenty Lewkowicz (ur. 1939, Krasnodolsk) – jego rodziców deportowano w latach 30. z Ukrainy do Kazachstanu. Ukończył siedmioklasową szkołę w Krasnodolsku, potem pracował w kołchozie jako traktorzysta i kierowca. Po repatriacji do Polski zamieszkał wraz z żoną w Środzie Wielkopolskiej.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1939 r. w Kazachstanie.
[00:00:15] Przedstawienie rodziców: Marii i Mariana. W latach 30. rodziców deportowano z Ukrainy. W Kazachstanie pracowali w kołchozie – warunki życia.
[00:01:25] Boh. ukończył siedmioklasową szkołę w Krasnodolsku, w latach 50. został traktorzystą, potem kierowcą. Wygląd budynku szkoły, w którym także mieścił się klub. W klasie byli uczniowie różnych narodowości, w tym Polacy, Gruzini i Żydzi, i nie było na tym tle żadnych nieporozumień. W szkole uczył pan Dębicki, który potem był kierownikiem placówki, i Teresa Fiodorowna Korzeniowska.
[00:05:48] Prace w kołchozie: pielenie pól pszenicy, sianokosy, zimą odgarniano śnieg z dachów. Wykorzystanie traktorów do prac polowych.
[00:08:28] Jedzono kaszę i barszcz, także mięso. Rodzina mieszkała w ziemiance zbudowanej przez rodziców – wygląd „chaty stalinowskiej”, dom stał niedaleko szkoły. Zbudowano go z żółtej gliny wymieszanej ze słomą – wyrób cegieł. Sytuacja podczas wiosennych roztopów. Technologia budowy ziemianki, jej zalety w porównaniu do domów drewnianych. [+]
[00:15:00] Udział w świętach państwowych – pochody w Krasnodolsku z okazji 1 Maja. W posiołku byli dwaj komendanci, Kazachowie: Utiechow i Iskakow. W komendanturze wydawano zezwolenia na wyjazd do innej miejscowości. [+]
[00:17:40] W domu boh. mówiono po ukraińsku, w szkole i z innymi ludźmi po rosyjsku. Boh. ukończył szkołę w 1954 r.
[00:18:40] Reakcje po śmierci Stalina. Sądy nad kołchoźnikami, którzy kradli żywność – wysokie kary za kradzież pszenicy.
[00:21:12] Po ukończeniu szkoły boh. pracował w kołchozie jako kierowca. Kursy dla traktorzystów były w Krasnej Polanie, szefem MTS (Maszynno-Traktornaja Stancja) był Kucharski. Sytuacja podczas choroby matki i jej pobyt w szpitalu. Brygadzistą w posiołku był Franciszek Bąk – przydział traktora Belarus MTZ-5, który nie miał kabiny, boh. sam go remontował. Traktorem nie jeżdżono zimą.
[00:28:20] W kołchozie hodowano zwierzęta: krowy, barany, które wyganiano na odległe pastwiska koło Kyzyłtu. Droga tam trwała 5 dni.
[00:31:10] Zmiana zawodu – boh. został kierowcą i woził różne towary do okolicznych miejscowości. Później jeździł w dalsze trasy.
[00:35:52] Wieczorem chodzono na zabawy do klubu, do tańca grał harmonista, można było grać w bilard. Boh. nauczył się grać na harmonii od ojca. Refleksje na temat życia, ciężkiej pracy, ale i radości. Tańce na weselach.
[00:40:40] Sytuacja po rozpadzie ZSRR, zmiany po dojściu Jelcyna do władzy. Spadek wartości pieniądza.
[00:42:40] Wyjazd do Polski. Prace w kołchozie.
[00:45:46] Mroźne i śnieżne zimy w Kazachstanie, niebezpieczne burany. Powodzie podczas wiosennych roztopów.
[00:49:35] Normy pracy w kołchozie.
[00:50:55] Refleksje na temat wyjazdu do Polski. Po przyjeździe do Warszawy repatrianci zostali zawiezieni do Pułtuska i Środy Wielkopolskiej. W posiołku mieszkało wielu Niemców – ich wyjazdy z Kazachstanu.
[00:55:00] W miejscu opuszczonej wsi dojono krowy. Medale za prace traktorzystów na ugorach. Boh. ukończył kurs samochodowy w Krasnodolsku.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.