Bolesław Grabuś (ur. 1932, Olbięcin) – jego ojciec Józef prowadził warsztat stolarski, przed wojną pracował dwa lata w Niemczech. Matka Józefa z d. Antosiewicz zajmowała się gospodarstwem domowym i krawiectwem. Oboje rodzice uprawiali rolę. Bolesław miał troje rodzeństwa. Najstarsza siostra Janina urodziła się w 1917 roku. Po wojnie wyszła za mąż za Władysława Kowalika. Siostra Eleonora urodziła się w 1921 roku, zmarła w wieku lat 19, w 1940. Jedyny brat Bolesława – Konstanty urodził się w 1925 roku. Był szewcem-kamasznikiem. Okres okupacji niemieckiej Bolesław spędził w rodzinnej wsi wraz z rodzicami i rodzeństwem. Obserwował działania wojenne Polaków, Niemców i Rosjan. Znał wielu partyzantów Armii Krajowej, pamięta ich nazwiska i akcje sabotażowe. Wiedział, gdzie deponowana była broń. Pamięta, jak we wrześniu 1939 roku po wybuchu wojny przez jego rodzinną wieś przetoczyła się fala uchodźców, ostrzał artyleryjski prowadzony przez Polaków z Kraśnika oraz pojawienie się Niemców we wsi. W roku 1939 Bolesław rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Olbięcinie. W czasie okupacji uczył się również na tajnych kompletach. W roku 1946 zakończył edukację kończąc siódmą klasę szkoły powszechnej. Po szkole rozpoczął pracę zawodową. Wykonywał prace budowlane, hodował zwierzęta, uprawiał rolę. Od dziecka był również pszczelarzem. W latach 60. został członkiem Polskiego Związku Pszczelarskiego. Miód produkuje i sprzedaje do chwili obecnej. W 1951 roku Bolesław wstąpił do Ochotniczej Straży Pożarnej, do której należy do dnia dzisiejszego. Był członkiem Powszechnej Organizacji Służby Polsce. W latach 1953-1955 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce saperskiej. Rozminowywał tereny działań wojennych II wojny światowej. Po służbie wojskowej powrócił do pracy w gospodarstwie rolnym. W 1965 roku podjął pracę jako żołnierz zawodowy - wartownik w jednostce wojskowej – składnicy MPS ( materiały pędne i smary ) w Kraśniku, gdzie pracował do emerytury, na którą przeszedł w 1993 roku. Podczas pracy zawodowej był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Socjalnych. 2 kwietnia 1960 roku Bolesław wziął ślub cywilny z pochodzącą z Woli Trzydnickiej Zuzanną Szczepanik, 23 kwietnia wzięli ślub kościelny. Mają czworo dzieci: Jerzy (ur. 1961, pracuje w policji jako mechanik śmigłowca, obecnie zabezpiecza granicę Polski z Białorusią), Sylwester (1966, sadownik), Mirosław (1968, jest pracownikiem służby drogowej w PBI) oraz Renata (1970, pracuje wraz z mężem w Niemczech), a także siedmioro wnuków i jedną prawnuczkę. Bolesław Grabuś był wielokrotnie odznaczany. Wybrane z medali i odznaczeń: - Odznaka Młodzi Przodownicy Polski Ludowej ( Powszechna Organizacja Służba Polsce ) - Odznaka Brygady Pracy Socjalistycznej - Srebrna Odznaka Brygady Pracy Socjalistycznej - Odznaka Przodownika Socjalistycznej Pracy - Odznaka Zasłużonego Przodownika Socjalistycznej Pracy - Odznaka Wzorowy Strażak - Brązowy Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Srebrny Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Złoty Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Odznaka Za Wysługę X lat w OSP - Odznaka Za Wysługę XX lat w OSP - Odznaka Za Wysługę XXV lat w OSP - Srebrna Odznaka Polskiego Związku Pszczelarskiego - Złota Odznaka Polskiego Związku Pszczelarskiego - Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny - Złoty Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny i wiele innych.
mehr...
weniger
[00:00:07] Rodzina boh., zajęcia synów i córki. Boh. ukończył szkołę w Olbięcinie w 1946 r. W czasie okupacji lekcje odbywały się w mieszkaniach.
[00:03:32] Prace podejmowane po wyzwoleniu – boh. został na gospodarstwie. W latach 1953-55 służył w wojsku. Biedne życie po powrocie na wieś – oddawanie dostaw obowiązkowych. Boh. miał trudne do uprawy pole na wzgórzu. Niektórzy gospodarze trafiali do więzienia za niewywiązanie się z dostaw – opłaty pobierane od „kułaków”. Boh. dodatkowo pracował jako wartownik w jednostce wojskowej w Kraśniku, na emeryturę odszedł w 1993 r.
[00:12:00] Boh. od dziecka pomagał w pasiece, potem należał do Związku Pszczelarskiego. Od lat 50. do dziś jest członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej. Przyznane odznaczenia. W czasie wojny boh. mieszkał w Olbięcinie.
[00:17:15] Najstarszy brat Konstanty był szewcem w czasie okupacji i po wojnie, warsztat miał w mieszkaniu – uczciwy nabywca butów. Podczas okupacji kontyngenty przyjmowano w kościele – zachowanie Piotra Irackiego, jego pobyt na Syberii. Chłopi, którzy nie wywiązali się z dostaw trafiali na Majdanek.
[00:22:45] Zdarzenie ze świnią, która nie była zakontraktowana – groźba zastrzelenia ojca przez partyzantów, którzy zostawili pokwitowanie. Kradzież dokonana przez partyzantów po śmierci szwagra Kowalika zastrzelonego przez „Błyskawicę” – zboże pakowano w kalesony. Przydomki w rodzinie Irackich. Los „Błyskawicy” z ludowej partyzantki i „Cichego” [Wacław Piotrowski] z NSZ. [+]
[00:31:22] Partyzantka NSZ – w okolicy działał Stanisław Młynarski „Orzeł”. Napad na niemieckiego Landwirta. Wyjazd ojca z podwodą do Kraśnika – odkrycie, że Landwirt mówi po polsku. Przed wojną majątek należał do pilota, konstruktora samolotów Jerzego Rudlickiego.
[00:37:22] We wsi był posterunek austriacki, w którym było jedenastu żandarmów – udział ojca w akcji wyrzucenia Austriaków w 1918 r. W zajściu brał też udział Stanisław Szczepanik, przyszły teść boh., uczestnik Bitwy Warszawskiej – wspomnienie nocy w czasie bitwy. Szczepanik był przed wojną w Policji Państwowej.
[00:41:20] W dworze bywał Józef Piłsudski. W 1943 r. Niemcy nakazali rozebranie budynku kościoła. Chłopi przechowali ołtarz św. Antoniego, który wrócił do nowego kościoła. Do dworu należały stawy – kara wymierzona przez Niemca dziewczynom, które się śmiały w czasie pracy. W czasie działań wojennych w budynkach dworskich był szpital polowy – wspomnienie rannych radzieckich żołnierzy, którym boh. dawał gruszki.
[00:46:12] W czworakach mieszkali pracownicy majątku. Antagonizmy między „dworskimi” a wiejskimi chłopakami – bójki i skutki strzelaniny z udziałem braci Drewniaków. Porachunki w czasie okupacji, próba kradzieży wieprzka. Drewniak był jedną z ofiar mordu pod Borowem. Działalność konfidentów, ich likwidacja przez partyzantów.
[00:59:00] Przed Rudlickim właścicielem majątku był Sylwiusz Szczyciński. Przed wybuchem wojny Rudlicki zabrał dwa samoloty, które stały w majątku. W Rzeczycy rozpoczęto budowę fabryki samolotów, cele niemieckich bombardowań we wrześniu 1939. Wspomnienie walki powietrznej, której boh. był świadkiem – reakcja sąsiadki.
[01:01:54] Niemcy w Olbięcinie w 1939 i ich ucieczka w 1944 r. – niemiecka dyscyplina. Wspomnienie dropsów i marmolady otrzymanych od żołnierza, zachowanie Niemców. Wygląd radzieckich żołnierzy, dokonane przez nich zniszczenia. W pałacu po wojnie mieściła się szkoła rachunkowości rolnej. Za żart z wykorzystaniem portretu Stalina aresztowano kilku chłopaków, szkołę zlikwidowano, a budynek zajął zakład wychowawczy.
[01:10:10] Rozmowa o starszych mieszkańcach Olbięcina. Wspomnienie Bryczka, który należał do partyzantki i miał skład broni. Zranienie boh. w 1952 r. na jego posesji.
[01:13:35] Boh. w czasie służby wojskowej pracował przy rozminowywaniu Przełęczy Dukielskiej. Na polu bitwy jeszcze w 1954 r. znajdowano broń i amunicję oraz ludzkie szczątki. Skutki Akcji „Wisła” – zachowanie miejscowej ludności wobec żołnierzy. Sprawdzanie saperów, którzy mieli iść na pole minowe. Wspomnienie śmierci kolegi z jednostki. Miny w okolicy Olbięcina.
[01:19:42] Wspomnienie pierwszej wizyty w Gościeradowie u rodziny Jaroszów. W gościeradowskim pałacu mieścił się POM, we wsi był tartak. Wyjazdy do Kraśnika i Annopola – wspomnienie niemieckich żołnierzy robiących zdjęcia.
[01:26:02] Dwór w Liśniku – po bójce z powodu krów Niemcy aresztowali kilkunastu mężczyzn, którzy trafili na Majdanek.
[01:27:50] Incydent z udziałem prostytutki Natalii Ślusarskiej, która przyszła do brata z butami do naprawy. Powody rewizji w gospodarstwie i aresztowania brata. Świadczenia zbowidowskie dla olbięcińskich kobiet lekkich obyczajów. Zajęcia boh. w czasie okupacji.
[01:34:21] Boh. chodził z kolegą kraść kable telefoniczne. Kolega wchodził na słup i je przecinał a boh. odciągał – reakcja brata. Fałszywe świadectwa podczas zapisywania się do ZBOWiDu.
[01:37:08] Edward Bryczek został skazany na karę śmierci, ale Bierut go ułaskawił. Franciszka Raka skazano na 12 lat, a Wincentego Antosiewicza na 10. Metody śledcze UB wspominane przez Bryczka. Ukrywanie broni po wojnie. Opinia o boh., gdy brano go do wojska i zmiana jej w czasie jego służby. Dowódcą jednostki był płk Grafow, Rosjanin.
[01:42:35] Informację o śmierci Stalina podano przez kołchoźniki, w domach nie można było mieć radioodbiorników. Powody wystrzelania wiejskich psów przez ormowców. Wspomnienie żartu kolegi, który, nierozpoznany przez boh., kazał mu stać na drodze z podniesionymi rękoma. Próba kradzieży siatki ogrodzeniowej z jednostki.
[01:46:10] Odznaczenia boh., który nie dostał nic za rozminowywanie. Boh. z kolegą poszli do dziewczyn, które pracowały w leśnictwie, gdy przyszli oficerowie boh. schował się pod łóżkiem, a kolega w szafie. Kara wymierzona przez dowódcę kompanii i reakcja majora. [+]
[01:52:42] Zdarzenie podczas budowy mostu na poligonie w Drawsku Pomorskim.
[01:54:35] Boh. był na zlocie przodowników pracy, medale, odznaczenia i nagrody za dobrą pracę. Uwagi na temat przyjmowania do pracy w milicji i obecnie w policji.
[01:58:00] Podczas zabawy jeden z uczestników strzelał z pistoletu i ojca wzywano na UB. W czasie okupacji w gajówce Wojtana przechowywano broń – wyjazd rzekomo po gwoździe okazał się wyjazdem po karabiny, reakcja woźnicy, gdy dowiedział się co wiózł. Okoliczności śmierci Wojtana.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..