Grabuś Boleslaw cz. 2
Bolesław Grabuś (ur. 1932, Olbięcin) – jego ojciec Józef prowadził warsztat stolarski, przed wojną pracował dwa lata w Niemczech. Matka Józefa z d. Antosiewicz zajmowała się gospodarstwem domowym i krawiectwem. Oboje rodzice uprawiali rolę. Bolesław miał troje rodzeństwa. Najstarsza siostra Janina urodziła się w 1917 roku. Po wojnie wyszła za mąż za Władysława Kowalika. Siostra Eleonora urodziła się w 1921 roku, zmarła w wieku lat 19, w 1940. Jedyny brat Bolesława – Konstanty urodził się w 1925 roku. Był szewcem-kamasznikiem. Okres okupacji niemieckiej Bolesław spędził w rodzinnej wsi wraz z rodzicami i rodzeństwem. Obserwował działania wojenne Polaków, Niemców i Rosjan. Znał wielu partyzantów Armii Krajowej, pamięta ich nazwiska i akcje sabotażowe. Wiedział, gdzie deponowana była broń. Pamięta, jak we wrześniu 1939 roku po wybuchu wojny przez jego rodzinną wieś przetoczyła się fala uchodźców, ostrzał artyleryjski prowadzony przez Polaków z Kraśnika oraz pojawienie się Niemców we wsi. W roku 1939 Bolesław rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Olbięcinie. W czasie okupacji uczył się również na tajnych kompletach. W roku 1946 zakończył edukację kończąc siódmą klasę szkoły powszechnej. Po szkole rozpoczął pracę zawodową. Wykonywał prace budowlane, hodował zwierzęta, uprawiał rolę. Od dziecka był również pszczelarzem. W latach 60. został członkiem Polskiego Związku Pszczelarskiego. Miód produkuje i sprzedaje do chwili obecnej. W 1951 roku Bolesław wstąpił do Ochotniczej Straży Pożarnej, do której należy do dnia dzisiejszego. Był członkiem Powszechnej Organizacji Służby Polsce. W latach 1953-1955 odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce saperskiej. Rozminowywał tereny działań wojennych II wojny światowej. Po służbie wojskowej powrócił do pracy w gospodarstwie rolnym. W 1965 roku podjął pracę jako żołnierz zawodowy - wartownik w jednostce wojskowej – składnicy MPS ( materiały pędne i smary ) w Kraśniku, gdzie pracował do emerytury, na którą przeszedł w 1993 roku. Podczas pracy zawodowej był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Socjalnych. 2 kwietnia 1960 roku Bolesław wziął ślub cywilny z pochodzącą z Woli Trzydnickiej Zuzanną Szczepanik, 23 kwietnia wzięli ślub kościelny. Mają czworo dzieci: Jerzy (ur. 1961, pracuje w policji jako mechanik śmigłowca, obecnie zabezpiecza granicę Polski z Białorusią), Sylwester (1966, sadownik), Mirosław (1968, jest pracownikiem służby drogowej w PBI) oraz Renata (1970, pracuje wraz z mężem w Niemczech), a także siedmioro wnuków i jedną prawnuczkę. Bolesław Grabuś był wielokrotnie odznaczany. Wybrane z medali i odznaczeń: - Odznaka Młodzi Przodownicy Polski Ludowej ( Powszechna Organizacja Służba Polsce ) - Odznaka Brygady Pracy Socjalistycznej - Srebrna Odznaka Brygady Pracy Socjalistycznej - Odznaka Przodownika Socjalistycznej Pracy - Odznaka Zasłużonego Przodownika Socjalistycznej Pracy - Odznaka Wzorowy Strażak - Brązowy Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Srebrny Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Złoty Medal Za Zasługi dla Pożarnictwa - Odznaka Za Wysługę X lat w OSP - Odznaka Za Wysługę XX lat w OSP - Odznaka Za Wysługę XXV lat w OSP - Srebrna Odznaka Polskiego Związku Pszczelarskiego - Złota Odznaka Polskiego Związku Pszczelarskiego - Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny - Złoty Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny i wiele innych.
more...
less
[00:00:07] Rodzina boh., zajęcia synów i córki. Boh. ukończył szkołę w Olbięcinie w 1946 r. W czasie okupacji lekcje odbywały się w mieszkaniach.
[00:03:32] Prace podejmowane po wyzwoleniu – boh. został na gospodarstwie. W latach 1953-55 służył w wojsku. Biedne życie po powrocie na wieś – oddawanie dostaw obowiązkowych. Boh. miał trudne do uprawy pole na wzgórzu. Niektórzy gospodarze trafiali do więzienia za niewywiązanie się z dostaw – opłaty pobierane od „kułaków”. Boh. dodatkowo pracował jako wartownik w jednostce wojskowej w Kraśniku, na emeryturę odszedł w 1993 r.
[00:12:00] Boh. od dziecka pomagał w pasiece, potem należał do Związku Pszczelarskiego. Od lat 50. do dziś jest członkiem Ochotniczej Straży Pożarnej. Przyznane odznaczenia. W czasie wojny boh. mieszkał w Olbięcinie.
[00:17:15] Najstarszy brat Konstanty był szewcem w czasie okupacji i po wojnie, warsztat miał w mieszkaniu – uczciwy nabywca butów. Podczas okupacji kontyngenty przyjmowano w kościele – zachowanie Piotra Irackiego, jego pobyt na Syberii. Chłopi, którzy nie wywiązali się z dostaw trafiali na Majdanek.
[00:22:45] Zdarzenie ze świnią, która nie była zakontraktowana – groźba zastrzelenia ojca przez partyzantów, którzy zostawili pokwitowanie. Kradzież dokonana przez partyzantów po śmierci szwagra Kowalika zastrzelonego przez „Błyskawicę” – zboże pakowano w kalesony. Przydomki w rodzinie Irackich. Los „Błyskawicy” z ludowej partyzantki i „Cichego” [Wacław Piotrowski] z NSZ. [+]
[00:31:22] Partyzantka NSZ – w okolicy działał Stanisław Młynarski „Orzeł”. Napad na niemieckiego Landwirta. Wyjazd ojca z podwodą do Kraśnika – odkrycie, że Landwirt mówi po polsku. Przed wojną majątek należał do pilota, konstruktora samolotów Jerzego Rudlickiego.
[00:37:22] We wsi był posterunek austriacki, w którym było jedenastu żandarmów – udział ojca w akcji wyrzucenia Austriaków w 1918 r. W zajściu brał też udział Stanisław Szczepanik, przyszły teść boh., uczestnik Bitwy Warszawskiej – wspomnienie nocy w czasie bitwy. Szczepanik był przed wojną w Policji Państwowej.
[00:41:20] W dworze bywał Józef Piłsudski. W 1943 r. Niemcy nakazali rozebranie budynku kościoła. Chłopi przechowali ołtarz św. Antoniego, który wrócił do nowego kościoła. Do dworu należały stawy – kara wymierzona przez Niemca dziewczynom, które się śmiały w czasie pracy. W czasie działań wojennych w budynkach dworskich był szpital polowy – wspomnienie rannych radzieckich żołnierzy, którym boh. dawał gruszki.
[00:46:12] W czworakach mieszkali pracownicy majątku. Antagonizmy między „dworskimi” a wiejskimi chłopakami – bójki i skutki strzelaniny z udziałem braci Drewniaków. Porachunki w czasie okupacji, próba kradzieży wieprzka. Drewniak był jedną z ofiar mordu pod Borowem. Działalność konfidentów, ich likwidacja przez partyzantów.
[00:59:00] Przed Rudlickim właścicielem majątku był Sylwiusz Szczyciński. Przed wybuchem wojny Rudlicki zabrał dwa samoloty, które stały w majątku. W Rzeczycy rozpoczęto budowę fabryki samolotów, cele niemieckich bombardowań we wrześniu 1939. Wspomnienie walki powietrznej, której boh. był świadkiem – reakcja sąsiadki.
[01:01:54] Niemcy w Olbięcinie w 1939 i ich ucieczka w 1944 r. – niemiecka dyscyplina. Wspomnienie dropsów i marmolady otrzymanych od żołnierza, zachowanie Niemców. Wygląd radzieckich żołnierzy, dokonane przez nich zniszczenia. W pałacu po wojnie mieściła się szkoła rachunkowości rolnej. Za żart z wykorzystaniem portretu Stalina aresztowano kilku chłopaków, szkołę zlikwidowano, a budynek zajął zakład wychowawczy.
[01:10:10] Rozmowa o starszych mieszkańcach Olbięcina. Wspomnienie Bryczka, który należał do partyzantki i miał skład broni. Zranienie boh. w 1952 r. na jego posesji.
[01:13:35] Boh. w czasie służby wojskowej pracował przy rozminowywaniu Przełęczy Dukielskiej. Na polu bitwy jeszcze w 1954 r. znajdowano broń i amunicję oraz ludzkie szczątki. Skutki Akcji „Wisła” – zachowanie miejscowej ludności wobec żołnierzy. Sprawdzanie saperów, którzy mieli iść na pole minowe. Wspomnienie śmierci kolegi z jednostki. Miny w okolicy Olbięcina.
[01:19:42] Wspomnienie pierwszej wizyty w Gościeradowie u rodziny Jaroszów. W gościeradowskim pałacu mieścił się POM, we wsi był tartak. Wyjazdy do Kraśnika i Annopola – wspomnienie niemieckich żołnierzy robiących zdjęcia.
[01:26:02] Dwór w Liśniku – po bójce z powodu krów Niemcy aresztowali kilkunastu mężczyzn, którzy trafili na Majdanek.
[01:27:50] Incydent z udziałem prostytutki Natalii Ślusarskiej, która przyszła do brata z butami do naprawy. Powody rewizji w gospodarstwie i aresztowania brata. Świadczenia zbowidowskie dla olbięcińskich kobiet lekkich obyczajów. Zajęcia boh. w czasie okupacji.
[01:34:21] Boh. chodził z kolegą kraść kable telefoniczne. Kolega wchodził na słup i je przecinał a boh. odciągał – reakcja brata. Fałszywe świadectwa podczas zapisywania się do ZBOWiDu.
[01:37:08] Edward Bryczek został skazany na karę śmierci, ale Bierut go ułaskawił. Franciszka Raka skazano na 12 lat, a Wincentego Antosiewicza na 10. Metody śledcze UB wspominane przez Bryczka. Ukrywanie broni po wojnie. Opinia o boh., gdy brano go do wojska i zmiana jej w czasie jego służby. Dowódcą jednostki był płk Grafow, Rosjanin.
[01:42:35] Informację o śmierci Stalina podano przez kołchoźniki, w domach nie można było mieć radioodbiorników. Powody wystrzelania wiejskich psów przez ormowców. Wspomnienie żartu kolegi, który, nierozpoznany przez boh., kazał mu stać na drodze z podniesionymi rękoma. Próba kradzieży siatki ogrodzeniowej z jednostki.
[01:46:10] Odznaczenia boh., który nie dostał nic za rozminowywanie. Boh. z kolegą poszli do dziewczyn, które pracowały w leśnictwie, gdy przyszli oficerowie boh. schował się pod łóżkiem, a kolega w szafie. Kara wymierzona przez dowódcę kompanii i reakcja majora. [+]
[01:52:42] Zdarzenie podczas budowy mostu na poligonie w Drawsku Pomorskim.
[01:54:35] Boh. był na zlocie przodowników pracy, medale, odznaczenia i nagrody za dobrą pracę. Uwagi na temat przyjmowania do pracy w milicji i obecnie w policji.
[01:58:00] Podczas zabawy jeden z uczestników strzelał z pistoletu i ojca wzywano na UB. W czasie okupacji w gajówce Wojtana przechowywano broń – wyjazd rzekomo po gwoździe okazał się wyjazdem po karabiny, reakcja woźnicy, gdy dowiedział się co wiózł. Okoliczności śmierci Wojtana.
more...
less