Eleonora Szafran z d. Pietrzykowska (ur. 1964, Bielsko-Biała), córka Tadeusza Pietrzykowskiego (ps. “Teddy”), pięściarza, trenera i nauczyciela wychowania fizycznego, a także więźnia KL Auschwitz i KL Neuengamme. Tadeusz Pietrzykowski był dobrze rokującym przedwojennym bokserem, wychowankiem słynnego trenera Feliksa Stamma. Po wybuchu wojny walczył w kampanii wrześniowej, na wiosnę 1940 r. próbował się przedostać do armii polskiej we Francji, jednak został aresztowany przez Niemców przy granicy węgiersko-jugosłowiańskiej. Trafił do KL Auschwitz w pierwszym transporcie z 15 czerwca 1940 r. jako numer 77. W obozie koncentracyjnym brał udział w walkach bokserskich, dzięki czemu miał dostęp do lepszego wyżywienia. Był członkiem organizacji konspiracyjnej założonej przez Witolda Pileckiego, spotkał się także z ojcem Maksymilanem Kolbem. W 1943 r. został przewieziony do obozu w Neuengamme, gdzie również brał udział w obozowych walkach. Pod koniec wojny trafił do KL Bergen-Belsen, tam doczekał wyzwolenia 15 kwietnia 1945. Wstąpił do 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, gdzie odpowiadał za organizację zajęć sportowych. Po powrocie do Polski starał się wznowić karierę pięściarską w Warszawie, jednak władza komunistyczna nie była do niego przychylnie nastawiona. Po niepowodzeniach prywatnych oraz zawodowych w stolicy wyjechał w 1957 r. do Nowego Targu, gdzie mieszkali jego przyjaciele z obozu, bracia Kupcowie. Na początku lat sześćdziesiątych przeniósł się do Bielska-Białej, gdzie poznał swoją trzecią żoną i urodziła mu się córka Eleonora (1964). Pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego i trener, po latach niezwykle ciepło wspominany przez wychowanków. Zmarł 18 kwietnia 1991 r. w Bielsku-Białej.
mehr...
weniger
[00:00:10] Boh. jest córką Tadeusza Pietrzykowskiego ps. „Teddy”, więźnia nr 77 KL Auschwitz, Neuengamme i Bergen Belsen. Ojciec ur. 8 kwietnia 1917 r. W Warszawie, babcia Sylwina Pietrzykowska dd. Bieńkowska ur. w Warszawie, dziadek był inżynierem kolejnictwa z Lublina, kształcił się w Belgii. Młodszy o 5 lat stryj Juliusz. Odzyskanie przez Polskę niepodległości, bracia babci walczyli w I wojnie światowej. Dziadkowie mieszkali w Warszawie przy ul. Miedzianej. Kochająca się patriotyczna rodzina. Śmierć dziadka w 1927 r.
[00:03:00] Początek nauki ojca: pięknie malował konie, zachowane obrazy w zbiorach rodzinnych. Rodzina bez ojca, pomoc rodziny Bieńkowskich, babcia Franciszka Bieńkowska. Ojciec kochał sport. W 1930 r. poznanie Romualda Nałęcz Tymińskiego – mistrza Polski w boksie wagi półśredniej, zainteresowanie boksem. Uprawiane sporty: lekka atletyka, żeglarstwo, łyżwiarstwo, piłka nożna. W tym czasie boks – „sport plebejski”, przyjęcie pseudonimu „Teddy Jarosz” – zmiana szkół.
[00:08:43] Wstąpienie do klubu bokserskiego Legia, trener Feliks Stamm „Papa”. Pierwsze sukcesy w boksie, uwielbienie publiki. Mistrzostwo Warszawy w 1936 r., zakwalifikowany na igrzyska olimpijskie.
[00:10:29] Rozpoczęcie II wojny światowej, młodzież zaciągała się do wojska, po kapitulacji Warszawy ojciec przystąpił do konspiracji. Przysięga przed kapelanem AK na pl. Zamkowym. Plan przedostania się do Francji: wyjazd na Podhale, razem z kolegą Kasprzyckim przedostali się na Węgry do miasteczka Pecz przy granicy jugosłowiańskiej. Nocleg w obozie cygańskim – schwytanie przez żandarmerię węgierską, więzienie w Tarnowie. Sąd doraźny w więzieniu, skazany do KL Auschwitz – wyjazd transportem 14 czerwca 1940 r. Razem z nim 727 więźniów z Tarnowa.
[00:16:24] Krótki postój w Krakowie, wiadomość o poddaniu się Paryża. Przyjazd do Oświęcimia, niewiadomy los, bicie i kopanie przez esesmanów, poniżanie, wyzwiska. Wyczerpująca kwarantanna w Auschwitz, pasiaki, przyznanie numerów. „Szczęśliwy” numer 77.
[00:20:55] Ojciec trafił do obozu w wieku 23 lat. Przyjaźnie obozowe: bracia Kupcowie z Poronina („szósty kupiec”), Barańscy z Rzeszowa, Witalis Barański.
[00:23:55] Organizacja więźniów w obozie, głodowe racje żywnościowe. W 1941 r. ojciec budował dom wypoczynkowy SS w Międzybrodziu – celowo uszkodził sobie nogę, trafił do szpitala w Auschwitz (SS-Revier). Mroźna zima 40/41, zamarzanie więźniów [+]. W 1941 r. Skrajne wycieńczenie ojca, „muzułmanin”.
[00:26:12] Pierwsza walka w obozie w marcu 1941 r. z mistrzem Niemiec Walterem Düningiem, „kapo z czarnym winklem”. Boks w obozie. [+] Co niedziela odwszenie więźniów. Odwaga Tadeusza Pietrzykowskiego – ważył 43 kg, Walter ponad 70 kg – walka nierozstrzygnięta, oficjalna wygrana. Szacunek Düninga, wygrany chleb i margaryna. Przebieg walki, doping „Bij Niemca!”. [+]
[00:32:45] Początek lepszego traktowania, przydział do komanda Tierpflegerów – opiekował się zwierzętami, pomagał innym więźniom. Walki bokserskie na ringu przed starą kuchnią, wygrane, dostęp do lepszego pożywienia, odbudowa fizyczna. Trening: boksowanie byków. [++]
[00:34:57] Jedyna przegrana walka w KL Auschwitz: z holenderskim Żydem Joshuą Leo Sandersem. Ciągły napływ bokserów z nowych transportów – rozrywka esesmanów. Pokonanie innych mistrzów.
[00:36:55] Organizacja podziemna w obozie – rotmistrz Witold Pilecki („Tomasz Serafiński”). Zadanie Pileckiego w obozie. Masowe przybywanie Żydów do Auschwitz w 1943 r. Pietrzykowski został „adiutantem” Pileckiego: pomoc więźniom.
[00:40:18] Transport do obozu Neuengamme zorganizowany przez sędziego Lütkemeyera – komendanta tamtejszego obozu. Codzienna walka o życie. Przysięga przed Witoldem Pileckim. Próba zamachu na Rudolfa Hessa razem z kolegą Rzętkowskim (guzik pod końskim siodłem). [+]
[00:43:50] W 1943 r. przejazd 1000 więźniów do Neuengamme. Wstrzyknięcie zarazków tyfusu, przeniesienie ze szpitala dzięki organizacji Pileckiego. Nowe rękawice bokserskie w prezencie od Waltera Düninga. [+]
[00:45:49] Budowa pozycji zawodniczej w Neuengamme, organizacja walk. Pierwsza walka z „Kuchtą”, druga z Schallym Hottenbachem. W Neuengamme Pietrzykowski rozegrał ok. 17 walk, z czego 2 przegrał. Ostatnia walka z Schallym Hottenbachem w trakcie nalotów dywanowych na Hamburg. Znajdowanie kosztowności w ruinach domów, obstawianie wyników przez Niemców.
[00:48:40] Przewiezienie do obozu Bergen Belsen, wyzwolenie przez Brytyjczyków. W Lubece wstąpienie do I dywizji pancernej gen. Maczka. Rozpoczęcie boksowania na ringach niemieckich, belgijskich, francuskich z bokserami z wielu krajów.
[00:50:30] Poznanie pierwszej żony Zofii Kicińskiej, ślub w Lubece, powrót do Warszawy w 1946 r. Zgliszcza miasta, brat (stryj boh.) internowany w obozie w Lozannie, mama (babcia) nie żyła. Trudne początki w Polsce.
[00:52:23] Wezwany na przesłuchanie jako świadek „w sprawie Witolda Pileckiego”, tortury, uratowany przez enkawudzistę. Sytuacja Pietrzykowskiego po powrocie do Polski. Proces rtm Pileckiego, wyrok. [++]
[00:55:36] Premier Cyrankiewicz – członek innej organizacji podziemnej w Auschwitz. Bezowocna interwencja Pietrzykowskiego u Cyrankiewicza – Pilecki rozstrzelany w więzieniu na Mokotowie. Wstrząs. Informacja o rehabilitacji Pileckiego w 1991 r. Po kilku dniach – śmierć ojca (zawał).
[00:58:39] Pietrzykowski był świadkiem w procesie Rudolfa Hessa. Po kilku walkach rezygnacja z uprawiania boksu. Przegrana walka z Czortkiem. [+]
[01:01:25] Rozpoczęcie trenowania młodzieży. Studia na AWF w Warszawie w 1954 r., praca jako nauczyciela WF w Aninie, Wawrze, Warszawie, uwielbiany przez młodzież. [+] Rozpad pierwszego małżeństwa po 9 latach, wyjazd na Podhale do braci Kupców z Poronina. Treningi w Nowym Targu od 1957 r.
[01:04:34] Poznanie drugiej żony, ślub, narodziny syna Tadeusza, kolejny rozwód. W 1962 r. przyjazd do Bielska Białej, sekcja bokserska w Kozach. Praca w szkole nr 12 w Leszczynach w latach 1965-1975. Sekcja koszykarska, sportowe klasy eksperymentalne. Wspomnienia byłych uczniów: „prof. Tadeusz Pietrzykowski – absolutny autorytet, wzór do naśladowania”. Uczeń Bogdan Dubiel również został trenerem. [+]
[01:08:55] Opowieści Pietrzykowskiego o przeżyciach z czasu wojny w szkołach. Nauczanie chemii w 1965 r. Zakazane tematy: rtm Pilecki, Maksymilian Maria Kolbe. [+] Szacunek wśród uczniów, spotkania przy grobie prof. Pietrzykowskiego.
[01:13:17] Wspomnienia o Gertrudzie Hannauer w niedokończonej książce – zabranej w więzieniu na Mokotowie. Zaginięcie spisanych na nowo wspomnień. Pamiętnik z Oświęcimia. Bliska relacja z Trudą Hannauer, nieznane powojenne losy. Odnalezienie Trudy przez ciotkę w Niemczech.
[01:16:25] Stres poobozowy, trauma. Losy Hannauer [+]. Kapo Otto Küssel, pomagał Pietrzykowskiemu, współpracował z Pileckim, „wyjątkowy człowiek”.
[01:18:38] Siostra Czerwonego Krzyża, Austriaczka Marie Stromberger, początkowo zafascynowana hitleryzmem – po pobycie w obozie przeszła metamorfozę. Marie przenosiła grypsy do babci do Warszawy, pozytywna postać. [+]
[01:20:09] Pozytywna ocena Düninga i Otto Küssela wg Pietrzykowskiego – pomagali polskim więźniom. Lekarz z SS Benno Adolph w Neuengamme pomagał Pietrzykowskiemu w zamian za lekcje boksu.
[01:22:22] Po wojnie bezowocne próby odnalezienia Waltera Düninga, nieznane losy. Niedokładne ukazywanie historii, film „Bokser i śmierć” (Józef Hen) – niezadowolenie Pietrzykowskiego, krytyczne opinie. Historie innych bokserów, którym udało się przeżyć obozy koncentracyjne.
[01:27:20] Książka [Stanisława] Jagielskiego „Sclavus saltans, wspomnienia lekarza obozowego”, opis walki z Schallym Holttenbachem w Neuengamme. Przekłamania we wspomnieniach, „biznes robiony na cudzych historiach”. Potwierdzanie informacji o ojcu w archiwach obozowych.
[01:30:56] Ojciec nie wierzył w informacje napływające z Polski, chciał się spotkać ze swoją matką, nie wiedział, że w 1944 r. zmarła w Świdrze na gruźlicę. Śmierć prababci (boh.) Franciszki. Wstrząs z powodu procesu Witolda Pileckiego. Najprawdopodobniej został zmuszony do zaprzestania kariery, w domu był to temat tabu. [+]
[01:34:57] Zachwyt Pietrzykowskim w Lubece jako „najlepszym polskim bokserem”. Maksymilian Maria Kolbe był w Oświęcimiu 53 dni, wspomnienie Pietrzykowskiego o pobiciu więźnia [z książki]. Walka z vorarbeiterem (brygadzistą), interwencja Kolbego. [++] Spotkania z Kolbem w „Birkenalee”, kult Matki Boskiej. Dzielenie się chlebem. Apel, na którym Kolbe zgłosił się do egzekucji zamiast innego więźnia.
[01:41:54] Film dokumentalny Marka Sucheni o polskich bokserach, syn boh. Jakub Szafran w roli Pietrzykowskiego.
[01:45:15] Film Gabrieli Mruszczak z TV Kraków. Film „Mistrz” Macieja Barszczewskiego, książka boh. „Mistrz”. Duże zainteresowanie historią Tadeusza Pietrzykowskiego na świecie. „List do taty” – nowa, emocjonalna opowieść boh.
[01:51:15] Spotkania boh. z młodzieżą. Boh. o ojcu: „On nie czuł nienawiści […] do Niemców, był otwarty do całego świata, nie osądzał, umiał wybaczać”.
[01:57:00] Pietrzykowski fascynował młodych ludzi, dużo opowiadał, był słuchany. Odwiedzał Auschwitz. Konieczność przekazywania historii.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..