Julia Sołtysik (ur. 1932, Pietrzykowice) – podczas okupacji niemieckiej jej ojciec został zmuszony do pracy przy umacnianiu pobliskiego Jeziora Żywieckiego
wrzucony do wody za zbyt powolną pracę, zmarł wkrótce na zapalenie płuc. Pani Julia i jej siedmioro rodzeństwa zostali wraz z matką, gospodarując na nieco ponad jednohektarowym gospodarstwie. Po wojnie pracowała jako pomoc w szkole rolniczej w Łodygowicach, a potem jako malarka ozdób choinkowych w zakładach Sztuka Szklana w Bielsku-Białej. Do 2020 roku mieszkała w rodzinnym domu w Pietrzykowicach. Na skutek choroby przeniesiona do Domu Opieki Społecznej w Żywcu.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1932 r. w Pietrzykowicach.
[00:00:30] Podczas okupacji ojciec został zabrany do prac nad jeziorem. Niemiec wrzucił go do wody – krótka choroba i śmierć ojca. W domu została matka z ośmiorgiem dzieci, po oddaniu kontyngentu rodzina głodowała. Dzieci jadły szczaw zrywany na łące. Jeden z braci został wywieziony na roboty do Niemiec, drugi trafił do bauera w Łodygowicach. Dzieci pracowały u zamożniejszych gospodarzy. Warunki w domu, spanie w skrzynkach pod łóżkiem matki. Brat będący na robotach dostawał do jedzenia ślimaki.
[00:09:38] Rodzina mieszkała w Pietrzykowicach przy ul. Jesionowej. Przed wojną ojciec pracował w Bielsku, podczas okupacji Niemcy zabrali go robót przymusowych nad jeziorem Żywieckim – śmierć ojca. Stan zdrowia boh., okoliczności znalezienia się w Domu Opieki Społecznej.
[00:14:46] Po wojnie boh. pracowała w gospodarstwie szkoły rolniczej w Łodygowicach – praca w stajni i przy kurach, głód lat powojennych. Powody, dla których boh. nie wyszła za mąż.
[00:21:30] Po reformie rolnej rodzina nie dostała więcej ziemi. Boh. w dzieciństwie chorowała i ojciec nosił ją do szkoły. Po skończeniu piątej klasy musiała pracować. Po wojnie matki nie było stać na wyjazd boh. do szkoły.
[00:24:30] Przedstawienie rodziców: Heleny i Józefa. Boh. miała trzech starszych braci. Losy rodzeństwa. Boh. przez dwa lata wychowywała dwójkę siostrzeńców, ale potem zabrano je do domu dziecka w Oświęcimiu – wizyty w placówce, cukierki dla dzieci.
[00:30:18] Podczas wojny spaliła się stodoła i stajnia, jedna z dwóch krów została zabita – ukrywanie się w piwnicy sąsiedniego domu, interwencja brata podczas ostrzału.
[00:36:53] Podczas okupacji nie wolno było zapalać światła – kontrole przeprowadzane przez Niemców. Reakcja dzieci, gdy niemiecki żołnierz chciał zastrzelić matkę.
[00:39:10] Boh. nie widziała we wsi radzieckich żołnierzy. Porównanie obecnej sytuacji na granicy z Białorusią do czasów II wojny.
[00:41:18] Po śmierci ojca nie było go za co pochować i pogrzeb odbył się bez księdza. Grób nie był opłacony i po latach pochowano tam kogoś innego. [+]
[00:44:38] Matka wychowała się w Juszczynie koło Żywca. Praca dzieci u bogatszych gospodarzy. Ojciec pochodził z Łodygowic, jego krewni zmarli. Po wojnie pracowano za żywność.
[00:46:33] Boże Narodzenie po śmierci ojca – prażuchy na Wigilię. Sytuacja na wsi po wojnie, dostawy obowiązkowe.
[00:47:35] Podczas okupacji dzieciaki biegały, by oglądać przejeżdżających policjantów. Refleksje na temat starości. Boh. opiekowała się matka i bratem, do rodzinnego domu dobudowała część dla siebie. Po pobycie w szpitalu przywieziono ją do domu opieki – trudności adaptacyjne. Różnica między samotnością w domu a samotnością w Domu Pomocy Społecznej.
[00:52:32] Krewni wyjechali do pracy za granicą. Troje dzieci z rodziny trafiło do domu dziecka, ich losy.
[00:55:17] Sytuacja na wsi po wojnie. Zachowanie Niemców podczas okupacji. We wsi przed wojną nie było Żydów. Mieszkańcy byli religijni – częste procesje.
[00:57:15] Podczas okupacji wiadomo było o obozach koncentracyjnych – zagrożenie wywiezieniem do obozu. Boh. widziała pociągi jadące do Oświęcimia. Po wojnie takimi wagonami jeździła do pracy. [+]
[00:59:08] Głosowania po wojnie, stosunek do władzy ludowej. Na wsi było wiele wielodzietnych rodzin, którym nikt nie pomagał.
[01:01:26] Boh. chciała pracować i zarabiać – po wojnie jako nastolatka poszła do pracy. Boh. chodziła do szkoły w Pietrzykowicach – brak zeszytów, wyniki w nauce. Jedna z młodszych sióstr została nauczycielką.
[01:06:12] Boh. pracowała w Sztuce Szklanej w Bielsku-Białej, gdzie wyrabiano ozdoby choinkowe – sztuka malowania bombek. Dojazdy pociągiem do pracy. Wcześniej pracowała jako pomoc w łodygowickiej szkole rolniczej. Skutki używania lakierów do malowania bombek. Po upadku zakładu boh. wróciła do pracy w dworze. [+]
[01:13:40] Pobyt w domu opieki – rola ruchu, apetytu i porannej kawy.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.