Józef Kwidziński (ur. 1925, Kamienica Królewska) – żołnierz 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. W 1943 roku jego ojciec podpisał volkslistę, w wyniku czego Józef Kwidziński został powołany przymusowo do Wehrmachtu. Służył na froncie zachodnim. Latem 1944 roku zdezerterował z Wehrmachtu, po czym wstąpił w szeregi 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Po krótkim przeszkoleniu wziął udział w wyzwoleniu Bredy. Następnie został odkomenderowany do Szkocji, gdzie ukończył różne kursy wojskowe. W 1947 roku powrócił do Polski.
00:00:06 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1925 r. w Kamienicy Królewskiej.
00:00:15 Boh. ukończył siedmioklasową szkołę powszechną w Kamienicy Królewskiej. Podczas okupacji niemieckiej ojciec jechał z boh. do Sierakowic, by podpisać volkslistę, ale w tym czasie Niemcy napadły na Związek Radziecki – spotkanie z mężczyzną czytającym Biblię, który powiedział, że Niemcy przegrają wojnę.
00:01:37 Po ukończeniu 18 lat boh. został zmobilizowany do Wermachtu – wyjazd do Konstancji nad szwajcarską granicę, potem do Belgii i Holandii, gdzie boh. zdezerterował i przeszedł do Dywizji Pancernej gen. Maczka, która była już w okolicach Bredy.
00:06:13 Przejazd przez Bredę – powitanie przez mieszkańców miasta. Wyjazd do Szkocji, gdzie odbywało się przeszkolenie żołnierzy, którzy mieli być wzmocnieniem dywizji. Po zakończeniu wojny boh. został zdemobilizowany i wrócił do Polski w maju 1946 r. Gen. Anders nie zgodził się na wykorzystanie polskich żołnierzy w wojnie z Japonią.
00:09:40 Powitanie w Polsce, boh. pracował na kolei i na gospodarstwie. Powody zapisania się do PZPR – traktowanie byłych żołnierzy PSZ przez władze, zajście z ubekami. Rozmowy Piłsudskiego z Hitlerem.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
00:12:27 Rodzice Anna i Jan prowadzili przed wojną gospodarstwo rolne. Stosunki polityczne polsko-rosyjskie w czasie wojny.
00:13:31 Sytuacja na Kaszubach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Przyczyny gospodarcze nastrojów proniemieckich na Kaszubach. Opinia o nastawieniu Armii Czerwonej wobec powstania warszawskiego.
00:16:38 Agitacja księży, by stawić opór komunie, która pozamyka kościoły. Przygotowania w Szkocji do wyjazdu na front zostały przerwane, bo wojna się skończyła. Dywagacje na tematy Biblii i współczesnego traktowania kombatantów. Rozważania na temat II wojny na Kaszubach.
00:19:51 Boh. przyszedł z warty do bunkra i usłyszał piosenkę po polsku – rozmowa z niemieckim żołnierzem (tu dłuższa wypowiedź po niemiecku). Dywagacje na temat polityki.
00:21:12 Traktowanie Kaszubów w Wehrmachcie.
00:22:25 Bieda lat powojennych – ojciec miał dużo nieurodzajnej ziemi, czerwonoarmiści zabrali z gospodarstwa krowy i konia. Powojenne dostawy obowiązkowe. Boh. prowadził gospodarstwo hodowlane – stopniowa poprawa warunków materialnych. Opinia na temat powrotu do Polski. Stosunek Kaszubów do komuny i religii. Dywagacje na tematy religijne.
00:24:15 Boh. był po wojnie przez rok w Szkocji, tam spotykał gen. Maczka – niewielki żołd dla żołnierzy. Boh. spotykał się ze Szkotką, ale podjął decyzję o powrocie do Polski. Stosunek Szkotów do Polaków – wypłynięcie z Dundee, pożegnanie przez Szkotów. Po powrocie do kraju boh. poszedł na zabawę w angielskim mundurze i spotkał radzieckich żołnierzy.
00:29:14 Czterej koledzy z drużyny boh. zostali zabici. Powojenna bieda – duże dostawy obowiązkowe z nieurodzajnej ziemi, przeszukiwanie gospodarstw przez „trójki”.
00:30:01 W drużynie boh. byli Kaszubi, jeden został ranny. Boh. był pod alianckim ostrzałem, uzbrojenie w Wehrmachcie. Sposoby atakowania czołgów. Refleksje na temat postępu techniki.
00:33:00 Boh. pamięta kolegów z Wehrmachtu. Po powrocie do Polski boh. miał nieprzyjemne spotkanie z ubekami i zapisał się do PZPR, teraz popiera PiS. Stosunek do boh. jako żołnierza gen. Maczka.
00:36:43 Większość Niemców z okolicy wyjechała za Odrę. Czerwonoarmiści okradali Kaszubów. Bieda lat powojennych, zarobki na kolei. Boh. był radnym – podwyżki dla wdów po kombatantach. Niegospodarność jednego z wójtów.
00:41:21 Uzbrojenie żołnierzy gen. Maczka, różnice pomiędzy uzbrojeniem niemieckim i angielskim. Wycofanie się Niemców z Bredy. Boh. pojechał do Szkocji na szkolenie – odbyte kursy. Ćwiczenia w zestrzeliwaniu samolotów. Przebieg kursu samochodowego – jazdy z instruktorem, egzamin. Rodzaje pocisków na wyposażeniu wojska – specyfika obsługi działa. [+]
00:46:16 Opinia na temat Wałęsy, Solidarności i PZPR. Zyski spółdzielni produkcyjnej, w której pracował boh.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.