Robert Sobol (ur. 1961, Krynica Zdrój) ukończył liceum w Krynicy Zdroju, jako laureat konkursu „Indeks za debiut” został przyjęty bez egzaminu na Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie studiował nauki polityczne. Podczas studiów zaangażował się w działalność opozycyjną: rozprowadzał ulotki, uczestniczył w demonstracjach niezależnych, był aresztowany i przesłuchiwany. Studia ukończył w roku 1985 roku. W 1986 odbył zasadniczą służbę wojskową. Po przyjeździe do Nowego Sącza był dyrektorem Domu Kultury „Lachy”, potem pracował jako nauczyciel języka polskiego i dyrektor szkoły w dzielnicy Biegonice. Mieszka w Nowym Sączu.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1961 r. w Krynicy Zdroju.
[00:00:38] Prezentacja rodziców: Marii i Zygmunta. Matka pochodziła z Nowego Sącza, ojciec z Krynicy. Poszukiwanie przodków z rodziny Sobolów, dziadkowie handlowali ubraniami w Krynicy. Ojciec pracował w uzdrowisku, po rozwodzie wyjechał do Świnoujścia i prowadził dwa hotele. Powody, dla których boh. poszedł do Pierwszej Komunii z domu dziadków.
[00:04:55] Dziadek Jan Leśniak był kolejarzem, pracował w sądeckich Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego, babcia zajmowała się domem i działką. Matka była nauczycielką, podczas jej wyjazdów boh. zajmowała się babcia Leśniakowa, która opowiadała o czasach okupacji, m.in. o zjedzeniu mydła przez czerwonoarmistów.
[00:09:00] Według rodzinnej opowieści dziadek uciekł z transportu do obozu koncentracyjnego. Wypadek wuja, w którym częściowo stracił słuch.
[00:10:45] Matka zaczęła pracę w szkole w Krynicy w 1959 r. – poznanie się rodziców, którzy rok później wzięli ślub. Siostra boh. mieszka w Krakowie. Matka uczyła wychowania fizycznego, w latach 50. grała w siatkówkę w GKS Katowice. Do Krynicy trafiła dzięki nakazowi pracy.
[00:13:08] Boh. jako nastolatek grał w hokeja. Młodość w Krynicy – rodzicielskie trójki sprawdzały, czy młodzież nie przesiaduje w kawiarniach. Boh. pisał pracę o okupacji w Krynicy – kontakty z doktorami Zawadowskim i Dukietem. Specyfika życia w mieście uzdrowiskowym. Siostra jeździła na nartach w kadrze razem z bliźniaczkami Tlałka, ale zrezygnowała ze sportowej kariery.
[00:18:00] Przyjazdy dewizowych turystów do domu pana Kity – boh. razem z kolegami przeszukiwał śmietniki w poszukiwaniu pudełek po papierosach. Krynickie rozrywki: lokale, dyskoteki, ślizgawka – incydent z trzema dziewczynami. Dygnitarze zatrzymywali się w „Dyrektorówce”.
[00:22:14] Opinie o Łemkach, przypisywanie im przynależności do UPA. Odróżnianie Polaków i Łemków. Opowieści o Łemkach. Boh. bawił się z kolegami na cmentarzu żydowskim – jego zniszczenie, podmurówki domów z macew.
[00:27:27] Boh. chodził do szkoły podstawowej nr 3 – udział w akademiach, sposoby unikania klasówki, zajęcia sportowe. Wspomnienie nauczycielki Haliny Szlachcic. Kary cielesne wymierzane przez nauczyciela prac technicznych oraz księdza Styrnę. Spacery z księdzem Pazdanem. Na Pierwszą Komunię boh. dostał radziecki zegarek.
[00:34:30] Boh. chodził do liceum im. Henryka Sławskiego – kłótnie z historyczką o Katyń. Lekcje WOS w komitecie partii. Boh. był laureatem konkursu „Indeks za debiut” i dostał się bez egzaminu na Uniwersytet Jagielloński. Egzamin maturalny z matematyki – pomoc koleżanki.
[00:38:38] Boh. jako nastolatek słuchał Wolnej Europy – udział w pochodach pierwszomajowych, obarczanie flagami kolegi Wojtasa. Udział w czynach społecznych: sprzątaniu miasta i wykopkach. Boh. działał w harcerstwie – powody wyrzucenia z organizacji.
[00:43:13] Boh. dowiedział się o Katyniu z Wolnej Europy – kłopoty ze słuchaniem radia. Dwa nielegalne wyjazdy do Katynia. W peerelowskiej Polsce nie produkowano radioodbiorników odbierających fale UKF, by nie można było słuchać zagranicznych stacji.
[00:48:45] Informacja o wyborze Karola Wojtyły na papieża – pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski, wpływ na świadomość społeczną. Matka nie puściła boh. do Krakowa na Czarny Marsz po śmierci Stanisława Pyjasa.
[00:51:37] W lipcu 1980 boh. był na praktyce zerowej przed rozpoczęciem studiów – budowa ulicy Wielickiej. Boh. jeździł w łyżce koparki z kolegą Januszem Koziołem. Wiadomość o porozumieniach sierpniowych.
[00:53:30] Powody wyboru studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim. Atmosfera podczas „karnawału Solidarności” – dostęp do wydawnictw niezależnych. Powstanie NZS – strajk studentów, udział w akcji plakatowej. Przewodniczącym NZS na uczelni został Jan Rokita – boh. nie wstąpił do organizacji. Boh. mieszkał w nowym „Żaczku” – życie studenckie.
[00:58:08] Sytuacja przed wprowadzeniem stanu wojennego, obawy przed radziecką interwencją. Boh. był kolporterem – wyjazd na strajk studentów Uniwersytetu Warszawskiego 11 grudnia 1981, powrót nocą z 12 na 13 grudnia z torbami bibuły. Reakcja na wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego. Boh. postanowił ukryć bibułę u ciotki, pracującej w szpitalu MSW – przejazd przez Kraków, stan książek po trzech latach. Boh. pomagał wynosić dokumenty z Zarządu Regionu oraz dokumenty NZS z uczelni. Strajk absencyjny, boh. wrócił do domu 17 grudnia. [+]
[01:05:06] Początek stanu wojennego, informacje o strajkach w zakładach pracy. Wspomnienie działaczy Solidarności: Edwarda Nowaka, Macieja Macha, uczestników strajku w Hucie im. Lenina. Wykorzystanie Jana Kułaja przez rządową propagandę. Zachowanie hierarchów kościelnych.
[01:07:36] Biały Marsz w Krakowie po zamachu na Jana Pawła II. Wpływ stanu wojennego na życie studenckie – brak Juwenaliów.
[01:09:12] Boh. brał udział w manifestacji 3 maja 1982 – ksiądz Fidelus z Kościoła Mariackiego uzgodnił z ZOMO warunki wyjścia z kościoła – ścieżka zdrowia. Demonstracje niezależne w stanie wojennym. Boh. dwukrotnie był złapany i przesłuchiwany – pobicie przez funkcjonariusza. Złapanie boh. w akademiku „Żaczek” i wywiezienie na Wolę Justowską. [+]
[01:14:48] Dyrektorem Instytutu Nauk Politycznych był Witold Waśniewski, który w stanie wojennym był równocześnie szefem TV Kraków. Postawy pracowników naukowych instytutu: Franciszka Studnickiego, Andrzeja Majki. Na demonstracje chodził Piotr Skrzynecki. Olgierd Jędrzejczyk prowadził pracownię dziennikarską, ponieważ popierał stan wojenny, jego książki używano jako papieru toaletowego.
[01:17:52] Studentom nauk politycznych wykładano marksistowską teorię rozwoju społecznego, ale po pierwszym roku przedmiot zlikwidowano. Na piątym roku zajęcia prowadził Hieronim Kubiak, sekretarz KC PZPR – incydent z „ruskim dolarem” podczas egzaminu powtórkowego. Zaliczenie z ekonomii socjalizmu.
[01:21:40] Podczas demonstracji 13 października 1982 funkcjonariusz SB Andrzej Augustyn zastrzelił Bogdana Włosika – zamieszki w mieście, podpalenie komisariatu w Bieńczycach. Pogrzeb Bogdana Wosika przerodził się w manifestację. Zachowanie zomowców. [+]
[01:25:20] Boh. został zawiadomiony, że matka źle się czuje i powinien przyjechać do domu – wyjazd do Krynicy taksówką i spotkanie z matką, która chciała odciągnąć boh. od udziału w demonstracji. Zachowanie matki i milicjantów podczas rewizji w domu – zawał serca po wyjściu milicjantów. [+]
[01:28:32] Organizacja sieci kolportażu ulotek – zasady konspiracji, system pięcioosobowych grup. Koledzy mieszkający w „Bursie” drukowali ulotki na powielaczu atramentowym. Działalność tajnej drukarni. Rola „Tygodnika Mazowsze” i niezależnych wydawnictw. Mechanizmy propagandy lat 80. a współczesność.
[01:33:37] Boh. poznał przyszłą żonę podczas wakacji w Świnoujściu, studia ukończył w 1985 r., niedługo po obronie pracy magisterskiej został aresztowany i skazany przez kolegium za zrywanie plakatów wyborczych PRON. Przebieg rozprawy, na którą został doprowadzony w kajdankach – kara 24 tys. grzywny plus koszty postępowania. Siostra dostała pieniądze na zapłacenie grzywny z kurii, od kardynała Macharskiego. [+]
[01:37:15] Boh. podjął pracę w liceum zawodowym w Krościenku, ale po miesiącu dostał wezwanie do wojska – służba w karnej kompanii w Elblągu, powody przeniesienia do Krosna Odrzańskiego – zadania w wojsku, powody degradacji do stopnia sierżanta.
[01:43:27] Po odbyciu służby wojskowej boh. podjął pracę w Nowym Sączu jako dyrektor Domu Kultury „Lachy” - konflikt z choreografką Michaliną Wojtas. Wspomnienie wyjazdu z zespołem do Niemiec.
[01:46:00] Praca w szkole im. Hanki Sawickiej – starania o zmianę patrona szkoły, różne kandydatury. Wybór na wice-szefa Solidarności szkół podstawowych w Nowym Sączu, szefem został Andrzej Kulig. W 1990 r. został dyrektorem szkoły w Biegonicach – opozycja wobec dyrektorów peerelowskich, konflikt z koleżanką polonistką. Dzięki wizytatorowi Witoldowi Kozłowskiemu boh. został szefem zespołu dyrektorów szkół.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..