Kazimierz Krupiński (ur. 1937, Marianówka) w lutym 1940 został wraz z rodziną zesłany na Syberię. W latach 1943-1946 przebywał w sierocińcach na terenie ZSRR. W maju 1946 powrócił do Polski. Zamieszkał w Malborku, a po ukończeniu studiów historycznych pracował przez wiele lat w kuratorium oświaty w Koszalinie. Obecnie pełni funkcję wiceprezesa Związku Sybiraków w Koszalinie.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1937 r. w Marianówce na Wołyniu.
[00:00:48] Przodkowie boh. mieszkali na Wołyniu już w XVIII w. Ojciec był sołtysem we wsi, posiadał kilkanaście hektarów ziemi.
[00:04:02] 10 lutego 1940 deportowano rodzinę boh. oraz rodziny stryjów. Długa droga pociągiem i saniami – 3 marca zesłańców dowieziono do specposiołka Nianda. Mieszkali tam m.in. potomkowie zesłańców z powstania styczniowego. Rodzice pracowali przy wyrębie tajgi, we wrześniu 1941 wyjechali z Niandy.
[00:06:55] Boh. chodził do radzieckiego przedszkola, gdzie nauczył się mówić po rosyjsku – deklamacje wierszy podczas akademii, np. w rocznicę śmierci Lenina.
[00:11:10] Na wiadomość o amnestii rodzina wyjechała na południe – tłumy na dworcach kolejowych. Rodzice wysyłali dzieci do żołnierzy, by prosiły o jedzenie – chleb od starszego żołnierza. [+]
[00:14:47] Jesienią rodzina dotarła do Kazachstanu, gdzie rodzice podjęli pracę w kołchozie. Bracia ojca Jan i Bronisław wstąpili do Armii Andersa i wyjechali ze Związku Radzieckiego. Sytuacja na froncie w 1943 r. – głód w Związku Radzieckim. Ojciec nie przyjął radzieckiego obywatelstwa i musiał się meldować na posterunku NKWD w miasteczku Czułak-Kurgan. Po jego śmierci boh. został oddany do sierocińca.
[00:20:00] Matka oddała dzieci do radzieckiego domu dziecka i wywieziono ją do kołchozu, w którym uprawiano ryż. Wysoka umieralność wśród dzieci w sierocińcu. Po jakimś czasie boh. został przeniesiony do polskiego domu dziecka. Sytuacja polskich sierot po ewakuacji Armii Andersa i po powstaniu Związku Patriotów Polskich.
[00:26:00] Boh. wraz z rodzeństwem był w polskim domu dziecka w Sajramie do 1 maja 1946 r. Dzieci uczyły się piosenek patriotycznych i pieśni religijnych, starsze chodziły do rosyjskich szkół. Zachowanie pięcioletniego syna lekarki. Najstarszy brat Stefan wydzielał rodzeństwu ziarna pszenicy, boh. dostał ostatnie ziarenko. Głód w domu dziecka – współczesne przejawy traumy. [+]
[00:32:35] Dzieci chorowały na świerzb – smarowanie szarą maścią. Wychowawczyni, pani Leopoldowa, zapowiedziała, że dzieci ze świerzbem nie pojadą do Polski – ich reakcja. [+]
[00:35:35] Transport repatriacyjny przyjechał do Gostynina 19 maja 1946 r. Wspomnienie ruin Warszawy i starszego mężczyzny, który rozmawiał z lalką. Z siedemnastu osób deportowanych z rodziny do kraju wróciło ośmioro.
[00:37:35] Dzieci z domów dziecka na terenie Związku Radzieckiego przywożono do domu dziecka w Gostyninie – poszukiwanie rodzin, stopniowe przyzwyczajanie dzieci do jedzenia. Matka zabrała dzieci z domu dziecka i poszła z nimi do dr Wilczkowskiego – boh. miał 9 lat, ważył 14 kg i był pokryty liszajami – zalecenia lekarza. Rodzina wyjechała na Żuławy do dziadków – ich opieka, ćwiczenia boh., odzyskanie kondycji.
[00:44:46] Po śmierci matki w 1952 r. brat Stefan zadecydował, że rodzeństwo pójdzie do domu dziecka. Boh. ukończył liceum w Malborku – przyłapanie przez nauczyciela podczas wagarowania w piwnicach zamku, potem Studium Nauczycielskie w Raciborzu. W 1960 r. przyjechał do Koszalina i podjął pracę w szkole zawodowej. Życie rodzinne i zawodowe.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
[00:51:08] Przedstawienie rodziców: Katarzyny i Adama Krupińskich oraz trzech braci.
[00:52:20] Boh. nie pamięta śmierci młodszego brata, Ignacego, ale opowiadano mu, że przez kilka nocy spał obok zmarłego. Choroby na zesłaniu – z kurzej ślepoty boh. został wyleczony przez Kazachów. Przebieg czerwonki – wspomnienie dzieci jedzących lebiodę. [+]
[00:56:46] Mieszkająca na Wołyniu rodzina matki schroniła się w 1943 r. w Przebrażu, gdzie działała polska samoobrona.
[00:58:20] Boh. nie pamięta momentu deportacji, ale pamięta pobyt w radzieckim przedszkolu 1942 r. – dobra pamięć boh. Jego zachowanie podczas zabaw rówieśników po powrocie do Polski.
[01:03:35] W domu dziecka były dzieci różnych narodowości. Izaak, kolega-Żyd z Rumunii, który nauczył się polskiego. Za deklamowanie wierszy boh. dostawał cukierki. W domu dziecka jedzono gotowane buraki cukrowe, chleb kukurydziany. Najstarszy brat pracował w kołchozie i czasem przynosił coś do jedzenia. Wykopywanie i jedzenie przemrożonych ziemniaków.
[01:08:45] Spotkanie wychowanków domów dziecka – przejawy zesłańczej traumy. Cechy Sybiraków: życiowa zaradność, oszczędność, nadopiekuńczość.
[01:14:03] Matka pracowała w kołchozie Awangard nad Syr-darią, gdzie uprawiano ryż. Do Polski wróciła w marcu 1946 r.
[01:16:02] Dwaj stryjowie dostali się do Armii Andersa i walczyli pod Monte Cassino. Po wojnie wrócili do kraju – angielskie zwyczaje przeszczepione na polski grunt. Nie zachowały się pamiątki po służbie stryjów w 2 Korpusie. Stryjowie byli szeregowcami i po wojnie ich nie szykanowano.
[01:20:00] W domu dziecka w Sajramie była ponad setka dzieci. Boh. mając 8 lat uprządł bawełnę i zrobił sweter na drutach. W radzieckim domu dziecka pracowali Rosjanie, były tam dzieci różnych narodowości. W polskim domu dziecka były tylko polskie dzieci, a wychowawcami byli Polacy. Kara za bójkę z kolegą. Wychowanie w duchu patriotycznym, pielęgnowanie polskiego języka.
[01:25:52] Wiadomości z frontu. Po zakończeniu wojny nie było pewności, czy Polacy będą mogli wrócić do kraju. Wyjazd z Taszkientu 1 maja 1946. Radość z powodu zakończenia wojny.
[01:28:58] Powody decyzji matki o oddaniu dzieci do domu dziecka w 1943 r., warunki w sierocińcu.
[01:31:05] Radość po śmierci Stalina – śmiech podczas apelu, ale boh. zna osoby, które płakały. Poprawianie fragmentu życiorysu o pobycie w ZSRR.
[01:34:25] Lekcje historii w technikum. Uczniowie sporadycznie pytali o Katyń, a boh. nie prowokował trudnych pytań. Opowiadał natomiast o swoim pobycie na zesłaniu. Wielu Sybiraków nie mówiło nikomu o swoich doświadczeniach. Możliwość aresztowania lub zwolnienia z pracy za opowiadanie kawałów politycznych w latach 50. Anegdota o kotku i jego zwyczajach w Polsce Ludowej.
[01:44:12] Rozważania na temat wprowadzenia stanu wojennego.
[01:45:55] Po ukończeniu podstawówki boh. został skierowany do szkoły górniczej w Wałbrzychu, ale spóźnił się na wyjazd i poszedł do ogólniaka – okoliczności dostania się do szkoły. W 1956 r. boh. wystąpił w obronie sekretarza partii Skowrona, dzięki któremu został przyjęty do szkoły.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..