Barbara Sokólska z d. Młynarz (ur. 1940, Dobra Wólka) – jej dziadek Józef Wandałowski był właścicielem majątku w Dobrej Wólce koło Pińska. 13 kwietnia 1940 Barbara Sokólska jako 4-tygodniowe niemowlę została deportowana do Kazachstanu razem z całą rodziną. Jej ojciec Zygmunt Młynarz zaciągnął się w 1942 do Armii Andersa, przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu i po wojnie osiadł w Anglii. Barbara Sokólska z resztą rodziny wróciła do Polski w 1946 r. i zamieszkała w Białymstoku. Po ukończeniu Technikum Gastronomicznego pracowała w gastronomii, w 1959 r. została zwolniona z pracy z powodu zesłańczej przeszłości.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1940 r. w Dobrej Wólce na Polesiu.
[00:00:30] W lutym 1940 dziadek, właściciel majątku, i wuj zostali aresztowani i osadzeni w więzieniu w Pińsku. 13 kwietnia deportowano babcię Franciszkę, ciotkę Jadwigę, wuja Antoniego, rodziców Małgorzatę i Zygmunta, brata Zenona i boh. Rodzinę przewieziono z Dobrej Wólki do Pińska, tam wsadzono do pociągu i wywieziono do północnego Kazachstanu.
[00:02:05] Rodzina została dokwaterowana do izby, w której mieszkała Rosjanka Sinoczka z synem Miszą – warunki życia. Matka i ciotka pracowały w kołchozie. Trzynastoletni wujek Antoni łowił ryby i pilnował kur, ciotka szyła ubrania. Rodzina zabrała z domu sporo rzeczy, m.in. kołdry, ubrania. Boh. chodziła z matką do kołchozu – zbieranie ziaren, z których gotowano kleik. Zimą chodziła do domów Rosjan i Kazachów i prosiła o jedzenie, czasem dostawała „syrczyki”. [+]
[00:07:25] Matka uczyła dzieci polskiego, syn gospodyni nauczył się polskiej modlitwy – nauka rosyjskiego. Poszanowanie dla chleba. W 1942 r. ojciec wstąpił do Armii Andersa, reszta rodziny została w Kazachstanie. Ojciec po wojnie bał się wrócić do Polski, mieszkał w Anglii i tam zmarł w 1970 r.
[00:10:16] Boh. pamięta wierszyki, których nauczyła się na zesłaniu, a nie pamięta wierszy, których uczyła się na lekcjach rosyjskiego w Polsce. Na zesłaniu brat chodził do szkoły, wuj Antek nauczył się lutować garnki, na jedzenie wymieniano rzeczy przywiezione z kraju.
[00:13:00] Rodzina przebywała na zesłaniu ponad sześć lat, wszyscy wrócili do Polski – przed wyjazdem zgromadzono Polaków w cerkwi. Incydent podczas zamykania drzwi do wagonu. Warunki podczas podróży. Ciotka uszyła polską flagę i wywieszono ją z wagonu. W Białej Podlaskiej chciano rodzinę wysłać na Ziemie Odzyskane – przejazd do Białegostoku.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
[00:17:26] Repatrianci mieli podczas podróży mleko skondensowane w puszkach. Rodzina przyjechała do Polski w czerwcu [1946].
[00:18:45] Rodzina przebywała na zesłaniu niedaleko Pawłodaru. Powody, dla których nie wywieziono ich do wyrębu tajgi. Wspomnienie rosyjskiej gospodyni Sinoczki, która oddała rodzinie kuchnię – warunki bytowe. Przez okno widać było rzekę.
[00:24:03] Boh. urodziła się w czepku – w prezencie urodzinowym dostała obrazek św. Barbary. Sinoczka miała jednego syna, jej mąż nie wrócił z wojny. Wujek Antek chodził do rosyjskiej szkoły, bardzo dobrze się uczył i dostawał świadectwa z wizerunkiem Stalina.
[00:26:45] Rodzina głodowała, ale babcia dawała zupę dziewczynce, która przychodziła do brata. Choinka w szkole. Boh. miała koleżankę, z którą się bawiła.
[00:29:30] Wspomnienie „syrczyków”, które robiono z białego sera z cukrem.
[00:31:17] Głód na zesłaniu, wspomnienie zupy gotowanej przez babcię. Wspólne modlitwy.
[00:32:56] Boh. posiada fotografie z zesłania, m.in. zdjęcia z pożegnania mężczyzn idących do Armii Andersa. Boh. chodziła do domów z życzeniami i dostawała „syrczyki”, ich smak.
[00:34:40] Boh. nie śnił się pobyt na zesłaniu. Zesłańcy mieszkali w domach miejscowej ludności. Wiele osób zmarło. Wiara w powrót do Polski. Fotografia z zesłania, na której boh. jest w sukience z białym kołnierzykiem.
[00:37:42] Poprawianie życiorysu w czasach PRL-u. W 1959 r. boh. została zwolniona z pracy z powodu zesłańczej przeszłości. W 1990 r. była na pielgrzymce Sybiraków w Częstochowie – homilia kardynała Gulbinowicza. Choroby boh. – refleksje na temat przeżycia zesłania.
[00:41:25] Majątek w Dobrej Wólce: sady, lasy, pola. Babcia prowadziła dom, ciotka ukończyła szkołę krawiecką. Ojciec pochodził z Korczewa nad Bugiem, rodzice poznali się w Pińsku, po ślubie zamieszkali w Grodnie. Po wybuchu wojny matka wróciła do rodziców i tam przyjechał ojciec z frontu. Dziadek i wuj zostali aresztowani przez sowietów i ślad po nich zaginął. W posiadaniu boh. są dokumenty repatriacyjne rodziny oraz dokument władz, że w 1940 r. nie wywieziono rodziny Józefa Wandałowskiego.
[00:47:04] Refleksje na temat majątku, który został na Białorusi, na temat atmosfery domu w Dobrej Wólce. Po wojnie w domu urządzono szkołę. Rodzina zamieszkała w Białymstoku.
[00:49:33] W 1946 r. brat poszedł do drugiej klasy szkoły podstawowej. Boh. poszła do szkoły rok później – wspomnienie Ryszarda Kaczorowskiego, który przed wojną chodził do tej samej szkoły. Boh. ukończyła Technikum Gastronomiczne i pracowała w gastronomii, w 1959 r. zwolniono ją z pracy – powody zwolnienia. Dzięki kuzynce pracującej w Sanepidzie boh. dowiedziała się, że jest na liście „wrogów narodu”.
[00:54:21] Matka nauczyła boh. modlić się i szanować chleb – głód na zesłaniu. Zasady wpojone przez matkę, życiowe credo. Mąż boh. był nauczycielem – życie rodzinne. Rozważania na temat patriotyzmu.
[00:59:57] Rzeczy zabrane przez rodzinę podczas deportacji: szkolne dokumenty, pamiętnik pisany przez ojca. 3 lutego 1942 ojciec został ewakuowany ze Związku Radzieckiego, przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu, walczył pod Monte Cassino. Rodzice po wojnie się nie spotkali, ojciec zmarł w 1970 r. Powody, dla których został w Anglii.
[01:03:36] Życiorys pisany w czasach PRL. Zachowanie urzędnika USC, gdy boh. wyrabiała dowód osobisty.
[01:05:04] Stosunek boh. do Rosjan. Boh. miała wiele prawosławnych koleżanek. Refleksje na temat systemu komunistycznego oraz dobrych i złych ludzi.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..