Teresa Majchrzak z d. Kochanowska (ur. 1941, Bełcząc k/Radzynia Podlaskiego) urodziła się na Lubelszczyźnie, dokąd jej rodzice zostali po wybuchu wojny przesiedleni przez Niemców z rodzinnej Kłodawy. Po ukończeniu liceum pedagogicznego w Poznaniu pracowała w żłobku oraz w przedszkolach, jednocześnie studiując na Akademii Wychowania Fizycznego. W maju 1982 jej najstarszy syn Piotr został ciężko pobity, w wyniku czego zmarł. Sprawców pobicia nie wykryto do dnia dzisiejszego. W 1997 roku pani Teresa założyła pierwsze w Poznaniu przedszkole dla dzieci niepełnosprawnych, którym kierowała przez kolejnych szesnaście lat. Jest prezesem Związku Solidarność Polskich Kombatantów. Mieszka w Poznaniu.
[00:00:10] Boh. urodziła się w 1941 w Bełczącu k/Radzynia Podlaskiego
[00:00:22] Rodzina z szóstką dzieci, wywieziona przez Niemców z Kłodawy, przebywała przez pół roku w obozie przesiedleńczym w Łodzi – przyjazd do Bełcząca. Choroba dzieci i śmierć córki Marysi – narodziny boh. – zmieniona data urodzin, by chronić dziecko.
[00:01:55] Powrót do pustego domu w Kłodawie w 1945 r. Majątek (zwierzęta gospodarskie, pojazdy) został rozkradziony – trudne warunki życia, powolne dorabianie się.
[00:02:40] Edukacja boh. – szkoła podstawowa w Kłodawie, liceum pedagogiczne w Ostrowie Wielkopolskim i Poznaniu. Studia na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego.
[00:03:34] Ślub z Jerzym Majchrzakiem
mieszkanie u teściów i cioci
narodziny synów. Praca w przedszkolu, wychowanie dzieci.
[00:04:56] Rok 1980 – powstanie NSZZ Solidarność – rodzina interesowała się działalnością opozycji, czytano prasę podziemną. Syn Piotr (ur. 1963) poszedł do szkoły zasadniczej, po-tem do technikum ogrodniczego w Rokietnicy.
[00:06:02] Wprowadzenie stanu wojennego – reakcja boh. i synów oglądających telewizję.
[00:07:20] Wyjazd z synem Piotrem do Konina z ulotkami przykrytymi w torbie chlebem (jeszcze nie było przepustek ani godziny milicyjnej) – nagabywanie przez ZOMO.
[00:08:25] Syn Piotr po powrocie ze szkoły powiedział, że zatrzymywało go ZOMO. Słuchanie w domach Radia Wolna Europa.
[00:09:23] Udział młodzieży w manifestacji 13 (lutego 1982). Strach o synów potęgowany przez opowieści rodziców o wojnie. Syn chodził na Msze za Ojczyznę, które były zakłócane przez ZOMO
doniesienia Wolnej Europy o sytuacji w kraju.
[00:11:22] Manifestacja 13 lutego pod pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956 – Piotr Majchrzak widział pobicie Wojciecha Cieślewicza przez ZOMO. Po śmierci Cieślewicza chciał jechać na jego pogrzeb do Kcyni, ale zrezygnował, bo musiałby się starać o przepustkę.
[00:13:23] Oporniki noszone w klapie jako symbol oporu wobec władzy – zrywanie oporników przez ZOMO. Ojciec Piotra Majchrzaka był elektrykiem i dostarczał je synowi, który rozdawał je kolegom.
[00:14:06] W dniu pogrzebu Wojciecha Cieślewicza rodzina Majchrzaków była na moście w miejscu pobicia.
[00:14:19] W lutym [1982] Piotr Majchrzak wracał do domu ok. 21.30 i został zatrzymany przez ZOMO – powrót do domu następnego dnia, ślady pobicia, kara do zapłaty: 1800 zł.
[00:17:55] Boh. zarabiała wtedy 980 zł, pożyczyła pieniądze i zapłaciła za syna.
[00:18:18] 12 marca Piotr Majchrzak skończył 19 lat – po przyjęciu dla kolegów poszedł złożyć kwiaty przy tablicy upamiętniającej poznańskich tramwajarzy z 1956 – pogoń zomowców.
[00:20:22] Piotr Majchrzak był zaczepiany na ulicy Kochanowskiego przez ZOMO – wyrywanie oporników. Piotr trenował karate, był wysportowany, matka wierzyła, że nie pozwoli się złapać zomowcom.
[00:21:35] 11 maja 1982 Piotr Majchrzak miał iść na komisję wojskową i odebrać prawo jazdy – poranek w domu. Boh. wróciła wieczorem – w domu nie było najstarszego syna. ZOMO na ulicy przed budynkiem. Oczekiwanie rodziny na powrót syna – wizja Matki Boskiej.
[00:26:32] Przed szóstą rano boh. pobiegła do budki telefonicznej i dzwoniła na milicję oraz do szpitali. Pomoc księży. Po południu odebrała telegram od dr [Ryszarda] Górnego, że jej syn leży na oddziale intensywnej terapii – droga do szpitala, spotkanie z lekarzem – błaganie o wpuszczenie na oddział – widok poranionego syna.
[00:32:48] Boh. udała się w miejsce pobicia syna, ale chodnik był posprzątany, weszła do kawiarni W-Z i pytała o zajście – reakcja kierownika i kelnera. Wizyta oficera milicji w domu Majchrzaków – próba zastraszenia.
[00:34:22] Odwiedzanie syna w szpitalu
msza za wyzdrowienie. Śmierć Piotra Majchrzaka.
[00:35:22] Po śmierci syna boh. i mąż zostali wezwani na przesłuchanie i nie mogli pożegnać się z synem. Zakaz zgromadzeń został złamany podczas pogrzebu
otwarcie trumny – obrażenia Piotra Majchrzaka.
[00:37:11] Dochodzenie sprawiedliwości – rozprawy sądowe.
[00:37:51] Ostatni dzień życia Piotra Majchrzaka – gra na pianinie. Wspomnienie syna.
[00:38:25] Brak pomocy psychologicznej dla rodziny. Pobicie drugiego syna, który po tym zdarzeniu wyjechał do Niemiec.
[00:39:23] Sądowa walka o sprawiedliwość.
[00:40:25] Szykanowanie syna Radosława przez nauczycielkę matematyki [Marię] Kościelniak – zmiana szkoły. Kłopoty w klasie maturalnej. Studia na AWF.
[00:44:54] Pobicie Radosława Majchrzaka, pobyt w szpitalu na intensywnej terapii. Wyjazd do Niemiec, by uniknąć prześladowania. Syn jest obecnie prezesem Wiary Lecha.
[00:46:04] Postawa nauczycieli licealnych wobec Jarosława Majchrzaka. Studia prawnicze – zapoznanie się z dokumentami śledztwa w sprawie brata.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:47:26] Przedstawienie rodziców: Stefania Kochanowska z domu Grudzińska, Zygmunt Kochanowski. Przed wojną rodzina mieszkała w Kłodawie przy ul. Łączówka 4. Dziadkowie Marianna i Stanisław Kochanowscy mieli duże gospodarstwo i byli właścicielami cegielni – stracili majątek podczas wojny. Ojciec boh. został w 1953 aresztowany za niedostarczenie zboża i mięsa w ramach dostaw obowiązkowych – pobyt w więzieniu w Rawiczu i Wronkach. Trudna sytuacja materialna rodziny.
[00:49:57] Rodzina miała sześcioro dzieci – wykształcenie rodzeństwa i ich losy.
[00:51:39] Boh. była na procesie ojca – nazwanie go antykomunistą. Konsekwencje wyroku – trudności w dostaniu się do szkoły córki „kułaka”.
[00:52:35] Wspomnienie członków rodziny Kochanowskich – ich losy, wykształcenie.
[00:53:32] Skazanie Zygmunta Kochanowskiego na sześć miesięcy więzienia – złe warunki pobytu, brak odwiedzin. Powrót ojca wyniszczonego więzieniem, choroby.
[00:54:40] Okupacja niemiecka – pobyt rodziny w obozie dla przesiedleńców, niewielkie racje żywnościowe, choroba i śmierć siostry Marysi, śmierć brata.
[00:55:44] Pobicie mamy przez Niemców za brak przepustki i podejrzenie, że jest Żydówką. Pobyt w szpitalu po pobiciu. Podczas pobytu w Bełczącu mama żebrała koło kościoła, żeby wykarmić dzieci. Ojciec pracował w gospodarstwie folksdojcza. W tym czasie w gospodarstwie w Kłodawie mieszkali Niemcy.
[00:59:08] Stan gospodarstwa w 1945 po powrocie. Kochanowscy byli jedyną rodziną wysiedloną z Kłodawy.
[01:00:18] Ojciec działał w AK w okolicach Bełcząca, wracając do Kłodawy przywiózł ze sobą broń. Po wojnie gospodarstwo Kochanowskich dwukrotnie spłonęło.
[01:02:20] Przed wojną Zygmunt Kochanowski służył w 15 Pułku Ułanów
przechowywanie munduru i szabli.
[01:03:28] Edukacja boh. - Liceum Pedagogiczne w Ostrowie Wielkopolskim, ostatnią klasę ukończyła w r. 1959 w Poznaniu. Studia na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Wykładowcą na warszawskim AWF był kuzyn Tadeusz Kochanowski (judoka) i to on namawiał boh. na studia.
[01:05:48] Praca w żłobku – ominięcie nakazu pracy.
[01:06:41] Po ślubie rodzina Majchrzaków mieszkała w mieszkaniu cioci przy ul. Wawrzyniaka. Wykup mieszkania i podniesienie czynszu – zamieszkanie w TBS.
[01:09:36] Gwara poznańska, cechy poznaniaków
rodzinne święta.
[01:11:10] Boh. pracowała w żłobku, potem w przedszkolu. Po śmierci syna Piotra założyła pierwsze w Poznaniu przedszkole dla niepełnosprawnych dzieci – marzenia syna.
[01:13:18] Lato 1982 rodzina Majchrzaków spędziła nad morzem w Pogorzelicy.
[01:14:00] Po powrocie do Poznania boh. nie chciała wracać do pracy, ale namówiona przez Jadwigę Lewandowską stanęła do konkursu na dyrektorkę przedszkola, wygrała go i przedszkole nr 116 przekształciła w placówkę, z której mogły korzystać niepełnosprawne dzieci.
[01:15:31] Wyjazd do Niemiec na kurs pracy z niepełnosprawnymi dziećmi. Sponsorzy przedszkola. Organizowanie placówki, dokształcanie nauczycieli.
[01:21:36] Sukcesy w pracy z dziećmi autystycznymi
specjalistyczna kadra w przedszkolu. Wyjazdy wakacyjne z niepełnosprawnymi dziećmi. Działalność przedszkola integracyjnego.
[01:24:36] Przedszkole zostało otwarte w r. 1997, praca zawodowa do 2011.
[01:25:24] Po śmierci syna ludzie odsunęli się od rodziny, tylko księża odwiedzali Majchrzaków
wspomnienie Piotra.
[01:28:36] Miejska fama: Piotr Majchrzak był w lokalu W-Z i przewrócił stolik Niemcom.
[01:29:30] Okoliczności śmierci Piotra Majchrzaka – chłopak biegł do tramwaju i został zatrzymany do wylegitymowania (powyrywane kartki z dokumentu, jako dowód szarpaniny). Po śmierci syna milicjant, który przyszedł do domu i groził rodzinie, zabrał dokumenty Piotra Majchrzaka. Nadzieja na cud, gdy syn leżał w szpitalu – stan pobitego chłopca, opis obrażeń
dokonania sportowe syna.
[01:32:28] Świadek zdarzenia opisał matce wygląd syna tuż po pobiciu i przekazał ostatnie słowa. Relacje innych świadków. Wg. matki syna pobiło czterech zomowców. Droga karetką do szpitala przy ul. Lutyckiej.
[01:34:44] Opis ubrań pobitego chłopca, zerwany medalik i różaniec. Przekazanie kurtki do muzeum.
[01:35:47] Zabiegi w szpitalu MSW – trepanacja czaszki. Postawa lekarzy, widok syna na szpitalnym łóżku.
[01:38:08] Reakcja rodziny w czasie, gdy Piotr leżał w szpitalu.
[01:38:39] Reakcje kolegów chłopca – wizyty młodzieży w szpitalu. Konsultacja kuzyna – neurologa z Warszawy [dr Teofan Domżał]. Śmierć syna.
[01:40:36] Gdy boh. przyjechała do szpitala po pobiciu syna, z lekarzem było dwóch mężczyzn w cywilu. Wizyta funkcjonariusza w domu – próba zastraszenia rodziny. Emocje boh.
[01:41:45] Dochodzenie sprawiedliwości – szukanie mecenasa, który reprezentowałby rodzinę.
[01:42:30] W stanie wojennym w miejscu śmierci Piotra Majchrzaka młodzież stawiała zapalone lampki, które były usuwane przez milicjantów.
[01:43:10] Wizyta umundurowanego kapitana milicji, który zastraszał rodzinę. Piotr Majchrzak ostatni dzień życia spędził z kolegą Piotrem Siedleckim.
[01:43:38] Podczas śledztwa zabrano dokumenty dotyczące zdarzenia, m.in. telegram ze szpitala – strach boh.
[01:44:24] Zgubienie się na cmentarzu pod koniec maja [1982].
[01:45:05] Wezwanie na prokuraturę po śmierci syna – wypytywanie o rodzinę: ojca, braci i rodzinę męża.
[01:47:03] Spotkanie prokuratora z Marcinem Kęszyckim, aktorem Teatru Ósmego Dnia, który po tej rozmowie napisał sztukę „Piołun” [1985] – zakaz wystawiania po kilku przedstawieniach.
[01:49:32] Spotkania z młodzieżą w szkołach, spotkania w kościołach – opowieści o synu – wspomnienie Piotra leżącego na szpitalnym łóżku. Wychowanie w duchu patriotyzmu i sprzeciwu wobec władzy ludowej – wiedza o Poznańskim Czerwcu i Katyniu. Autorytet matki w rodzinie.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..