Majchrzak Teresa
Teresa Majchrzak z d. Kochanowska (ur. 1941, Bełcząc k/Radzynia Podlaskiego) urodziła się na Lubelszczyźnie, dokąd jej rodzice zostali po wybuchu wojny przesiedleni przez Niemców z rodzinnej Kłodawy. Po ukończeniu liceum pedagogicznego w Poznaniu pracowała w żłobku oraz w przedszkolach, jednocześnie studiując na Akademii Wychowania Fizycznego. W maju 1982 jej najstarszy syn Piotr został ciężko pobity, w wyniku czego zmarł. Sprawców pobicia nie wykryto do dnia dzisiejszego. W 1997 roku pani Teresa założyła pierwsze w Poznaniu przedszkole dla dzieci niepełnosprawnych, którym kierowała przez kolejnych szesnaście lat. Jest prezesem Związku Solidarność Polskich Kombatantów. Mieszka w Poznaniu.
more...
less
[00:00:10] Boh. urodziła się w 1941 w Bełczącu k/Radzynia Podlaskiego
[00:00:22] Rodzina z szóstką dzieci, wywieziona przez Niemców z Kłodawy, przebywała przez pół roku w obozie przesiedleńczym w Łodzi – przyjazd do Bełcząca. Choroba dzieci i śmierć córki Marysi – narodziny boh. – zmieniona data urodzin, by chronić dziecko.
[00:01:55] Powrót do pustego domu w Kłodawie w 1945 r. Majątek (zwierzęta gospodarskie, pojazdy) został rozkradziony – trudne warunki życia, powolne dorabianie się.
[00:02:40] Edukacja boh. – szkoła podstawowa w Kłodawie, liceum pedagogiczne w Ostrowie Wielkopolskim i Poznaniu. Studia na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego.
[00:03:34] Ślub z Jerzym Majchrzakiem
mieszkanie u teściów i cioci
narodziny synów. Praca w przedszkolu, wychowanie dzieci.
[00:04:56] Rok 1980 – powstanie NSZZ Solidarność – rodzina interesowała się działalnością opozycji, czytano prasę podziemną. Syn Piotr (ur. 1963) poszedł do szkoły zasadniczej, po-tem do technikum ogrodniczego w Rokietnicy.
[00:06:02] Wprowadzenie stanu wojennego – reakcja boh. i synów oglądających telewizję.
[00:07:20] Wyjazd z synem Piotrem do Konina z ulotkami przykrytymi w torbie chlebem (jeszcze nie było przepustek ani godziny milicyjnej) – nagabywanie przez ZOMO.
[00:08:25] Syn Piotr po powrocie ze szkoły powiedział, że zatrzymywało go ZOMO. Słuchanie w domach Radia Wolna Europa.
[00:09:23] Udział młodzieży w manifestacji 13 (lutego 1982). Strach o synów potęgowany przez opowieści rodziców o wojnie. Syn chodził na Msze za Ojczyznę, które były zakłócane przez ZOMO
doniesienia Wolnej Europy o sytuacji w kraju.
[00:11:22] Manifestacja 13 lutego pod pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956 – Piotr Majchrzak widział pobicie Wojciecha Cieślewicza przez ZOMO. Po śmierci Cieślewicza chciał jechać na jego pogrzeb do Kcyni, ale zrezygnował, bo musiałby się starać o przepustkę.
[00:13:23] Oporniki noszone w klapie jako symbol oporu wobec władzy – zrywanie oporników przez ZOMO. Ojciec Piotra Majchrzaka był elektrykiem i dostarczał je synowi, który rozdawał je kolegom.
[00:14:06] W dniu pogrzebu Wojciecha Cieślewicza rodzina Majchrzaków była na moście w miejscu pobicia.
[00:14:19] W lutym [1982] Piotr Majchrzak wracał do domu ok. 21.30 i został zatrzymany przez ZOMO – powrót do domu następnego dnia, ślady pobicia, kara do zapłaty: 1800 zł.
[00:17:55] Boh. zarabiała wtedy 980 zł, pożyczyła pieniądze i zapłaciła za syna.
[00:18:18] 12 marca Piotr Majchrzak skończył 19 lat – po przyjęciu dla kolegów poszedł złożyć kwiaty przy tablicy upamiętniającej poznańskich tramwajarzy z 1956 – pogoń zomowców.
[00:20:22] Piotr Majchrzak był zaczepiany na ulicy Kochanowskiego przez ZOMO – wyrywanie oporników. Piotr trenował karate, był wysportowany, matka wierzyła, że nie pozwoli się złapać zomowcom.
[00:21:35] 11 maja 1982 Piotr Majchrzak miał iść na komisję wojskową i odebrać prawo jazdy – poranek w domu. Boh. wróciła wieczorem – w domu nie było najstarszego syna. ZOMO na ulicy przed budynkiem. Oczekiwanie rodziny na powrót syna – wizja Matki Boskiej.
[00:26:32] Przed szóstą rano boh. pobiegła do budki telefonicznej i dzwoniła na milicję oraz do szpitali. Pomoc księży. Po południu odebrała telegram od dr [Ryszarda] Górnego, że jej syn leży na oddziale intensywnej terapii – droga do szpitala, spotkanie z lekarzem – błaganie o wpuszczenie na oddział – widok poranionego syna.
[00:32:48] Boh. udała się w miejsce pobicia syna, ale chodnik był posprzątany, weszła do kawiarni W-Z i pytała o zajście – reakcja kierownika i kelnera. Wizyta oficera milicji w domu Majchrzaków – próba zastraszenia.
[00:34:22] Odwiedzanie syna w szpitalu
msza za wyzdrowienie. Śmierć Piotra Majchrzaka.
[00:35:22] Po śmierci syna boh. i mąż zostali wezwani na przesłuchanie i nie mogli pożegnać się z synem. Zakaz zgromadzeń został złamany podczas pogrzebu
otwarcie trumny – obrażenia Piotra Majchrzaka.
[00:37:11] Dochodzenie sprawiedliwości – rozprawy sądowe.
[00:37:51] Ostatni dzień życia Piotra Majchrzaka – gra na pianinie. Wspomnienie syna.
[00:38:25] Brak pomocy psychologicznej dla rodziny. Pobicie drugiego syna, który po tym zdarzeniu wyjechał do Niemiec.
[00:39:23] Sądowa walka o sprawiedliwość.
[00:40:25] Szykanowanie syna Radosława przez nauczycielkę matematyki [Marię] Kościelniak – zmiana szkoły. Kłopoty w klasie maturalnej. Studia na AWF.
[00:44:54] Pobicie Radosława Majchrzaka, pobyt w szpitalu na intensywnej terapii. Wyjazd do Niemiec, by uniknąć prześladowania. Syn jest obecnie prezesem Wiary Lecha.
[00:46:04] Postawa nauczycieli licealnych wobec Jarosława Majchrzaka. Studia prawnicze – zapoznanie się z dokumentami śledztwa w sprawie brata.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:47:26] Przedstawienie rodziców: Stefania Kochanowska z domu Grudzińska, Zygmunt Kochanowski. Przed wojną rodzina mieszkała w Kłodawie przy ul. Łączówka 4. Dziadkowie Marianna i Stanisław Kochanowscy mieli duże gospodarstwo i byli właścicielami cegielni – stracili majątek podczas wojny. Ojciec boh. został w 1953 aresztowany za niedostarczenie zboża i mięsa w ramach dostaw obowiązkowych – pobyt w więzieniu w Rawiczu i Wronkach. Trudna sytuacja materialna rodziny.
[00:49:57] Rodzina miała sześcioro dzieci – wykształcenie rodzeństwa i ich losy.
[00:51:39] Boh. była na procesie ojca – nazwanie go antykomunistą. Konsekwencje wyroku – trudności w dostaniu się do szkoły córki „kułaka”.
[00:52:35] Wspomnienie członków rodziny Kochanowskich – ich losy, wykształcenie.
[00:53:32] Skazanie Zygmunta Kochanowskiego na sześć miesięcy więzienia – złe warunki pobytu, brak odwiedzin. Powrót ojca wyniszczonego więzieniem, choroby.
[00:54:40] Okupacja niemiecka – pobyt rodziny w obozie dla przesiedleńców, niewielkie racje żywnościowe, choroba i śmierć siostry Marysi, śmierć brata.
[00:55:44] Pobicie mamy przez Niemców za brak przepustki i podejrzenie, że jest Żydówką. Pobyt w szpitalu po pobiciu. Podczas pobytu w Bełczącu mama żebrała koło kościoła, żeby wykarmić dzieci. Ojciec pracował w gospodarstwie folksdojcza. W tym czasie w gospodarstwie w Kłodawie mieszkali Niemcy.
[00:59:08] Stan gospodarstwa w 1945 po powrocie. Kochanowscy byli jedyną rodziną wysiedloną z Kłodawy.
[01:00:18] Ojciec działał w AK w okolicach Bełcząca, wracając do Kłodawy przywiózł ze sobą broń. Po wojnie gospodarstwo Kochanowskich dwukrotnie spłonęło.
[01:02:20] Przed wojną Zygmunt Kochanowski służył w 15 Pułku Ułanów
przechowywanie munduru i szabli.
[01:03:28] Edukacja boh. - Liceum Pedagogiczne w Ostrowie Wielkopolskim, ostatnią klasę ukończyła w r. 1959 w Poznaniu. Studia na poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Wykładowcą na warszawskim AWF był kuzyn Tadeusz Kochanowski (judoka) i to on namawiał boh. na studia.
[01:05:48] Praca w żłobku – ominięcie nakazu pracy.
[01:06:41] Po ślubie rodzina Majchrzaków mieszkała w mieszkaniu cioci przy ul. Wawrzyniaka. Wykup mieszkania i podniesienie czynszu – zamieszkanie w TBS.
[01:09:36] Gwara poznańska, cechy poznaniaków
rodzinne święta.
[01:11:10] Boh. pracowała w żłobku, potem w przedszkolu. Po śmierci syna Piotra założyła pierwsze w Poznaniu przedszkole dla niepełnosprawnych dzieci – marzenia syna.
[01:13:18] Lato 1982 rodzina Majchrzaków spędziła nad morzem w Pogorzelicy.
[01:14:00] Po powrocie do Poznania boh. nie chciała wracać do pracy, ale namówiona przez Jadwigę Lewandowską stanęła do konkursu na dyrektorkę przedszkola, wygrała go i przedszkole nr 116 przekształciła w placówkę, z której mogły korzystać niepełnosprawne dzieci.
[01:15:31] Wyjazd do Niemiec na kurs pracy z niepełnosprawnymi dziećmi. Sponsorzy przedszkola. Organizowanie placówki, dokształcanie nauczycieli.
[01:21:36] Sukcesy w pracy z dziećmi autystycznymi
specjalistyczna kadra w przedszkolu. Wyjazdy wakacyjne z niepełnosprawnymi dziećmi. Działalność przedszkola integracyjnego.
[01:24:36] Przedszkole zostało otwarte w r. 1997, praca zawodowa do 2011.
[01:25:24] Po śmierci syna ludzie odsunęli się od rodziny, tylko księża odwiedzali Majchrzaków
wspomnienie Piotra.
[01:28:36] Miejska fama: Piotr Majchrzak był w lokalu W-Z i przewrócił stolik Niemcom.
[01:29:30] Okoliczności śmierci Piotra Majchrzaka – chłopak biegł do tramwaju i został zatrzymany do wylegitymowania (powyrywane kartki z dokumentu, jako dowód szarpaniny). Po śmierci syna milicjant, który przyszedł do domu i groził rodzinie, zabrał dokumenty Piotra Majchrzaka. Nadzieja na cud, gdy syn leżał w szpitalu – stan pobitego chłopca, opis obrażeń
dokonania sportowe syna.
[01:32:28] Świadek zdarzenia opisał matce wygląd syna tuż po pobiciu i przekazał ostatnie słowa. Relacje innych świadków. Wg. matki syna pobiło czterech zomowców. Droga karetką do szpitala przy ul. Lutyckiej.
[01:34:44] Opis ubrań pobitego chłopca, zerwany medalik i różaniec. Przekazanie kurtki do muzeum.
[01:35:47] Zabiegi w szpitalu MSW – trepanacja czaszki. Postawa lekarzy, widok syna na szpitalnym łóżku.
[01:38:08] Reakcja rodziny w czasie, gdy Piotr leżał w szpitalu.
[01:38:39] Reakcje kolegów chłopca – wizyty młodzieży w szpitalu. Konsultacja kuzyna – neurologa z Warszawy [dr Teofan Domżał]. Śmierć syna.
[01:40:36] Gdy boh. przyjechała do szpitala po pobiciu syna, z lekarzem było dwóch mężczyzn w cywilu. Wizyta funkcjonariusza w domu – próba zastraszenia rodziny. Emocje boh.
[01:41:45] Dochodzenie sprawiedliwości – szukanie mecenasa, który reprezentowałby rodzinę.
[01:42:30] W stanie wojennym w miejscu śmierci Piotra Majchrzaka młodzież stawiała zapalone lampki, które były usuwane przez milicjantów.
[01:43:10] Wizyta umundurowanego kapitana milicji, który zastraszał rodzinę. Piotr Majchrzak ostatni dzień życia spędził z kolegą Piotrem Siedleckim.
[01:43:38] Podczas śledztwa zabrano dokumenty dotyczące zdarzenia, m.in. telegram ze szpitala – strach boh.
[01:44:24] Zgubienie się na cmentarzu pod koniec maja [1982].
[01:45:05] Wezwanie na prokuraturę po śmierci syna – wypytywanie o rodzinę: ojca, braci i rodzinę męża.
[01:47:03] Spotkanie prokuratora z Marcinem Kęszyckim, aktorem Teatru Ósmego Dnia, który po tej rozmowie napisał sztukę „Piołun” [1985] – zakaz wystawiania po kilku przedstawieniach.
[01:49:32] Spotkania z młodzieżą w szkołach, spotkania w kościołach – opowieści o synu – wspomnienie Piotra leżącego na szpitalnym łóżku. Wychowanie w duchu patriotyzmu i sprzeciwu wobec władzy ludowej – wiedza o Poznańskim Czerwcu i Katyniu. Autorytet matki w rodzinie.
more...
less