Bogusław Wikło (ur. 1938, Michniów) przeżył wraz z matką i dwoma braćmi pacyfikację Michniowa, dokonaną przez niemiecką policję i żandarmerię 12 i 13 lipca 1943 roku. 12 lipca 1943 do domu przyszli dwaj Niemcy, którzy kazali rodzinie wyjść z domu na łąkę, stamtąd Bogusław Wikło widział podpalenie stodoły, w której zgromadzono część mieszkańców, oraz pożary we wsi. Wczesnym rankiem 13 lipca matka wyprowadziła dzieci poza wioskę. Sama chciała wrócić i ukryć maszynę do szycia, ale biorący udział w pacyfikacji Niemiec nie wpuścił jej do wsi, a tym samym uratował jej życie. Do końca wojny Wikłowie musieli się ukrywać, gdyż Niemcy poszukiwali mieszkańców wsi. Wiosną 1945 roku rodzina wróciła do Michniowa, gdzie ocaleli mieszkańcy odbudowywali ze zgliszcz swoje domy. Bogusław Wikło ukończył szkołę zawodową, pracował m.in. w kopalni w Sosnowcu, potem prowadził rodzinne gospodarstwo. W 2019 roku został uhonorowany medalem „Pro Patria”.
[00:00:08] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1938 r. w Michniowie.
[00:00:20] Wspomnienie z lata w okresie okupacji – sąsiadka Morawska poszła z synem Alfredem i matką boh. oglądać kolumnę Żydów prowadzonych w stronę Suchedniowa. Próba podania wody przez boh. i kolegę – odepchnięcie przez strażnika. [+]
[00:02:53] Ojciec zmarł w 1942 r. i matka została z trzema synami: Zdzisławem, Józefem i boh., w 1940 r. zmarła siostra boh. Hela. W domu mieszkał dziadek Karol, który zajmował się dziećmi – ukrywanie żaren. Pokój w domu zajmował Materek z żoną.
[00:05:35] Na dzień przed pacyfikacją boh. poszedł z matką i bratem do lasu na jagody. Następnego dnia do domu przyszli dwaj niemieccy żołnierze, którzy sprawdzili kenkarty i zrobili rewizję, potem zjedli jagody i kazali matce z dziećmi wyprowadzić się z domu. Boh. widział samochody, które przywiozły złapanych mieszkańców wsi – strzały i płomienie z podpalonej stodoły, pożary we wsi. Na noc rodzina wróciła do domu, ale nad ranem opuszczono dom – figurka Matki Boskiej zabrana przez brata. Matka wyprawiła dzieci do ciotki Witkowskiej a sama chciała wrócić po maszynę do szycia – Niemiec zatrzymał matkę i uratował jej życie. Rodzina ukrywała się przez rok, mieszkając u Witkowskich we Wzdole i w Jędrowie koło Suchedniowa. Schron nad rzeką, gdzie uciekano podczas nalotów. Po upadku powstania w Warszawie u Witkowskich zamieszkała uciekinierka, dentystka, które leczyła miejscowych. Ucieczka podczas przejścia frontu – ukrywanie się w piwnicy u rodziny Obarów, gdzie byli także dwaj niemieccy żołnierze. [+]
[00:16:28] Po wyzwoleniu ludzie zaczęli wracać do Michniowa. Wiosną rodzina wróciła do wsi i zamieszkała w piwnicy, za łóżko służyły, leżące na cegłach, nadpalone drzwi – budowa pierwszego domu. Kupno domu. [+]
[00:18:40] Trudna sytuacja rodziny po śmierci ojca. Matka i sąsiad Michał Materek chodzili do Ćmielowa i przynosili porcelanę, które sprzedawali we wsi.
[00:19:40] Część domu wynajęto Przeworskiemu, który miał tam sklep. Boh. chodził boso do szkoły w Ostojowie – pierwsze buty. Matka handlowała materiałami przywożonymi z Łodzi, potem była woźną w szkole, która mieściła się w domu Krogulca. Pomoc z UNRRA. Boh. ukończył szkołę zawodową i pracował m.in. w kopalni.
[00:22:55] Warunki pracy na wsi – żęcie zboża sierpem i kosą. Nowy drewniany dom postawiono na starej podmurówce. W latach 60. boh. postawił dom murowany. Do wsi prowadziła piaszczysta droga, nie było elektryczności. Prace przy budowie nowej drogi.
[00:26:05] Przed pacyfikacją we wsi był sklep, gdzie boh. czasem dostawał cukierka. Rodzina Imiołków została zamordowana podczas pacyfikacji – wspomnienie Jadwigi i Juliana Imiołków. Zabawy wiejskich dzieciaków.
[00:27:38] Uciekając z Michniowa rodzina nie wiedziała, co się dzieje we wsi – trasa ucieczki. Torów kolejowych pilnowali własowcy, którzy strzelali bez ostrzeżenia. Przygotowania do wysadzenia linii telefonicznej przed nadejściem frontu.
[00:29:42] Rodzina przyszła do wsi dopiero po wyzwoleniu – wspomnienie sterczących kominów, ocalałej wygódki i murowanej obory. Trudności ze spaleniem domu boh. [+]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..