Józef Pawełek (ur. 1942, Lubomia) wychował się w rodzinie powstańca śląskiego i patrioty Pawła Szymika. Był świadkiem obrony przez mieszkańców Czernicy księdza Pawła Misia, który na początku lat 50. budował kościół we wsi, za co w listopadzie 1952 został aresztowany i był przez rok więziony. Józef Pawełek, działacz społeczny, był wieloletnim członkiem zarządu klubu sportowego LKS Zameczek Czernica.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w Lubomi koło Czernicy.
[00:00:25] Boh. wychowywał powstaniec śląski Paweł Szymik – lekcje patriotyzmu. Boh. mając dziesięć lat wiedział o zbrodni katyńskiej. Przyrodni brat służył przed wojną w policji, po wkroczeniu sowietów został wywieziony do Związku Radzieckiego. Wrócił do Polski schorowany i niedługo potem zmarł.
[00:03:30] Represje wobec Ślązaków podczas okupacji – 1 września [1939] jeden z sąsiadów został zamordowany przez bojówkarzy-faszystów. Franciszek Biskup, przedwojenny sołtys, zginął w obozie koncentracyjnym – zburzenie pomnika Powstańców Śląskich.
[00:05:05] Opór mieszkańców Czernicy podczas aresztowania księdza Pawła Misia przez UB. Ksiądz Miś podczas wojny zdezerterował z Wehrmachtu do 2 Korpusu, walczył pod Monte Cassino, po wojnie wrócił do Polski. W 1950 r. przyjechał do Czernicy i zaangażował się w budowę kościoła. Został aresztowany w 1952 i przez rok przebywał w więzieniu. Wspomnienie lekcji religii z księdzem Misiem. Nowy kościół pw. Królowej Polski został wybudowany w 1953 r. Ksiądz Miś został przeniesiony do Lublińca – wyjazdy na jego grób w rocznicę śmierci.
[00:14:50] Atmosfera podczas kazań księdza Pawła Misia. W Czernicy był jeszcze jeden uczestnik bitwy pod Monte Cassino: Franciszek Biczysko.
[00:16:35] W 2000 r. poświęcono w Czernicy tablicę pamiątkową ku czci księdza Misia, który zginął w 1980 r. w wypadku na terenie kościoła budowanego w Jawornicy.
[00:19:05] Obrona księdza Misia – warty mieszkańców uzbrojonych w widły i inne narzędzia. Jedną z bardziej zaangażowanych osób był Alfons Koszorz, późniejszy kościelny nowego kościoła. Dyrektorzy szkół zabraniali młodzieży udziału w akcji obrony księdza, ale nauczycielka Klara Widyczanka organizowała modlitwy za niego. Oczekiwanie na powrót księdza z więzienia. [+]
[00:22:55] Budowa kościoła przez wiernych w czasach stalinowskich – montaż konstrukcji stalowej. Ołtarz wyrzeźbił Ludwik Konarzewski. Spontaniczna obrona księdza – milicjanci czekali w samochodach. Zachowanie gospodyni księdza, którą aresztowano i więziono przez osiem miesięcy.
[00:26:35] Działalność księdza po powrocie z więzienia – fundowanie dzwonów i organów przez parafian. Atmosfera po powrocie księdza Misia, który chciał, by 3 maja kościół w Czernicy stał się miejscem obchodów rocznicowych. W 1946 r. parafianie wybudowali mały kościół pw. Serca Pana Jezusa – reakcja boh. na zburzenie kościoła.
[00:30:02] Budowa przez parafian kościoła pw. Królowej Polski – cegły z prywatnych cegielni.
[00:31:30] Sylwetka księdza Pawła Misia. Po przeniesieniu do Lublińca ksiądz budował kościół w Jawornicy. Jego pogrzeb we wrześniu 1980 r. przerodził się w manifestację patriotyczną.
[00:33:13] Postawy nauczycieli w szkole w Czernicy w latach 50. Paweł Szymik był w czasie okupacji na robotach w Niemczech, po wojnie słuchał zachodnich radiostacji. Traktowanie powstańców śląskich przez władze komunistyczne.
[00:37:28] Marzenia związane z przyszłością kościoła w Czernicy. Nazwy ulic we wsi.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.