Józef Pawełek (ur. 1942, Lubomia) wychował się w rodzinie powstańca śląskiego i patrioty Pawła Szymika. Był świadkiem obrony przez mieszkańców Czernicy księdza Pawła Misia, który na początku lat 50. budował kościół we wsi, za co w listopadzie 1952 został aresztowany i był przez rok więziony. Józef Pawełek, działacz społeczny, był wieloletnim członkiem zarządu klubu sportowego LKS Zameczek Czernica.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w Lubomi koło Czernicy.
[00:00:25] Boh. wychowywał powstaniec śląski Paweł Szymik – lekcje patriotyzmu. Boh. mając dziesięć lat wiedział o zbrodni katyńskiej. Przyrodni brat służył przed wojną w policji, po wkroczeniu sowietów został wywieziony do Związku Radzieckiego. Wrócił do Polski schorowany i niedługo potem zmarł.
[00:03:30] Represje wobec Ślązaków podczas okupacji – 1 września [1939] jeden z sąsiadów został zamordowany przez bojówkarzy-faszystów. Franciszek Biskup, przedwojenny sołtys, zginął w obozie koncentracyjnym – zburzenie pomnika Powstańców Śląskich.
[00:05:05] Opór mieszkańców Czernicy podczas aresztowania księdza Pawła Misia przez UB. Ksiądz Miś podczas wojny zdezerterował z Wehrmachtu do 2 Korpusu, walczył pod Monte Cassino, po wojnie wrócił do Polski. W 1950 r. przyjechał do Czernicy i zaangażował się w budowę kościoła. Został aresztowany w 1952 i przez rok przebywał w więzieniu. Wspomnienie lekcji religii z księdzem Misiem. Nowy kościół pw. Królowej Polski został wybudowany w 1953 r. Ksiądz Miś został przeniesiony do Lublińca – wyjazdy na jego grób w rocznicę śmierci.
[00:14:50] Atmosfera podczas kazań księdza Pawła Misia. W Czernicy był jeszcze jeden uczestnik bitwy pod Monte Cassino: Franciszek Biczysko.
[00:16:35] W 2000 r. poświęcono w Czernicy tablicę pamiątkową ku czci księdza Misia, który zginął w 1980 r. w wypadku na terenie kościoła budowanego w Jawornicy.
[00:19:05] Obrona księdza Misia – warty mieszkańców uzbrojonych w widły i inne narzędzia. Jedną z bardziej zaangażowanych osób był Alfons Koszorz, późniejszy kościelny nowego kościoła. Dyrektorzy szkół zabraniali młodzieży udziału w akcji obrony księdza, ale nauczycielka Klara Widyczanka organizowała modlitwy za niego. Oczekiwanie na powrót księdza z więzienia. [+]
[00:22:55] Budowa kościoła przez wiernych w czasach stalinowskich – montaż konstrukcji stalowej. Ołtarz wyrzeźbił Ludwik Konarzewski. Spontaniczna obrona księdza – milicjanci czekali w samochodach. Zachowanie gospodyni księdza, którą aresztowano i więziono przez osiem miesięcy.
[00:26:35] Działalność księdza po powrocie z więzienia – fundowanie dzwonów i organów przez parafian. Atmosfera po powrocie księdza Misia, który chciał, by 3 maja kościół w Czernicy stał się miejscem obchodów rocznicowych. W 1946 r. parafianie wybudowali mały kościół pw. Serca Pana Jezusa – reakcja boh. na zburzenie kościoła.
[00:30:02] Budowa przez parafian kościoła pw. Królowej Polski – cegły z prywatnych cegielni.
[00:31:30] Sylwetka księdza Pawła Misia. Po przeniesieniu do Lublińca ksiądz budował kościół w Jawornicy. Jego pogrzeb we wrześniu 1980 r. przerodził się w manifestację patriotyczną.
[00:33:13] Postawy nauczycieli w szkole w Czernicy w latach 50. Paweł Szymik był w czasie okupacji na robotach w Niemczech, po wojnie słuchał zachodnich radiostacji. Traktowanie powstańców śląskich przez władze komunistyczne.
[00:37:28] Marzenia związane z przyszłością kościoła w Czernicy. Nazwy ulic we wsi.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.