Jerzy Zacharko (ur. 1951, Mszana Dolna), działacz opozycyjny, samorządowiec. Ukończył Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. W roku 1980 pracował w Wojewódzkiej Spółdzielni Spożywców „Społem” w Zakopanem. Był jednym z organizatorów Komitetu Organizacyjnego Solidarności w Społem, a od października 1980 jego przewodniczącym. Na I Zjeździe Solidarności Pracowników Społem w Gdyni, został wybrany wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej Solidarności Pracowników Społem. Na II Zjeździe Pracowników Społem został przewodniczącym Krajowej Komisji. 10–12 lipca 1981 brał udział w I Walnym Zebraniu Delegatów Regionu Małopolska. Internowany po wprowadzeniu stanu wojennego, przebywał w Ośrodku Odosobnienia dla Internowanych w Załężu. W latach 1986-1989 był drukarzem i kolporterem podziemnych wydawnictw. 4 maja 1989 został wiceprzewodniczącym Tymczasowej Komisji Miejskiej NSZZ „Solidarność”, a od 19 września przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego w Zakopanem. Jerzy Zacharko pełnił szereg funkcji samorządowych: przewodniczącego Rady Miasta Zakopanego, wiceburmistrza Zakopanego, wicestarosty tatrzańskiego. Został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (2001), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
mehr...
weniger
[00:00:06] Autoprezentacja boh. ur. 1951 r. w Mszanie Dolnej.
[00:00:16] Ojciec przed wojną przyjechał z Drohobycza do Zakopanego. Pracował w domu wczasowym, poznał przyszłą żonę – boh. miał dziewięcioro rodzeństwa. Boh. ukończył Technikum Budowy Instrumentów Lutniczych w Nowym Targu. Po wyjściu z wojska ożenił się i podjął pracę jako dekorator w WSS „Społem” w Zakopanem.
[00:02:35] Specyfika pracy dekoratora wystaw w końcu lat 70. – braki w zaopatrzeniu sklepów. W 1980 r. w Zakopanem nie wiedziano o początkach robotniczych protestów. Informacje w sierpniu od ludzi wracających z wczasów. Organizowanie NSZZ Solidarność w „Społem”. W październiku 1980 powołano Komisję Zakładową NSZZ Solidarność, której szefem został Stanisław Żurowski.
[00:09:25] Boh. został reprezentantem ruchu spółdzielczego – rozmowy z ministrem handlu, podwyżka zaproponowana spółdzielcom z Zakopanego. I Zjazd Komisji Zakładowych Spółdzielni Społem w Gdańsku – powołanie Komisji Krajowej NSZZ Solidarność „Społem”. Przewodniczącym został Jerzy Trzciński – jego przeszłość, rada Bogdana Lisa – wybór boh. na przewodniczącego Komisji Krajowej.
[00:15:10] Efekty działania – napływ członków do NSZZ Solidarność „Społem”. Negocjacje z reprezentantem rządu, wiceministrem Skrobiszem – brak fachowców do rozmów ze strony spółdzielców. Wałęsa zaproponował współpracę z braćmi Kaczyńskimi – pomoc Lecha Kaczyńskiego. Efekty negocjacji. Zmiana struktury „Społem”, likwidacja Wojewódzkich Spółdzielni Spożywców i przywrócenie Powszechnych Spółdzielni Spożywców – uniezależnienie od struktur państwowych. Realia gospodarcze, negocjacje w sprawie zmian w systemie kartkowym. Wprowadzenie stanu wojennego.
[00:22:35] 12 grudnia 1981 w Małopolsce trwało pogotowie strajkowe. Boh. obiecał dzieciom, że w niedzielę zabierze dzieci na narty. Próba ucieczki podczas zatrzymania, boh. nie otworzył drzwi, więc je wyłamano i nieubranego zabrano na posterunek. Zachowanie milicjantów na posterunku – spotkanie z aresztowanym kolegą Fryjewiczem. W Nowym Targu do suki zapakowano nowych aresztantów. Rozmowy podczas drogi na wschód, przypuszczenia, że wiozą ich do Związku Radzieckiego. Przyjazd do Ośrodka Odosobnienia dla Internowanych w Załężu. [+]
[00:30:46] Atmosfera w celi, podanie grypsu sąsiadom. Incydent z zomowcem – przeniesienie boh. do innej celi, gdzie siedzieli m. in. Władysław Skalski, Stanisław Żurowski. [+]
[00:35:30] Zajęcia w celi – boh. znalazł gwóźdź i zrobił choinkę z listewki – dania na Wigilię. Internowani nie mieli wiadomości od rodzin. Msza święta odprawiona na korytarzu w więzieniu – boh. zobaczył kolegów z Zakopanego: Owczarka i Ignacoka. Zachowanie strażników. Księża dostarczyli więźniom Biblie i książeczki do nabożeństwa. Opieka nad rodziną boh., który zaprzyjaźnił się z ks. Bełzą. [+]
[00:42:38] Boh. robił stemple poczty więziennej, pierwszy powstał z obcasa gumowego buta. Potrzebne narzędzia i papier przywoziła żona – farba z maści i tabletek. Druk ulotek, które przemycano poza więzienie. Turniej szachowy rozegrany szachami z chleba. Specyfika nocnej produkcji. Ukrywanie zapachu farby drukarskiej częstym pastowaniem podłogi. Boh. udzielał strażnikom porad w sprawie prawa pracy – współpraca z klawiszem Romkiem. Egzamin maturalny w więzieniu. [+]
[00:50:27] Powody napisania skargi na dyrektora więzienia w Kielcach – reakcja władz więziennych. Rozmowa z dyrektorem okręgowym więziennictwa – zarzut demoralizowania służby więziennej. Boh. opuścił kieleckie więzienie 25 listopada (1982). [+]
[00:54:10] Po wyjściu z więzienia boh. nie zgłosił się na komendę w Nowym Sączu. Zatrzymywanie przez milicję przed świętami państwowymi. Boh. drukował ulotki przed 1 maja – pomoc żony i dzieci – zatrzymanie, rozmowa z komendantem Szczepańskim. [+]
[00:58:40] Przesłuchania – zmuszanie do podpisania „lojalki”. Przesłuchanie w styczniu 1982 przez esbeka, który przyjechał z Warszawy – propozycja działalności i mieszkania w stolicy, reakcja boh. [+]
[01:04:20] Rodziną opiekowali się przyjaciele oraz zakład pracy. Pomoc zakopiańskich taksówkarzy, którzy przywozili żonę na widzenia – sabotaż esbeków. Działalność sąsiada – tajnego współpracownika służb. [+]
[01:06:40] Po wyjściu z internowania boh. wrócił do pracy, rada prezesa „Społem” Tadeusza Woźniakowskiego. Sytuacja po zmianie prezesa.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..