Franciszek Józef Fliśnik (ur. 1939, Przebieczany) opowiada historię ojca, Józefa Fliśnika, który wywoził Żydów z krakowskiego getta. Aresztowany przez Niemców i wysłany do KL Auschwitz, zbiegł z transportu. Po wojnie był represjonowany przez komunistów.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1939 r. w Przebieczanach.
[00:00:18] Prezentacja rodziców: Anny i Józefa Fliśników oraz rodzeństwa i dziadków boh.
[00:02:33] Podczas wojny niedaleko wsi spadł samolot, ojciec dał ubranie jednemu z lotników. Przed wojną matka prowadziła gospodarstwo, ojciec pracował w Krakowie. Bracia ojca brali udział w I wojnie światowej. Ślady pożydowskie w okolicy: karczma, sklepy. Sytuacja Żydów podczas niemieckiej okupacji – bicie przez Niemców Żyda, który siedział na koniu. Współcześnie we wsi pojawili się Żydzi z Izraela, którzy robili zdjęcia.
[00:06:43] Stosunki polsko-żydowskie przed wojną, opinia miejscowych o Żydach. Ucieczka Niemców pod koniec wojny. Ojciec należał do Armii Krajowej i podczas okupacji mieszkał w Krakowie. Wielu ludzi z okolic zostało wywiezionych na przymusowe roboty. Pod koniec wojny w Zabielu spadł niemiecki samolot – ojciec pomógł uratowanym lotnikom.
[00:10:52] Boh. mając 16 lat pracował w MPK, za wypowiedź na temat Katynia został zwolniony z pracy.
[00:12:04] Ojciec pracował w młynie w Krakowie Zabłociu – stosunki w pracy w okresie powojennym, oczekiwanie na III wojnę światową. Ojciec odszedł z pracy na rentę, jego stosunek do władzy ludowej.
[00:14:16] Podczas okupacji wywieziono Żydów z Przebieczan. Ojciec zabierał śmieci z getta, wjeżdżał wozem na jego teren i czasem wywoził ludzi pod śmieciami. Powód aresztowania ojca – zawiadomienie rodziny przez ciotkę. Ojciec uciekł podczas transportu do Oświęcimia. [+]
[00:17:23] Ojciec miał podwójne dno w wozie, którym wywoził śmieci z getta. Po ucieczce z transportu już nie pracował w getcie. [+]
[00:19:37] Ociec przywiózł trzech Żydów z krakowskiego getta do domu dziadka w Szczygłowie. Dziadek po jakimś czasie odwiózł ich do Wierzchowskich w Brzeziu. Wywożeni z getta Żydzi trafiali do znajomych ojca. W czasie okupacji nie rozmawiano przy dzieciach o działalności ojca. Ojciec woził chleb do getta.
[00:23:09] Powody, dla których ojciec pomagał Żydom. Edek Piech wszedł do getta przebrany w niemiecki mundur – śmierć podczas ucieczki.
[00:26:31] Ojcu udało się uciec podczas obławy UB na partyzantów podziemia antykomunistycznego zorganizowanej w Krakowie. Kolegą ojca był partyzant ps. „Zawoja”.
[00:27:42] Stefania Fliśnik była zakonnicą, podczas okupacji siostry zakonne zostały zatrudnione do prac porządkowych na Wawelu, gdzie urzędował gubernator Frank. Próba interwencji u gubernatora po aresztowaniu ojca boh.
[00:29:07] Ojciec wychowywał się w Krakowie, pracował w piekarni na Zabłociu, potem rozwoził towary do sklepów. Ojciec znał kardynała Wojtyłę, który odwiedził go w domu podczas choroby.
[00:31:55] Stosunek ojca do Niemców i komunistów. Powody, dla których boh. nie zdał w piątej klasie i został wyrzucony ze szkoły w Wieliczce. Boh. przed dwa lata uczył się w szkole zawodowej i pracował w MPK – wyrzucono go z pracy, gdy zabrał głos podczas zebrania.
[00:34:18] Ucieczka kilkunastu więźniów, w tym ojca, z transportu do Oświęcimia. Okoliczności śmierci najmłodszej siostry pod koniec wojny.
[00:36:22] Rewizje przeprowadzane w domu przez Niemców, którzy bili brata Stanisława, by powiedział, gdzie jest ojciec.
[00:38:02] Boh. i matka zostali ranni podczas strzelaniny. Leczyła ich sanitariuszka Śmigielska.
[00:40:00] Matka robiła przed wojną zakupy na kredyt w żydowskich sklepach. Po wojnie milicjanci Śliwa i Łanoszka prześladowali boh. Dom rodziny został podpalony w 1959 r., chorego i leżącego w łóżku ojca uratowali sąsiedzi. Ojciec znał Cyrankiewicza, Pawła Findera, Lucjana Motykę i Gomułkę. Po aresztowaniu przez Niemców ojciec został pobity – zły stan zdrowia. Po wojnie koledzy ojca poszli na współpracą z komunistami.
[00:46:43] Dom został podpalony w listopadzie 1959 r. Brat Zygmunt nie mógł się uczyć w Wieliczce i wyjechał do szkoły w Katowicach, potem wstąpił do wojsk desantowych – trudności z odejściem do cywila w 1980 r. Brat zginął w wypadku w latach 80. – inna wersja śmierci brata – zaginięcie dokumentów dotyczących wypadku, dociekania boh.
[00:59:24] Daty urodzin rodzeństwa. Boh. pracował w Zakładach Elektronicznych w Krakowie i działał w opozycji i brał udział w strajku, który został spacyfikowany. Stan zdrowie boh.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Foksal 17 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..