Kazimierz Zdanowicz (ur. 1943, Mońki) opowiada o losach swojej rodziny podczas okupacji oraz aresztowaniu ojca w 1949 r. Po powrocie ojca z więzienia w 1955 r. Kazimierz Zdanowicz zamieszkał w Ognisku Wychowawczym w Świdrze, którym zarządzała Maria Pilecka.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1943 r. w Mońkach. Praca zawodowa.
[00:00:46] Pierwszy mąż matki zginął we wrześniu 1939 r. pod Tomaszowem Mazowieckim. Ojciec mieszkał w Białymstoku, ale wybuch wojny zastał go w Warszawie – jego rodzina została wywieziona na Syberię – niektórzy członkowie rodziny przez Afrykę wrócili do Polski. Losy stryjenki, która miała niemieckie korzenie i została w Białymstoku, po wojnie wyjechała do Kanady.
[00:03:50] NKWD szukało ojca w Białymstoku. Po napaści Niemiec na Związek Radziecki ojciec pojechał do Białegostoku, gdzie ciotka powiedziała mu o losach rodziny. Ojciec podjął pracę w mleczarni w Mońkach, gdzie mama prowadziła sklep.
[00:05:50] Po wyzwoleniu Białostocczyzny w połowie 1944 r. rodzice przenieśli się do Białegostoku, gdzie ojciec przed wojną był kierownikiem biura Orbisu. Ojciec został wcielony do wojska i wysłano go na Podkarpacie do walki z UPA – był kwatermistrzem jednostki, która stacjonowała w Łańcucie, zarządcą majątku był Stanisław Ciechomski – uratowanie pałacu w Łańcucie. [+]
[00:10:05] Po powrocie z wojska ojciec był dyrektorem Bacutilu – mieszkanie służbowe. Powrót dziadków z Nairobi, stan zdrowia dziadka. Przyczyny aresztowania ojca w 1949 r. – pobyt w więzieniu do 1955 r. Mama kupiła zniszczone mieszkanie w Warszawie przy ul. Siennej i odbudowała je. Boh. był w piątej klasie, gdy ojciec wrócił z więzienia – zabawy w gruzach. Zmiana sytuacji w domu po powrocie ojca – metody wychowawcze. [+]
[00:14:53] Dzięki radzie Andrzeja Pileckiego, który bywał w kamienicy przy Siennej, boh. znalazł się pod opieką Kazimierza Lisieckiego „Dziadka”. Warunki mieszkaniowe w kamienicy, sytuacja w rodzinie po powrocie ojca.
[00:19:38] Pierwsza wizyta w Ognisku na Pradze, przyjęcie przez kolegę Jana Szewczyka. Rozmowa z Kazimierzem Lisieckim – boh. zamieszkał w hoteliku przy Ognisku, motywacja do poprawy wyników w nauce. [+]
[00:25:17] Jednym z wychowawców był Marian Gędłek – wciągnięcie boh. do prac Ogniska, współpraca z Jerzym Chrzanowskim i Waldemarem Walisiakiem. Przeprowadzka do Ogniska w Świdrze.
[00:30:14] Relacje z ojcem – rozważania na temat dojrzałości. Opieka nad chłopcami w Ognisku, gdzie pracowała Maria Pilecka. Pomoc w nagłych przypadkach. Do chłopca, który zachorował podczas pobytu na obozie w Sopotni Wielkiej, przyjechał z Warszawy prof. Barański. [+]
[00:34:45] Pobyt w ośrodku, tęsknota za domem – rozmowy z Marią Pilecką. Pierwsze spotkanie z „ciocią” Pilecką podczas obozu w Świdrze. Zajęcia na obozie – dyżury w kuchni i nocne warty. Stosunek władz do rodziny Pileckich przed 1956 r. Praca Marii Pileckiej w Ognisku. [+]
[00:41:51] Wizyty ojca w ośrodku. Boh. zdał do szkoły średniej i „Dziadek” zlecił mu opiekę nad dwoma młodszymi chłopcami, m.in. późniejszym kompozytorem Henrykiem Alberem. Matka braci Serafinowiczów dawał boh. korepetycje z łaciny. Boh. chodził do liceum w Falenicy – powody rozwiązania klasy.
[00:44:25] Kontakty z Marią Pilecką – jej stosunek do wychowanków. Jeden z kolegów, Bogusław Osiński, podjął później pracę w Ognisku. Maria Pilecka została kierowniczką Ogniska na Pradze. Stosunek boh. do wychowawcy Mariana Gędłka.
[00:48:18] Wspomnienie Marii Pileckiej – jej praca w Ognisku w Świdrze, zarządzenie ośmiohektarowym gospodarstwem, wspólne posiłki – wpływ na wychowanków. Boh. przebywał w Ognisku do 1963 r.
[00:56:15] Różnica między wychowaniem w ośrodku a wychowaniem na ulicy. Boh. mieszkając w Warszawie wdawał się w bójki – inne metody porozumiewania się w Ognisku. Przed willą „Dziadka” było pole do krokieta – kara za zostawienie drewnianego sprzętu na deszczu. [+]
[01:04:08] Maria Pilecka dbała o wygląd i kondycję wychowanków – garnitur na studniówkę i maturę. Boh. zdał egzamin maturalny i dostał się na prawo.
[01:06:36] Po maturze można było palić papierosy – pozwolenie „Dziadka”. Przedstawianie Kazimierzowi Lisieckiemu dziewczyn, z którymi chodzili wychowankowie. Boh. zaprosił na bal dziewczynę, która mu się podobała. Powody przeniesienia się do Ogniska na Muranowie. Zasady wpajane młodym ludziom. Boh. dzięki „Dziadkowi” mógł z żoną zamieszkać w mieszkaniu przy Siennej, z którego wyprowadzili się jego rodzice.
[01:11:54] Boh. nie znał historii rodziny Marii Pileckiej. Pierwszy mąż matki boh. zginął w bitwie pod Tomaszowem, w której brał także udział rotmistrz Pilecki. Ojciec boh. na początku okupacji przebywał w Warszawie, w tym czasie w Białymstoku deportowano jego rodzinę, w tym 3-letnią córkę i ciotkę, która się nią opiekowała. Aresztowanie ojca w 1949 r.
[01:16:36] Zajęcia na pierwszym roku prawa z prof. Janiną Zaborowską – rozważania na temat Konstytucji.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.