Andrzej Augustynowicz (ur. 1931, Niwiska), syn leśnika, wraz z całą rodziną został w lipcu 1944 aresztowany i osadzony w obozie w Pustkowie. Następnie pan Andrzej wraz z bratem, siostrą i matką trafili do Ravensbrück, skąd w kwietniu 1945 dostali się do Szwecji. Ojciec przeżył „marsz śmierci” z Sachsenhausen, wyzwolony przez Amerykanów również trafił do Szwecji. Rodzina wróciła do Polski w 1946 roku. Pan Andrzej w 1957 roku ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Krakowie. Następnie spędził 2 lata w wojsku jako lekarz, stacjonował pod Kołobrzegiem i w Braniewie. Po przyjeździe do Rzeszowa zatrudniony został w szpitalu wojewódzkim, pracował w pogotowiu ratunkowym. Był specjalistą-radiologiem, założył zakład rentgenowski w zakładach WSK w Rzeszowie.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1931 r. w Niwiskach. Przedstawienie rodziców: Henryka i Janiny z d. Leśniak.
[00:00:40] Przed wojną w Niwiskach mieszkali tylko Polacy. Podczas okupacji mieszkańców wsi wysiedlono, ponieważ w pobliskiej Bliźnie Niemcy budowali poligon rakietowy. Ojciec był leśniczym i nie został wysiedlony.
[00:03:20] Początek wojny – odgłosy bombardowania Mielca. Tumy uciekinierów na drodze. Jednym z nich był Władysław Letkiewicz, muzyk, który został organistą w niwiskim kościele.
[00:05:02] Wybuchy pocisków V-2 na poligonie – boh. widział startujące rakiety. Ojciec należał do AK, razem z innymi robotnikami leśnymi zbierał części po wybuchach rakiet. Ksiądz Jan Kurek wywoził je do Kolbuszowej, części V-2 trafiały do Armii Krajowej. [+]
[00:08:31] Do Kolbuszowej przeprowadziła się ze Lwowa ciotka z dziećmi, jej mąż Józef Frączek przebywał w Oświęcimiu, potem, dzięki staraniom ojca boh., przeniesiono go do obozu w Pustkowie, gdzie pracował jako lekarz. Odgłosy zbliżającego się frontu. Podczas ewakuacji obozu Józef Frączek uciekł. Konsekwencje poniosła rodzina boh. – wywiezienie do obozu w Pustkowie, potem Oświęcimia i Sachsenhausen – tu zostawiono mężczyzn. Boh. z matką i rodzeństwem trafił do Ravensbrück – przemarsz do obozu. [+]
[00:16:20] Kąpiel z grupą kobiet po wejściu do obozu – boh. dostał z powrotem swoje rzeczy. Dwutygodniowa kwarantanna. Po pewnym czasie boh. został przeniesiony z obozu kobiecego do męskiego – spotkanie z ojcem, który pracował w grupie rozbudowującej obóz. Wątpliwości boh., czy szczegółowa narracja ma sens. [+]
[00:22:00] Ewakuacja obozu po interwencji Czerwonego Krzyża. Więźniowie z męskiego obozu zostali wyprowadzeni w kierunku Hamburga – do zwolnionych baraków przeniesiono Polki, które miały być pod opieką Czerwonego Krzyża. Boh. trafił do obozu dla niemieckiej młodzieży – okoliczności dołączenia go do matki i rodzeństwa. [+]
[00:27:25] Podczas ewakuacji obozu w szpitalu zostali najciężej chorzy – wanny ze zwłokami. Wyjazd z obozu.
[00:30:08] Powody i okoliczności aresztowania rodziny i wywiezienia do obozu w Pustkowie. Emocje towarzyszące zdarzeniu. Rodzina nie wiedziała, że Józef Frączek uciekł z obozu.
[00:37:50] Po przejeździe do Pustkowa ojca chciano rozstrzelać. Boh. spotkał się z ojcem, który siedział w trupiarni. Odgłosy strzałów z frontu, egzekucje podczas ewakuacji obozu. Spowszednienie widoku zwłok.
[00:42:20] Wczesną wiosną boh. widział przywiezienie słowackich partyzantów do obozu w Ravensbrück. Powrót komanda z pracy – bicie więźniów przechodzących przez bramę. Kary w obozie. [+]
[00:45:02] Boh. został wysłany do zakładów Siemensa, po drodze widział Niemców ćwiczących strzelanie z Panzerfausta – jeden z nich pozwolił mu strzelić.
[00:49:00] Boh. pracował w obozowej kancelarii jako goniec. Istotna rola książeczki do nabożeństwa. Obozowe apele zaczynały się o 4 rano liczeniem więźniów. Selekcji dokonywano na rampie kolejowej po przyjeździe transportu. Chorzy trafiali do szpitala – dr. Mączka zrobiła prześwietlenie choremu boh. Procedury podczas choroby. Większość chorych umierała w szpitalu.
[00:57:17] Podczas pobytu w obozie dla mężczyzn boh. pisał grypsy do matki i dostawał od niej informacje. Komando, w którym pracował ojciec wykonywało prace w obozie, w którym przebywała matka – rodzice wiedzieli się, ale nie mogli ze sobą rozmawiać. Wygląd matki po 9 miesiącach w obozie. Matka była pomocnicą sztubowej w baraku. Boh. spał na pryczy z Mają Berezowską.
[01:01:20] Boh. został uderzony w twarz za nierówno pościelone łóżko i stracił ząb. Zachowanie strażników wobec więźniów. Boh. nie widział rozstrzeliwania więźniów w obozie, ale słyszał strzały, widział natomiast powieszenie człowieka.
[01:05:55] Przez półtora miesiąca boh. przebywał w kobiecym obozie. Warunki w namiocie, w którym zgromadzono ludzi przywiezionych z Warszawy po upadku powstania. Matka bała się, że córka Ewa zostanie wywieziona do domu publicznego.
[01:11:00] Więźniarki wyrzucały swoje rzeczy. Boh. znalazł na obozowej ulicy pierścionek, na którym było wygrawerowane podziękowanie dla Izy Bogdan.
[01:14:34] Podczas pobytu w obozie boh. dwa razy chorował. Opiekował się nim Czech, szef izby chorych. Trudności z opowiadaniem obozowych scen bez odpowiedniego kontekstu, którego boh. nie potrafi nakreślić.
[01:17:30] Z Panzerfaustów strzelali żołnierze w mundurach. Na terenie obozu było wydzielone osiedle, w którym, jak mówiono, przebywali oficerowie odbywający karę.
[01:18:27] Wyżywienie w obozie – współczesny stosunek do buraków. Polki pracujące w kuchni dawały matce jedzenie. Traktowanie boh. przez kucharki wydające porcje – dodatkowe ziemniaki.
[01:22:38] Lekcje polskiego i geografii w obozie – brak atmosfery do nauki. Przebieg lekcji. Obecny stan zdrowia boh.
[01:25:32] Ojciec był w komando, które zajmowało się robieniem pomiarów i kreśleniem planów. Boh. miał kolegę Tomka, z którym spał na pryczy. Wszawica w obozie.
[01:28:35] Przez jakiś czas boh. był w obozie razem z grupą dzieci niemieckich Cyganów. Przywódca grupy pięknie grał na skrzypcach. Boh. zachorował na grypę i trafił na rewir, a w tym czasie Cyganie zginęli w komorze gazowej. Cyganie mówili po niemiecku – trudności w porozumiewaniu się. [+]
[01:34:00] Wiosna 1945. Droga do Szwecji – rejs z Kopenhagi do Malmö, gdzie boh. dotarł 1 maja.
[01:35:05] Prace porządkowe w obozie, obowiązki gońca, panująca atmosfera. Głód, ojciec widział więźniów, którzy jedli wątroby wycinane ze zwłok. Ojciec przeżył „marsz śmierci” z Sachsenhausen do Hamburga.
[01:41:21] Droga rodziny z Pustkowa – ojciec został w Sachsenhausen, a boh. został przydzielony do matki i pojechał do Ravensbrück. Okoliczności pozostania z matką.
[01:44:10] Boh. nie rozmawiał z obozowymi strażnikami. Ojciec będąc w Szwecji opisał „marsz śmierci”, pozostali członkowie rodziny, w tym boh., także opisywali pobyt w obozie – relacje są w muzeum w Lund. Ojciec był chory i prowadzili go koledzy. W Schwerinie ojca, leżącego w rowie, znaleźli amerykańscy sanitariusze – półroczny pobyt w szpitalu.
[01:50:21] W Ravensbrück boh. widział przyjazd transportów kobiet z Powstania Warszawskiego – znalezienie pierścionka. Powody wyrzucania kosztowności przez kobiety – spekulacje boh. Wśród warszawianek były młode dziewczyny, boh. nie pamięta dzieci. Młodszy brat nie pamięta pobytu w obozie.
[01:55:15] Matka nawiązała w obozie znajomości, które kontynuowała po wojnie. Jej praca na oddziale położniczym, gdzie rodziły kobiety przywiezione z Warszawy – duża śmiertelność wśród noworodków. Przeżycia matki w obozie.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..