Zbigniew Cegłowski (ur. 1935, Lublin), syn Czesława, organisty w kościele św. Ducha i współzałożyciela chóru „Echo”. Okupację spędził w Lublinie, gdzie po likwidacji getta rodzina zamieszkała w kamienicy przy ul. Szerokiej i była świadkiem niemieckich zbrodni na Zamku Lubelskim. W maju 1944 po zbombardowaniu miasta przez sowieckie lotnictwo rodzina wyjechała do wsi Radawiec, zabierając ze sobą sąsiadkę Julię Kołodziejską z mężem i synem Bogdanem. Podczas pobytu na wsi okazało się, że Kołodziejscy są Żydami. Po wyzwoleniu rodzina Zbigniewa Cegłowskiego wróciła do Lublina, a Kołodziejscy wyjechali do Łodzi. Po ukończeniu studiów w Lublinie Zbigniew Cegłowski wyjechał do pracy w Zakładach Azotowych w Puławach, potem przeprowadził się do Dąbrowy Górniczej, gdzie mieszka do dziś.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1935 r. w Lublinie.
[00:00:13] Po ukończeniu studiów w Lublinie boh. wyjechał do pracy w Zakładach Azotowych w Puławach, potem przeprowadził się do Dąbrowy Górniczej.
[00:01:09] Przedstawienie rodziców: Krystyny i Czesława. Ojciec był muzykiem, współzałożycielem chóru „Echo”. Boh. miał młodszą siostrę Barbarę.
[00:03:13] Rodzina mieszkała przy ul. Sądowej – bombardowania miasta we wrześniu 1939. Życie podczas okupacji – ojciec często wyjeżdżał do Warszawy, pewnego razu chciano go aresztować na dworcu, bo żandarmi uznali, że jest Żydem. Matkę często zatrzymywano i musiała zmienić miejsce urodzenia w papierach z Chełma na Chełmno.
[00:09:05] Ojciec nie mógł pracować w szkole i zatrudnił się w Monopolu Tytoniowym. Rodzina musiała się wyprowadzić z ul. Sądowej. Ojciec, organista w kościele św. Ducha, zorganizował przeniesienie mebli do zamkniętej bramy kościoła. Ksiądz zaoferował rodzinie miejsce na plebanii. Po wywiezieniu Żydów z getta rodzina zamieszkała w pożydowskim mieszkaniu przy ul. Szerokiej, okno kuchenne wychodziło na bramę Zamku Lubelskiego.
[00:14:27] Rodzina mieszkała przy ul. Szerokiej do końca okupacji – wjazdy ciężarówek z ludźmi do Zamku. Wielu więźniów pochodziło z ulicznych łapanek. Do mieszkania dochodził swąd z krematorium na Majdanku. Po wyzwoleniu boh. poszedł z kolegami na Majdanek, gdzie widział piece krematorium i baraki, w jednym z nich sterty protez i kul.
[00:20:10] W maju 1944 r. podczas bombardowania Lublina zginęło wiele osób. Ojciec poszedł do wuja, który był lekarzem w Czerwonym Krzyżu – decyzja o ewakuacji z miasta do Radawca, gdzie doczekano do wyzwolenia. Do uciekinierów dołączyła sąsiadka Julia Kołodziejska z mężem Bogdanem i synem. Potem okazało się, że to żydowska rodzina z polskimi dokumentami. Warunki pobytu na wsi. [+]
[00:30:00] Wuj Marian Lesisz, był po wojnie lekarzem w Łodzi.
[00:31:50] Podczas wyjścia na cmentarz na Kalinowszczyźnie rodzice zorientowali się, że trwa łapanka – ukrycie się w pobliskiej aptece. [+]
[00:35:30] Rodzina mieszkała u księdza na Krakowskim Przedmieściu, jej mieszkanie zajął znajomy ojca, który podpisał volkslistę. Wspomnienie filmu „Ucieczka z Sobiboru”.
[00:39:20] Ksiądz Mencel pomógł rodzinie wyrzuconej z ul. Sądowej – zamieszkanie na plebanii. Mieszkając przy ul. Szerokiej boh. widział samochody ciężarowe wjeżdżające z ludźmi na teren Zamku Lubelskiego, gdzie mieściło się więzienie. Po drugiej stronie ulicy jeszcze funkcjonowało getto, z którego sukcesywnie wywożono Żydów. Getto nie było ogrodzone. Po wywiezieniu Żydów budynki rozbierano poszukując żydowskich skarbów.
[00:45:02] Boh. nie spotkał Żydów, uciekinierów z getta. Po wyzwoleniu Kołodziejscy wyjechali do Łodzi. Po kilku latach odszukali rodzinę boh. i przesłali kupon materiału na garnitur.
[00:47:15] Rodzice mieli dom w Radawcu, podczas okupacji mieszkały tam dwie rodziny przesiedleńców. Rodzina wyjechała na wieś po bombardowaniu Lublina w maju 1944 r. – wyjazd z rodziną wuja Lesisza i sąsiadami Kołodziejskimi. Ucieczki z domu podczas bombardowań.
[00:52:42] Mieszkający w Radawcu mężczyźni ukrywali się pod koniec wojny. Gdyby ojciec wiedział, że przyjął w Radawcu Żydów, to nie zgodziłby się na to, ale narodowość sąsiadów została odkryta dopiero podczas wspólnego mieszkania na wsi i nie wpłynęło to na wzajemne relacje podczas dalszego pobytu.
[00:56:24] Przed wojną w Lublinie mieszkało wieku Żydów, np. przy ul. Lubartowskiej. Pewnego dnia nieznajomy Żyd podszedł do ojca na ulicy i zaproponował mu kupno złota. Ojciec dokonał zakupu i przekonał się, ze został oszukany. Jakiś czas później ojciec spotkał oszusta, który drugi raz wystawił go do wiatru.
[01:00:46] Być może syn Julii miał na imię Bogdan, mężczyzna, który uchodził za jej męża był prawdopodobnie bratem. Rodzice dopiero po wojnie uzyskali pewność, że Julia była Żydówką. W Radawcu oczekiwano na nadejście frontu.
[01:04:22] Wycofywanie się Niemców z Lublina, walki o miasto. Odgłosy frontu dochodzące do Radawca. Wejście do wsi radzieckich żołnierzy. Refleksje na temat okupacji.
[01:10:13] Po wojnie boh. odwiedzał wuja mieszkającego w Lublinie przy ul. Kruczej. Idąc ulicą Chopina przechodził obok budynku zajmowanego przez UB – funkcjonariusze kazali przechodniom mijać budynek drugą stroną ulicy.
[01:12:36] W czasie stanu wojennego w Dąbrowie Górniczej stały czołgi na ulicach.
[01:13:53] Pierwszej nocy po ucieczce do Radawca przyszli partyzanci, którzy zabrali uciekinierom zegarki i pieniądze. Wuj oddał pieniądze, ale ojciec nie. Partyzanci zabrali żywność i rower, którym ojciec dojeżdżał do pracy.
[01:18:30] Wspomnienie ojca i matki. Tułaczka rodziny po wysiedleniu z ul. Sądowej zakończona w mieszkaniu przy u. Szerokiej. Pod koniec okupacji rodzina uciekła do Radawca. Po wyzwoleniu Kołodziejscy wyjechali do Łodzi, po jakimś czasie przysłali paczkę.
[01:23:38] Podczas okupacji boh. wyszedł z matką, niemiecki dzieciak go opluł – reakcja matki. Rodzice zmarli w 1970 r. Rozważania na temat długowieczności.
[01:27:28] Stryj Konstanty Kawecki był w osobistej ochronie Piłsudskiego i pełnił wartę koło domu w Sulejówku. Podczas wojny dostał się do niemieckiej niewoli. Niedługo przed wyzwoleniem Niemcy wyprowadzili jeńców z obozu – ucieczka stryja z kolumny. Uciekinierzy dotarli do polowego szpitala, gdzie ukradziono trochę chleba – spotkanie z Polką i jej pomoc. Po wyzwoleniu stryj został ewakuowany do Szwecji, gdzie zoperowano mu palec. Grupa Polaków, w tym stryj, kupiła łódź, którą dopłynięto do Kanady. Komunistyczne represje.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..