Tadeusz Kowalczyk (ur. 1942, Warszawa) po Powstaniu Warszawskim trafił z ciężarną matką do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd transportem wywieziono ich do Niemiec - tam w marcu 1945 r. urodził się jego brat. Większość rodziny pana Tadeusza nie przeżyła wojny. Jego ojciec, akowiec, został uznany za zaginionego. Matka po powrocie z synami do powojennej Warszawy szukała mieszkania dla siebie oraz dzieci. Przez jakiś czas chłopcy, jako „dzieci wojny”, przebywali w różnych miejscach zastępczych. Z czasem pan Tadeusz trafił do „Ogniska” Kazimierza Lisieckiego „Dziadka”, które stało się dla niego domem, szkołą i kuźnią wartości moralnych na całe dorosłe życie. Pan Tadeusz opowiada o dzieciństwie, pobycie w „Ognisku” oraz o wpływie, jaki na jego życie wywarła pracująca tam Maria Pilecka, która zastępowała mu utraconą z powodu choroby matkę. W dorosłym życiu pan Tadeusz ukończył Akademię Wychowania Fizycznego i zajmował się organizacją imprez sportowych, kulturalnych oraz turystycznych. Do dziś utrzymuje bliskie kontakty z wychowankami „Ogniska”. Uważa, że pobyt tam kształtował u wychowanków szczególny rodzaj wrażliwości i moralności, nakazujący im żyć przyzwoicie - było to szczególnie istotne w okresie PRL.
mehr...
weniger
00:00:00 Bohater urodził się w 1942 r. w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim został wywieziony z ciężarną matką do obozu w Pruszkowie, skąd daleką drogą trafił pod Hamburg [Hamer?], gdzie 6 marca 1945 r. urodził się jego brat. Tym samym pociągiem wieziono grupę akowców, wśród których był jego ojciec. Boh. nie pamięta ojca, który trafił do obozu k. Hamburga.
00:01:30 Matka z synami wróciła do Polski, ojca uznano za zaginionego. Cała rodzina boh. zginęła podczas działań wojennych. Boh. nie zna wcześniejszych dziejów swojej rodziny (dziadków, wujka). Boh. z bratem jako „dzieci wojny” przebywali w różnych miejscach zastępczych, zanim matce udało się znaleźć lokum dla rodziny. Nocowali w ogródkach jordanowskich, u zakonnic. Potem w 8-metrowym mieszkanku znalezionym przez matkę boh. spał pod stołem lub w jednym łóżku z ciocią.
00:03:10 Boh. poszedł do szkoły. Z ogródka jordanowskiego trafił z kolegą na ul. Środkową 9 do ogniska „Dziadka” Lisieckiego, które stało się dla niego drugim domem. [Kazimierz Lisiecki „Dziadek” 1902-1976, inicjator Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy]
00:04:00 Dom przy ul. Środkowej 9 miał przedwojenną (od 1922 r.) tradycję dawnego Towarzystwa Dzieci Ulicy. Boh. z kolegą zostali przyjęci na próbę, którą przeszli i zostali przyjęci. Boh. czuje się wychowankiem „Dziadka”, wychowanie w jego ognisku świadczyło o przyswojeniu określonych wartości, wzrastaniu wśród określonych zasad moralnych i społecznych. Profil moralny i charakterologiczny oraz szczególna tożsamość tysięcy wychowanków Kazimierza Lisieckiego „Dziadka”. Większość wychowanków pokończyła studia wyższe.
00:05:45 W domu „Dziadka” przebywali od rana do wieczora, nauka była przerywana gotowaniem posiłków. Wychowankowie mieli pomoc w nauce, każdy miał swoje obowiązki. Wychowawcami zostawali starsi koledzy, boh. potem też został wychowawcą. Wspomnienie 6-8-tygodniowych obozów w Świdrze dla ok. 500 chłopców. Była to kuźnia przygotowania do życia. Tam w 1953 r. zetknął się z Marią Pilecką, nazywaną „ciocią”.
00:06:50 Zosia i Andrzej Pileccy przebywali razem z innymi dziećmi, boh. przez wiele lat nie znał ich historii. Zachowanie cioci Pileckiej i jej dzieci nie wskazywało, że są rodziną rotmistrza Pileckiego. Trauma Zosi, która chodziła do Cyrankiewicza jeszcze przed wyrokiem [na ojca]. Całą prawdę o rodzinie boh. poznał dopiero wiele lat później. Postać Marii Pileckiej, która była piękną, wspaniałą kobietą i prawdziwą damą.
00:09:00 Relacja boh. z Marią Pilecką, jej cechy charakteru.
00:12:35 Zadania i praca Marii Pileckiej w placówce opiekuńczej. Kształtowanie cech charakteru wychowanków i przekazywany system wartości. Obowiązki wychowanków w „Ognisku”.
00:14:37 Największą karą w „Ognisku” był „urlop”, tj. niemożność przychodzenia do „Ogniska”. Starsi chłopcy pomagali młodszym. „Ognisko” jako kuźnia przygotowania do życia, nauka dokonywania wyboru między złem a dobrem, bycia przyzwoitym lub nie. Chłopcy dobrze się czuli w „Ognisku”, mają kontakt do dziś, często razem śpiewają. Śpiew jako element wychowawczy.
00:17:00 Ciocia Pilecka robiła na boh. bardzo silne wrażenie. W subtelny sposób skłaniała go do nauki, stanowiła dla niego wielki autorytet i zawsze mógł nią liczyć. Boh. czuł się jej ulubieńcem, śpiewał dla niej piosenki. Wywarła ogromny wpływ na to, jakim stał się człowiekiem. Stosunek boh. do ludzi i świata. Różnorodne prace boh. i jego wybory moralne.
00:20:00 Wpływ „Ogniska” na wybory boh. w dorosłym życiu: niezgoda na „moralne przekupstwo”.
00:23:00 Boh. był przez 3 lata etatowym szefem organizacji młodzieżowej w Zakładach im. Waryńskiego, zajmował się rozwojem sportu, kultury i muzyki.
00:23:50 W „Ognisku” nauka była priorytetem. Stawiano za wzór studiujących już kolegów, przyszłych inżynierów i in. Ponad 60 procent wychowanków „Ogniska” ukończyło studia. Boh. skończył technikum samochodowe, potem studium na Uniwersytecie Warszawskim przygotowujące kierowników domów kultury, a następnie pięcioletnie studia nauczycielskie w Akademii Wychowania Fizycznego. Talent pływacki i inne zdolności boh.
00:26:00 Boh. nigdy nie pracował jako nauczyciel. Był dyrektorem administracyjnym w szkole specjalnej dla głuchoniemych [na ul. Łuckiej]. Wcześniej przez 8 lat był szefem osiedla akademickiego SGGW. Duma z obecnego kampusu SGGW.
00:28:25 Wychowanków było ok. pięciuset. Starsi koledzy-wychowawcy, często posiadający już własne rodziny, poświęcali swoje urlopy, żeby zajmować się młodszymi wychowankami. „Ognisko” było domem otwartym. Obiekt na ul. Starej (gdzie mieściło się „Ognisko” w okresie PRL) został zabrany, obecnie Stowarzyszenie „Przywrócić dzieciństwo” boryka się z problemem lokalowym.
00:30:00 Wychowankowie z czasem szli do pracy, ale znajdywali czas na odwiedziny „Ogniska”. Córka „Dziadka” została żoną Andrzeja Pileckiego. Po śmierci „Dziadka” wychowankowie założyli Stowarzyszenie „Przywrócić dzieciństwo”. Organizowanie spotkań dla młodzieży. Wielu wychowanków „Dziadka” i Marii Pileckiej to rocznik 1948, wielu już odeszło.
00:31:55 „Ciocia” Pilecka mieszkała w skromnym mieszkaniu przy Dworcu Południowym. Przyjaźń boh. z Andrzejem Pileckim. Niedawna śmierć męża Zofii Pileckiej. Boh. dość wcześnie stracił matkę, która umarła po roku choroby w wieku 55 lat. Sam założył swoją rodzinę w wieku 20 lat. W ognisku byli sami chłopcy, „Dziadek” nie chciał mieć w „Ognisku” dziewcząt, ale chciał, żeby wychowankowie przedstawiali mu swoje narzeczone.
00:35:00 Nauczyciele boh. w szkole mieli przedwojenne przygotowanie pedagogiczne. Nie tylko uczyli ale byli też dla uczniów przyjaciółmi. Pogoda ducha wychowanków „Ogniska”. Z tamtego środowiska wychowankowie wynieśli mówienie innym rzeczy miłych, co procentuje i pomaga w życiu, również odmładza. Boh. śpiewa barytonem w chórze uniwersytetu trzeciego wieku. Pogodne podejście do życia pozwala mu lepiej wyrażać emocje podczas śpiewania.
00:37:00 Dzieciństwo boh. to Maria Pilecka, Andrzej Pilecki i „Dziadek” Lisiecki. W domu były wspaniałe warunki bytowe, uczniowie wychowywali się nawzajem. Dom „Dziadka” był wyjątkowy.
00:39:00 Refleksje na temat własnej rodziny.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..