Anna Łakomiec z d. Machura (ur. 1942, Kielce) dorosłe życie poświęciła przywracaniu pamięci o ofiarach Zbrodni Katyńskiej – o swojej rodzinie. Od wielu lat współpracuje z Instytutem Pamięci Narodowej przy przygotowywaniu wystaw i publikacji służących upamiętnianiu Zbrodni Katyńskiej, zabiega o umieszczanie pamiątkowych tablic i epitafiów, o opiekę nad Mogiłą Katyńską na cmentarzu Partyzanckim w Kielcach i nad pomnikiem Trzech Krzyży w Hucie Szklanej koło Świętego Krzyża. Współpracuje ze Stowarzyszeniem „Parafiada”, które prowadzi na Kielecczyźnie akcję sadzenia Dębów Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Koordynuje też prace związane z przekazywaniem materiałów archiwalnych dotyczących ofiar Zbrodni Katyńskiej z Kielecczyzny do Muzeum Katyńskiego w Warszawie. W latach 1990–2005 była członkiem Stowarzyszenia Ofiar Katynia Polski Południowej w Krakowie. Od 2005 jest prezesem Stowarzyszenia „Kielecka Rodzina Katyńska”.
00:00:10 Bohaterka urodziła się w 1942 r. w Kielcach, jest absolwentką technikum ekonomicznego. Z mężem Stanisławem ma dwoje dzieci: Przemysława i Joannę. Rodzina ze strony matki pochodziła z Tarnopola. Babcia, Anna Sekula z d. Kruk, miała brata kpt. Władysława Kruka oraz dwóch synów: Antoniego i Kazimierza, wojskowych.
00:01:00 Babcia mieszkała w wiosce Biała k. Tarnopola, dziadek pracował na kolei. Do 17 września 1939 tereny były zamieszkane przez Polaków, Ukraińców i Żydów żyjących w zgodzie. Potem zaczęły się aresztowania, szczególnie rodzin wojskowych.
00:02:00 Wuj kpt Władysław Kruk wykładał w Warszawie w szkole na Cytadeli. Po wybuchu wojny przyjechał do babci Anny, ale został w Tarnopolu pojmany i uwięziony. Trafił do Starobielska i został zamordowany w kwietniu 1940, jest pochowany w Charkowie. Babcię wywieziono 13 kwietnia 1940 do Kazachstanu - okręg majski, wieś Rudniki Majskie.
00:03:00 Zabrano 7 osób - oprócz babci wywieziono pięcioro dzieci i jej siostrę Stefanię Kruk. Na zesłaniu pracowały w kopalni gliny. Ciężkie warunki życia. Po ataku Niemiec na ZSRR powstało wojsko gen. Andersa.
00:04:25 Z posiołku do Armii Andersa poszło trzech braci matki i jej siostra Maria. Jeden z braci zginął we Włoszech, dwóm udało się wyemigrować do Kanady. Ciocia Maria Sekuła popłynęła z sierotami do Meksyku. W 1946 jej obóz sierot rozwiązano i ciocia chciała wrócić do Polski.
00:06:20 W Meksyku wzięła jednak ślub z Czesławem Maleszkiem z Toronto i wyjechała do Kanady. Do Polski wróciła dopiero w 1989, umarła w 1993 i została pochowana na Cedzynie w Kielcach jako świadek Syberii. Historia braci w Toronto.
00:07:26 Brat matki Antoni był wojskowym i uciekł z rządem do Anglii i USA, gdzie zmarł w 2001. Bracia Kazimierz i Leon przez Wielką Brytanię dostali się do Toronto, nie mieli dzieci. Brat Tadeusz zginął na motorze w Forli we Włoszech. Brat Jurek i babcia Anna umarli w Kazachstanie.
00:08:30 Pamięć o wujku i babci skłoniła boh. do zapisania się do Rodziny Katyńskiej. Dochodzenie w sprawie śmierci wuja Władysława Kruka, który zginął w Charkowie. Powstanie Związku Sybiraków w Kielcach i koła Rodzin Katyńskich.
00:11:00 7 lipca 2005 r. utworzono prawnie niezależne stowarzyszenie Kielecka Rodzina Katyńska. Zebrania stowarzyszenia, którego boh. jest prezesem od 21 lat. Członkowie stowarzyszenia.
00:13:00 Plany obchodów 30-lecia Stowarzyszenia.
00:14:13 W roku 2000, na 70-lecie Rodziny Katyńskiej, przeprowadzono akcję sadzenia dębów. Każdy dąb symbolizował jednego zamordowanego w „Golgocie Wschodu”. Posadzono 67 dębów, powstał Skwer im. Ofiar Katynia oraz krąg kamienny na Kadzielni.
00:15:20 Szerzenie świadomości o Katyniu wśród młodzieży, sadzenie dębów przy szkołach oraz w Klimontowie i Cedzynie. Pielęgnowanie pamięci o zbrodni katyńskiej. Zasługi i dokonania Stowarzyszenia.
00:18:45 Autoprezentacja boh., data i miejsce urodzenia. Ojciec boh. Jacek Machura pochodził z Kroczyc k. Zawiercia, jego rodzice to Katarzyna i Stanisław Machura, mieli siedmioro dzieci.
00:20:00 Dziadek jako wojskowy dostał przydział gruntu i w 1921 pojechał z rodziną na Ziemie Odzyskane. Mieszkali w kolonii Krzywe w miejscowości Skałat k. Zbrucza [obecnie Ukraina]. Ojciec skończył szkołę średnią i pracował w Tarnopolu. Matka skończyła 7 klas szkoły podstawowej w Przemyślu i została krawcową.
00:20:35 Wuj kpt Władysław Kruk bywał w Kielcach jako zaopatrzeniowiec dla wojska. Ojciec z matką boh. przeprowadzili się do Kielc i w 1937 ojciec zaczął pracować w fabryce amunicji „Granat”, a potem na kolei, gdzie był do emerytury. Matka w czasie wojny dorywczo szyła.
00:21:45 Pięcioro rodzeństwa: Janusz, Maria, Roman, Anna i Barbara, mieszkali rodziną na ul. Hożej. Matka umarła na zawał serca w 1960. Z Kazachstanu wróciła Stefania Kruk [cioteczna babka boh.], ciocia matki boh. Po przedwczesnej śmierci matki zajmowała się jej dziećmi.
00:22:50 Boh. nie pamięta wojny – miała 3 lata w momencie zakończenia wojny. Praca rodziców w czasie wojny. Brat Janusz zaczął studia. Zakładanie rodzin przez rodzeństwo. Boh. wyszła za mąż za Stanisława Łakomca, geodetę. Dzieci boh. i ukończone przez nich studia.
00:24:20 Po wojnie ciocia-babcia Stefania Kruk nie mogła głośno mówić, że wróciła ze zsyłki. Gdy Bronisław Mazurski, księgowy, powiedział, że ojciec leży w Miednoje i był policjantem – został zwolniony z pracy. Represje wobec dzieci sybiraków i rodzin katyńskich.
00:26:20 Gdy wuj ze strony matki, Stanisław Scheibel ps. „Wichura”, przyjechał w odwiedziny do Polski, był wzywany co tydzień na komisariat Milicji Obywatelskiej. Rodzina matki była w Kazachstanie, a rodzinę ojca (osadnicy wojskowi) w lutym 1940 wywieziono na Ural.
00:27:45 Trafili do posiołku Ozierki nad rzeką Tawdą. Pracowali w tajdze ścinając drzewa. W 1943 zmarł z przeziębienia dziadek Stanisław Machura. Warunki pogodowe w tajdze.
00:28:30 Siostra matki, Maria Sekuła [ur. 1908], opuściła ZSRR z armią Andersa i trafiła do Meksyku. Po powrocie do Kielc kazała boh. spisać swój życiorys, tak powstała książka „Rodzina Sekułów i Kruków” opisująca życie dziadków i pradziadków boh. oraz ich pobyt w Kazachstanie.
00:30:00 Boh. czyta fragment książki opisujący oczami cioci wtargnięcie NKWD 13 kwietnia 1940 do domu, transport rodziny z Białej do Tarnopola i 30-dniową podróż do Pawłodaru, a potem do kopalni gliny w Rudniku Majskim [Majskoje] w Kazachstanie. Warunki podróży oraz życia i pracy po przyjeździe. [+]
00:33:50 C.d książki: opis pracy Kazika, brata cioci, który motorem ciągnął transporter z kamieniami. Po awarii motoru został uwięziony za sabotaż, jego brat Leon także – za nie wyrabianie normy. Profesor, który nie mógł nadążyć z pracą, został wepchnięty na pas z gliną i razem z nią go zmełło. Opisy śmierci dzieci w obozie. [++]
00:36:25 Pradziadek był kolejarzem i zbudował w Białej k. Tarnopola dom z podkładów kolejowych. W 1995 boh. odwiedziła Białą: dom dziadka był zburzony i postawiony ponownie z cegły. Plac po dziadkach dostała Ukrainka. Wspominanie Sekułów przez lokalną ludność.
00:38:40 Druga wycieczka boh. na Ukrainę. Odwiedziny w Tarnopolu, gdzie brali ślub jej rodzice, zwiedzanie budynku dawnej szkoły. Kolonia Polaków w rodzinnych stronach ojca – wszystkich osadników wywieziono stamtąd na Sybir. Anna Sekuła z d. Kruk [babcia boh.] miała w rodzinie wojskowych i takie osoby były najbardziej narażone na wywózkę.
00:41:45 [Na zsyłce w Kazachstanie] każdy miał wyznaczoną pracę. Praca braci matki boh. - ładowanie gliny. Przymus ciągłości pracy, liczne awarie sprzętu. Ciocia szyła ubrania z resztek kożuchów. Przydział jedzenia. Babcia Anna i Stefania miały lżejszą pracę, bo były starsze.
00:44:00 Pogoda w stepie - mrozy w zimie i 3 miesiące lata. Wuj Leon chorował z głodu i ciężkiej pracy. Ciocia Maria w armii Andersa została pielęgniarką. Przydzielono ją do opieki nad sierotami podróżującymi do Meksyku.
00:45:30 Ciocia była nauczycielką sierot oraz dzieci z rodzinami, pracowała tak do 1946.
00:45:50 Boh. poszła w 1949 do szkoły podstawowej. Nauczyciele nie byli przygotowani do zawodu i poziom nauczania był niski. Potem rozpoczęła 5-letnią naukę w technikum ekonomicznym. Opis szkoły podstawowej i nauki pisania.
00:48:00 Technikum ekonomiczna znajdowało się na ul. Kopernika, potem na Langiewicza. W 1962 boh. skończyła szkołę i rozpoczęła pracę w PKO. Prace boh. do emerytury. Postać męża boh., dzieci i wnuków.
00:50:20 Wyjazdy boh. na cmentarze wojenne do Charkowa i Miednoje. W 2000 r. powstał cmentarz w Charkowie, gdzie jest tabliczka wuja kpt. Władysława Kruka. W 1991 boh. była z Rodziną Katyńską na cmentarzu w Katyniu, gdzie rosyjski napis głosił, że zbrodni katyńskiej dokonali Niemcy. Był to pierwszy wyjazd Polaków do miejsca kaźni, rodziny zamordowanych przytulały się do drzew, wyrosłych na grobach ich ojców. [+]
00:53:10 Wizyta w Katyniu w 2009 r. Powstanie cmentarza w Bykowni 21 września 2012. Opis polskiego cmentarza wojskowego na Ukrainie.
00:56:10 Kielecka Rodzina Katyńska, pochodzenie jej członków. Krystyna Dziekońska była z Białegostoku. Dużo jest członków, których ojcowie leżą w Miednoje. W Rodzinie jest [w październiku 2020] 48 osób.
01:00:00 Policjanci z dawnego woj. kieleckiego są pochowani w Miednoje. Wiele zamordowanych kobiet leży w Bykowni, nauczyciele - np. Franciszek Cieśniewicz. Wymordowanie elity.
01:02:00 Katastrofa samolotu prezydenckiego w 2010 w Smoleńsku – wspomnienie znajomych osób, które zgięły w katastrofie (np. Przemysław Gosiewski).
01:05:00 Andrzej Przewoźnik i ks. Peszkowski wspomagali tworzenie cmentarzy. Kielce odwiedziła też Teresa Walewska-Przyjałkowska i prezydent Ryszard Kaczorowski, obydwoje zginęli w katastrofie.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..