Zbigniew Piasecki ps. „Czekolada”, „Różycki” (ur. 1927, Warszawa) wychowywał się przed wojną w rodzinie wojskowej w Ostrogu nad Horyniem. Jego ojciec Wacław Piasecki służył jako podoficer 19. Pułku Ułanów, w 1940 roku został zamordowany w Katyniu. Zbigniew Piasecki od 1938 roku był związany z harcerstwem, podczas okupacji sowieckiej działał w podziemnych drużynach harcerskich. Zagrożony wraz z rodziną deportacją na Syberię, na przełomie 1939 i 1940 roku dostał się do Warszawy, gdzie mieszkał w bursie Rady Głównej Opiekuńczej. Od 1942 roku służył w Szarych Szeregach, a następnie Armii Krajowej. W powstaniu warszawskim walczył w szeregach batalionu AK „Miłosz” – kompanii dowodzonej przez legendarnego oficera wywiadu AK por. Kazimierza Leskiego ps. „Bradl”. Po kapitulacji opuścił miasto wraz z ludnością cywilną. Po ucieczce z obozu przejściowego w Pruszkowie przedostał się w Góry Świętokrzyskie, gdzie krótko służył w Zgrupowaniu „Ponurego”. Został schwytany przypadkowo przez Niemców i trafił na roboty przymusowe do III Rzeszy. Koniec wojny zastał go w Częstochowie. Obecnie w stopniu majora. Mieszka w Szczecinie.
more...
less
00:00:01 Konspiracyjne pseudonimy boh.: „Różycki” i „Czekolada”, i ich pochodzenie.
00:03:00 Po ucieczce z Kresów rodzina mieszkała w Tomaszowie Lubelskim, potem mama dowiedziała się o internatach dla dzieci żołnierzy i boh. znalazł się w Warszawie.
00:04:30 Przeszkolenie wojskowe podczas tajnych kompletów, wykład na temat broni – boh. był synem żołnierza, więc nie były to dla niego nowe zagadnienia. Przedwojenne harcerstwo, wychowanie w duchu patriotycznym.
00:06:05 Opinia na temat powstania w getcie, żydowski izolacjonizm, stosunek narodowców do Żydów.
00:08:33 Boh. nie był świadkiem ulicznych egzekucji, ale wiedział o nich. Boh. dowiedział się o zbrodni katyńskiej z gazet.
00:10:00 Po odkryciu mogił w Katyniu w prasie ukazywały się nazwiska polskich oficerów. Kolega ojca wysłał mamie wycinek z gazety, w którym był fragment wskazujący na odkrycie zwłok ojca. [+]
00:11:26 Ucieczka z Kresów z powodu zagrożenia deportacją w grudniu [1939], przejście przez zieloną granicę w okolicach Małkini. Rodzina zatrzymała się u krewnych w Tomaszowie Lubelskim, potem boh. przyjechał do Warszawy i zamieszkał w internacie. Młodzież miała całodzienne utrzymanie i uczyła się w szkołach zawodowych. W 1942 r. boh. wstąpił do Szarych Szeregów. [+]
00:15:10 Wybuch Powstania Warszawskiego – boh. nie dotarł 1 sierpnia do swojego oddziału.
00:16:20 Po zdobyciu koszar SA boh. znalazł niemiecki mundur i buty. Po rozbrojeniu grupy własowców dostał karabin i amunicję – przejście z jeńcami do sztabu płk. Radwana na ul. Kruczej. Boh. dostał przydział do oddziału Kazimierza Leskiego, który działał w okolicach Placu Trzech Krzyży i Alej Ujazdowskich. [+]
00:23:08 Boh. ubezpieczał powstańców budujących barykady. Barykada u wylotu Alej Ujazdowskich na Plac Trzech Krzyży – powstrzymanie ataku niemieckich czołgów. Podczas akcji zginął niemiecki żołnierz i boh. zabrał jego karabin oraz hełm. W barakach przy ul. Hożej siedzieli niemieccy jeńcy i boh. zamienił się na buty z niemieckim oficerem. [+]
00:30:02 Boh. został ranny podczas ataku moździeżowego w okolicach Sejmu – dowódca wyniósł do spod ostrzału. Opatrzenie rany przez sanitariuszkę. [+] 00:33:34 Jedzenie podczas powstania, jedna z okolicznych mieszkanek dokarmiała boh. [+]
00:35:02 Podczas powstania boh. nie miał styczności z żołnierzami Narodowych Sił Zbrojnych. W okolicy działał pluton Armii Ludowej, powstańców z AL odznaczono podczas spotkania z gen. Borem-Komorowskim i gen. Chruścielem w pasażu na ul. Wiejskiej – kolega, który przyczynił się do zdobycia gmachu YMCA otrzymał krzyż Virtuti Militari. Dowódca plutonu miał austriackie korzenie. Podczas spotkania z generałami wręczano powstańcom odznaczenia. Przebieg ataku na budynek YMCA. [+]
00:41:35 Boh. nie spotkał podczas powstania żołnierzy 1 Armii WP. Przed powstaniem boh. kolportował podziemne gazetki, m.in. „Biuletyn informacyjny” i „Szaniec”.
00:42:38 Stosunek ludności cywilnej do powstańców. Boh. był na barykadzie na ul. Wilczej i okoliczni mieszkańcy przynosili powstańcom jedzenie.
00:44:22 Atak na niemieckie kasyno – partyzanci zaopatrzyli się w alkohol i boh. po raz pierwszy go spróbował. Po zajęciu YMCA znaleziono w piwnicach świnie, ale gmach zajął inny oddział i zdobywcy niewiele na tym skorzystali.
00:46:55 Boh. był na stanowisku obserwacyjnym z kolegą Jurkiem, znanym jeszcze z Ostroga n/Horyniem. Kolega został zastrzelony przez snajpera – wyniesienie zwłok spod ostrzału. [+]
00:52:50 Ojciec boh. zginął w Katyniu. Brat matki został deportowany razem z rodziną, walczył w 2 Korpusie, po wojnie nie wrócił do Polski. Cioteczny brat zginął w Oświęcimiu, a dziadek podczas rzezi na Wołyniu.
00:54:23 Kolega z Ostroga, Jerzy Zawistowski, był harcmistrzem. Postrzelenie kolegi, który nie przeżył po postrzale w brzuch. W plutonie „Truka” zginęło niewielu powstańców. Wiadomość o upadku Powstania Warszawskiego – nadzieja na kontynuowanie walki.
00:58:29 Warunki w kieleckim więzieniu. Boh. został złapany przez Niemców podczas obławy 22 grudnia 1944. W domu organisty, którego córka należała do AK, znaleziono listę osób, które się ukrywały w okolicy.
01:00:54 Boh. został złapany przez własowców w Wólce Plebańskiej – ucieczka strażnikom, skok do przejeżdżającego pociągu.
01:06:39 Ewakuacja więzienia w Kielcach – przyjazd więźniów do Częstochowy. Ucieczka Niemców, oswobodzenie przez partyzantów. Boh. dopiero w latach 80. przyznał się do wojennej przyszłości. Starania Kazimierza Leskiego o odznaczenie dla boh. za udział w zdobyciu YMCA.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.