Zbigniew Piasecki ps. „Czekolada”, „Różycki” (ur. 1927, Warszawa) wychowywał się przed wojną w rodzinie wojskowej w Ostrogu nad Horyniem. Jego ojciec Wacław Piasecki służył jako podoficer 19. Pułku Ułanów, w 1940 roku został zamordowany w Katyniu. Zbigniew Piasecki od 1938 roku był związany z harcerstwem, podczas okupacji sowieckiej działał w podziemnych drużynach harcerskich. Zagrożony wraz z rodziną deportacją na Syberię, na przełomie 1939 i 1940 roku dostał się do Warszawy, gdzie mieszkał w bursie Rady Głównej Opiekuńczej. Od 1942 roku służył w Szarych Szeregach, a następnie Armii Krajowej. W powstaniu warszawskim walczył w szeregach batalionu AK „Miłosz” – kompanii dowodzonej przez legendarnego oficera wywiadu AK por. Kazimierza Leskiego ps. „Bradl”. Po kapitulacji opuścił miasto wraz z ludnością cywilną. Po ucieczce z obozu przejściowego w Pruszkowie przedostał się w Góry Świętokrzyskie, gdzie krótko służył w Zgrupowaniu „Ponurego”. Został schwytany przypadkowo przez Niemców i trafił na roboty przymusowe do III Rzeszy. Koniec wojny zastał go w Częstochowie. Obecnie w stopniu majora. Mieszka w Szczecinie.
więcej...
mniej
00:00:10 Autoprezentacja boh. byłego żołnierza AK ps. „Czekolada”.
00:00:28 Boh. mając 15 lat wstąpił do Szarych Szeregów, w Bojowych Szkołach przeszedł przeszkolenie wojskowe. Podczas powstania warszawskiego został ranny. Batalion powstańczy miał się przebijać do Lasu Kabackiego, by dołączyć do partyzantki. Boh. czekał w gotowości na rozkaz, ale powstanie upadło – wyjście z miasta z ludnością cywilną. Boh. szedł z członkami swojej drużyny: adiutantem Hubala [Henryk Ossowski], łączniczką „Ulą”, kapralem „Dziadoszem” i dowódcą drużyny. Udało mu się razem z dowódcą uciec z kolumny w okolicy Gołąbek – pomoc akowca, który skierował uciekinierów do Końskich. [+]
00:07:00 Dwaj Anglicy, uciekinierzy z obozu jenieckiego w Poznaniu, byli w Warszawie – po wybuchu powstania przyłączyli się do niego. Po powstaniu znaleźli się w Gołąbkach – wspólna droga w Góry Świętokrzyskie. Boh. odwiedził kolegę, który także dołączył do grupy. W Skarżysku-Kamiennej [potem wyjaśnia się, że w Wólce Plebańskiej] boh. został złapany przez własowców – obawa, że zapytają o buty, ucieczka własowcom. [+]
00:13:50 Boh. wychowywał się w Ostrogu n/Horyniem, gdzie stacjonował 19 Pułk Ułanów, w którym służył ojciec. Podczas wojny polsko-bolszewickiej ojciec służył w oddziale mjr Feliksa Jaworskiego, a w kampanii wrześniowej walczył pod Mokrą – po przyjeździe do Ostroga aresztowany przez sowietów, zginął w Katyniu. [+]
00:17:35 Podczas sowieckiej okupacji rodzina była zagrożona deportacją. Boh. z grupą harcerzy pomagał polskim jeńcom, których sowieci przetrzymywali w koszarach – przerzucanie jedzenia przez płot. Ucieczka do Generalnego Gubernatorstwa przez zieloną granicę – rodzina przyjechała do Tomaszowa Lubelskiego. Wujek, nauczyciel gimnazjalny, pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej. Przeprowadzka do Mińska Mazowieckiego, boh. poszedł do szkoły w Warszawie i zamieszkał w internacie prowadzonym przez RGO, tu wstąpił w szeregi Zawiszaków. Później przeszedł szkolenie wojskowe w Bojowych Szkołach. [+]
00:25:25 1 sierpnia 1944 – boh. szedł do swojego oddziału na Mokotowie, spotkał powstańców na Koszykowej i dołączył do nich. Brał udział w ataku na koszary SA przy Koszykowej, w powstańczym oddziale byli tenisiści, m.in. Józef Hebda. Podczas ataku na koszary Niemcy uciekli, a własowcy się poddali. Powstańcy wycofali się na ul. Kruczą zabierając jeńców do sztabu płk „Radwana”. [+]
00:31:00 2 sierpnia boh. został oddelegowany do kompanii Kazimierza Leskiego ps. „Bradl”, który działał w wywiadzie i kontrwywiadzie AK, prowadził akcje wywiadowcze w mundurze niemieckiego oficera. Działalność komórki legalizacyjnej pod przewodnictwem „Agatona”. Dowódcą plutonu był Austriak z pochodzenia, Kurt Tomala ps „Truk”. [+]
00:40:23 Amia Ludowa planowała zamach na sztab AK i boh. dostał propozycję służby w ochronie sztabu. Boh. brał udział w zdobyciu gmachu YMKA, jeden z powstańców był partyzantem z Wileńszczyzny, którego powstanie zastało w Warszawie – przebieg walk o YMCA. [+]
00:45:26 Podczas zawieszenia broni adiutant „Hubala” [Henryk Ossowski] organizował grupę, która miała przebijać się z Warszawy do Lasu Kabackiego. Boh. oczekiwał na rozkaz do wymarszu, ale akcję odwołano – wyjście z ludnością cywilną. Ucieczka w drodze do Pruszkowa.
00:47:12 Boh. uciekł własowcom wskakując do jadącego pociągu, podczas wyskakiwania skręcił nogę. Na dworcu kolejowym spotkał kolegę i razem dojechali do Łącznej, gdzie był punkt kontaktowy. Dotarcie do placówki AK w Krajnie – boh. został przyjęty do partyzantki, ale następnego dnia Niemcy go złapali. Na placu przyłączył się do kilku partyzantów z oddziału „Ponurego”. Przyjazd do obozu w Kielcach. Boh. i Stefan Nieburski trafili do Oleśnicy. Po wojnie obydwaj zamieszkali w Szczecinie, ale spotkali się dopiero w latach 80.
00:55:20 Boh. z Oleśnicy uciekł z powrotem w Góry Świętokrzyskie – obława w Boże Narodzenie, ponowne zatrzymanie boh. Aresztantów zamknięto w drewutni u księdza. Przesłuchanie przez gestapowca – pobyt w więzieniu w Kielcach. Bicie podczas przesłuchania, rozmowa z gestapowcem. Ewakuacja więzienia podczas ofensywy Armii Czerwonej – przyjazd do więzienia w Częstochowie. Pożar więzienia. Oswobodzenie więźniów przez partyzantów, powrót do Krajna, wiadomość o rozwiązaniu Armii Krajowej. [+]
01:09:50 Boh. nie miał kontaktu z Brygadą Świętokrzyską NSZ. Powrót do domu, na dworcu w Dęblinie buty boh. zauważyło dwóch czerwonoarmistów – zabranie butów. Dotarcie do Mińska Mazowieckiego. [+]
01:13:55 Boh. osiedlił się w Olsztynie, w latach 50. przyjechał do Szczecina. Znał rysunek techniczny i zatrudnił się w stoczni rzecznej – powody zwolnienia po kilku dniach. Praca do emerytury w Biurze Projektów Budownictwa Morskiego.
01:20:06 Boh. działał w Solidarności – rozmowa ostrzegawcza. Działalność w Solidarności Polskich Kombatantów, uprawnień kombatanckich nie mieli partyzanci NSZ i więźniowie polityczni. Działalność w Stowarzyszeniu Żołnierzy Armii Krajowej.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
01:23:40 Boh. urodził się w Warszawie, ale mieszkał w Ostrogu nad Horyniem. Przedstawienie rodziców: Jadwigi i Wacława Piaseckich.
01:24:26 Patriotyczne wychowanie w szkole przed wojną. Losy stryja, carskiego oficera, który uciekł do korpusu Dowbora-Muśnickiego, po odzyskaniu niepodległości był wykładowcą w Korpusie Kadetów. Boh. chciał być oficerem, w 1939 r. zdał do gimnazjum.
01:27:10 W Ostrowie mieszkali „biali” Rosjanie – ostrzeżenie przed możliwą deportacją. Zorganizowanie grupy, która uciekła do Generalnej Guberni.
01:28:54 Przed wojną Żydzi zajmowali się handlem i nie asymilowali się z Polakami. Boh. miał w klasie kolegów Żydów. Mieszkańcy przedwojennego Ostroga. Kolega, syn burmistrza, został z rodziną wywieziony na Syberię i zginął jako żołnierz 2 Korpusu.
01:32:33 Święta pułkowe – defilada, zawody hippiczne, inscenizacje. Wyjazdy na obozy harcerskie, zdobywanie sprawności. W Ostrogu było kilku weteranów Powstania Styczniowego.
01:35:05 Atmosfera w mieście przed wybuchem II wojny św. W okolicy łapano sowieckich szpiegów. Żydzi i Ukraińcy sympatyzowali z komunistami. Boh. miał kolegę Ukraińca, Prysiażnienko, ukraińska młodzież w drużynach sportowych polskiego liceum.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.