Kazimierz Bojanowski (ur. 1938, Pobłocie) pochodzi z rodziny rolniczej, podczas okupacji niemieckiej wysiedlonej i osadzonej w obozie pracy w Potulicach. Pan Kazimierz wspomina obóz z perspektywy dziecka, m.in. opowiada o kapo dla dzieci, który bił je, wyzywał i wzbudzał strach. Po wyzwoleniu obozu rodzina przemierzyła Kaszuby za frontem i powróciła do swego domu.
00:00:07 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1938 r. w Pobłociu.
00:00:45 Rodzice byli rolnikami, mieli dobrze prosperujące gospodarstwo.
00:02:09 5 stycznia 1945 r. do domu weszła policja, rodzina miała pół godziny na spakowanie się – reakcja mamy. Na dworcu w Luzinie ojciec zobaczył termometr, na którym było minus 28 stopni. Przejazd bydlęcym wagonem razem z innymi członkami rodziny, przesiadka w Gdańsku. Policjant pilnujący rodziny uderzył mamę, która chciała przewinąć niemowlę. [+]
00:04:45 Członkowie rodziny: rodzice i sześcioro dzieci. Całonocna podróż brudnym wagonem – przyjazd do Nakła. Droga do Potulic na wozie, który woził pocztę z pociągu do obozu. Rodzina była pilnowana przez całą drogę do obozu, współtowarzysze podróży. Mama spakowała pierzyny, chleb i cukier. [+]
00:07:43 Przyjazd do obozu w Potulicach – rewizja przeprowadzona przez Gestapo, kąpiel w łaźni, dezynfekcja ubrań. Zaprowadzenie rodziny do baraku, opis jego baraku. [+]
00:12:20 Na drugi dzień członkowie rodziny zostali wpisani do ewidencji i zaprowadzeni do pomieszczenia, gdzie wszystkim zrobiono zastrzyki – ponawianie zastrzyków co kilka dni. [+]
00:13:54 Mama nie pracowała, pozwolono jej zajmować się dziećmi. Napięcie ostatnich dni działania obozu. Ojciec pracował w lesie przy karczowaniu pniaków, widział, jak obsługa obozu wywoziła swoje rodziny. Dzieci bawiły się w baraku między pryczami. Funkcję kapo w baraku sprawowała kobieta – opinia boh. na jej temat. W łaźni wszystkim ogolono głowy.
00:16:18 Koledzy będący dłużej w obozie opowiadali o swojej pracy i kapo Jopku, który bił dzieci, gdy zobaczył, że jadły w lesie jagody – oglądanie języków.
00:18:07 Pozdrawianie gestapowców hitlerowskim uniesieniem ręki. Kary i wyzwiska za brak pozdrowienia.
00:19:18 Wyżywienie w obozie, pierwsza zupa po trzech dniach pobytu, pół bochenka chleba dla ośmiu osób.
00:20:45 Rodzina dostała pierwszy posiłek dopiero po trzech dniach w obozie. Mama została pobita, gdy zapytała o mleko dla dzieci. Racje żywnościowe dla osób pracujących i dzieci. Śmierć kolegi, którego pobił gestapowiec. Postrzelenie więźnia, który podczas apelu powiedział, że mu zimno.
00:22:28 Wyzwolenie obozu – kapo kazała więźniom ubrać się i wyjść na apel [urwany wątek]
00:25:25 Wyjście na apel – jeden z więźniów powiedział, że mu zimno i został postrzelony przez gestapowca.
00:26:34 Wyzwolenie obozu – kapo kazała wszystkim wyjść na apel. Obiad dla więźniów, otwarcie bramy obozu. Ojciec wrócił późno z pracy w lesie i rodzina nie wyszła przez otwartą bramę – opuszczenie obozu przez strażników. Odgłosy walk frontowych. Rano rodzina przeniosła się do budynku, w którym wcześniej mieszkali gestapowcy, rozpalenie w piecu.
00:31:22 Wjazd dwóch radzieckich czołgów, które przyprowadził chłopak palący u gestapowców w piecach – radość więźniów z wyzwolenia. Zachowanie czerwonoarmistów. Przejście oddziałów radzieckiej piechoty.
00:35:00 Rozmowa ojca z radzieckim oficerem, który chciał, by uruchomiono w obozie piekarnię – praca członków rodziny. W jednym z budynków był radziecki posterunek.
00:37:21 Kapo Jopek zapuścił brodę i organizował ochronkę dla sierot – próba zabrania do ochronki boh. i jego braci. Jeden z chłopców wydał Jopka Rosjanom, którzy go sądzili. [+]
00:39:51 Pobyt w obozie po wyzwoleniu – rodzina nie mogła wrócić do domu, bo nie było transportu. Ojciec zmontował i ciągnął dwukołowy wózek, na którym jechały dzieci. Droga przez Nakło do Chrząstowa – pobyt w majątku, gdzie stacjonujący Rosjanie zatrudnili ojca przy pracach gospodarskich. Ojciec miał pismo, dzięki któremu mógł się poruszać konnym wozem, rozwożąc dostawy. Wyruszenie w drogę do domu – przyjście do Kartuz, które wyzwolono dwa dni wcześniej, nocleg w sali kinowej. Droga do Prokowa – pomoc mieszkańców wsi. W Wielkanoc rodzina dotarła do Sianowa – msza święta, spotkanie z miejscowymi, którzy wypytywali o bliskich. Dotarcie do Stążki, gdzie mieszkała ciotka. Powrót do domu w Pobłociu, stan budynków, zniszczenie stodoły – deskami palono w piecach szpitala urządzonego w szkole. [+]
00:47:19 Zachowanie czerwonoarmistów podczas ofensywy – zabicie Nowickiego, maruderzy armii radzieckiej. Żołnierze Armii Czerwonej stacjonowali w okolicy do czerwca [1945] – ich zachowanie wobec miejscowej ludności.
00:50:29 W szkole w Pobłociu był szpital – leczenie boh.: leki i cebula, strach żołnierzy Armii Czerwonej przed tyfusem. [+]
00:51:48 W czerwcu we wsi stacjonowali czerwonoarmiści, którzy pędzili bydło i konie na wschód. Kradzież uprzęży przez żołnierza. [+]
00:53:31 Próba organizowania kołchozu, namawianie ojca, żeby zapisał się do partii. Rodzinę uznano za kułaków i dzieci nie mogły się przez to kształcić – ukończenie podstawówki. Boh. pomagał ojcu w gospodarstwie. Po ślubie przejął gospodarstwo teściów, w którym obecnie pracuje jego syn.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..