Roman Staniewski (ur. 1923, Warszawa) – polski inżynier-geodeta. W czasie II wojny światowej był żołnierzem batalionu „Miotła” (jako starszy strzelec, pseud. „Stanisław Kwiatkowski”). W okresie konspiracji żołnierz I patrolu Zespołu Patroli Dywersyjnych w Ursusie z Oddziału Dyspozycyjnego „Anatol” w Kedywie KG AK. Walczył w powstaniu warszawskim (batalion „Miotła” i „Czata 49”) na Woli, Muranowie, Starym Mieście, Czerniakowie i Śródmieściu. Ranny podczas walk, po kapitulacji powstania opuścił miasto z ludnością cywilną. Ujawnił się 17 września 1945 r. Pracował w Głównym Urzędzie Pomiarów Kraju i w Państwowym Przedsiębiorstwie Geodezyjno-Kartograficznym. Odznaczony Krzyżem Walecznych (1944 r.) oraz Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari Kl. V. (1989 r.). Mieszka w Warszawie.
00:00:06 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1923 r. w Warszawie.
00:00:20 Prezentacja rodziców: Zofii i Bogdana Staniewskich oraz rodzeństwa. Mama pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Ojciec został wywieziony na Ural za działalność konspiracyjną. Po powrocie do Polski był zarządcą majątku koło Radomia. Znajomość ze Stefanem Żeromskim, który mieszkał w tym samym domu. Ojciec opowiadał mu o pobycie w Rosji – opowieści stały się kanwą „Przedwiośnia”. W latach 50 boh. spotkał się z ojcem w Zakopanem i dowiedział się, w którym domu ojciec mieszkał z pisarzem i jego rodziną.
00:06:50 Ojciec był zarządcą majątku w Miedniewicach k/Żyrardowa, w 1936 r. rodzina przeprowadziła się do Warszawy, potem zamieszkała w Gołąbkach.
00:08:34 Po wybuchu wojny mama wysłała dzieci do ciotki mieszkającej koło Płocka. Podczas okupacji miasto zostało włączone do III Rzeszy. Wuj, który prowadził aptekę w Bielsku k/Płocka, dowiedział się, że boh. jest na liście do wywózki na roboty – ucieczka do Generalnego Gubernatorstwa, podróż ciężarówką z krowami. Przekupienie wódką niemieckich strażników. Przyjazd do domu w Gołąbkach wiosną 1943. [+]
00:13:42 Poszukiwanie kontaktu z konspiracją – zasady przyjmowania nowych członków. Boh. dostał się do AK dzięki kolegom ze szkoły powszechnej i trafił do oddziału „Anatola” [Seweryn Skowroński]. Odbył przeszkolenie z zakresu materiałów wybuchowych i brał udział w wysadzeniu pociągu jako członek patrolu Stefana [Stanisława] Domina. Uzbrojenie boh. Likwidacja osób – zawiadomienie z komórki wywiadowczej, opracowywanie planów. Dowódca wybierał plan do wykonania. Kontakt z psychologiem. [+]
00:23:02 Boh. wybrał pseudonim „Stanisław Kwiatkowski”, by upamiętnić wuja, który brał udział w wojnie 1920 r. Boh. był w obstawie akcji likwidacyjnych, ale też zastrzelił Niemca w pociągu. Podczas likwidacji wykonywano postanowienia Wojskowego Sądu Specjalnego. Boh. jako członek 3 patrolu brał udział w napadzie na pociąg elektryczny w celu zdobycia broni od Niemców. Partyzanci wsiadali na różnych stacjach, ustalenie, że w jednym wagonie jadą strażnicy kolejowi – przebieg akcji, którą dowodził Andrzej Domin. [+]
00:44:00 Boh. wolał być w obstawie akcji likwidacyjnych. Szkolenia saperskie. Podczas wybuchu powstania był na ulicy Wolskiej – ostrzelanie samochodu z Niemcami, ich ucieczka. Samochód był później częścią barykady na rogu Żytniej i Okopowej. Boh. przygotowywał ładunki wybuchowe.
00:49:14 [Rozważania na temat RODO]. Boh. był w obstawie podczas likwidacji młodego człowieka. Wchodząc kuchennymi drzwiami natknął się na staruszkę. Wywiad przed akcją robił Jan Romańczyk „Łukasz Łata” – przebieg akcji. Po drugiej stronie ulicy był niemiecki posterunek. Boh. podczas akcji w pociągu dobił rannego Niemca. Uczestnicy akcji likwidacyjnych nie znali powodów wykonywania wyroków. [+]
01:00:50 Boh. nie wiedział, ile czasu trwało przygotowanie do akcji, nie znał przyczyn skazania kogoś na śmierć. Podczas likwidacji przeprowadzanej przez oddział nie odczytywano wyroków. [+]
01:03:50 Spotkanie z psychologiem w jednym z mieszkań na Tamce. Psychiczne obciążenie podczas wykonywania wyroków śmierci. Przed jedną z akcji dowódca zaprowadził podkomendnych do kościoła. [+]
01:09:39 Oddział boh. nie wykonywał wyroków na szmalcownikach.
01:11:16 Jeden z kolegów opowiadał o akcji, w której zabito kobietę karmiąca dziecko. Zabicie żony Junoszy-Stępowskiego. Boh. prowadził wywiad przed akcją i był w mieszkaniu aktora pod pretekstem zakupu obrazów. [+]
01:14:53 Plany i improwizacje podczas akcji. Boh. nie był w grupie, która wykonała wyrok na żonie Junoszy-Stępowskiego.
01:18:56 Boh. mieszkał z rodzicami w Gołąbkach. Każdy członek oddziału trzymał u siebie broń, boh. miał skrytkę w podłodze. Pewnego dnia boh. zostawił na stole rozłożony do czyszczenia pistolet – ucieczka z domu podczas przejazdu Niemców. Rodzice wiedzieli o jego działalności.
01:24:20 1 sierpnia 1944 r. boh. pojechał rowerem do Warszawy i tam odebrał rozkaz o wybuchu powstania. Przejście oddziału z Włoch na punkt koncentracji przy ul Okopowej. Pierwsze walki z Niemcami. Boh. był łącznikiem z Ursusem, przed wybuchem powstania doprowadził do miasta swoją grupę, natomiast grupa z Pruszkowa nie dojechała do Warszawy. Uzbrojenie oddziału. Atmosfera podczas pierwszych dni powstania.
01:31:02 Boh. walczył na Woli, Muranowie. Przejście kanałami do Śródmieścia – grupa zgubiła się i trafiła pod Plac Zamkowy, wyjście z kanału na ul. Wareckiej. [+]
01:36:48 Boh. trafił ze Śródmieścia na Plac Trzech Krzyży. Narada Zgrupowania „Radosław”, boh. został ranny na ul. Książęcej, potem trafił na Czerniaków.
01:39:15 Boh. został ranny 15 września. Ojciec prowadził sklep winno-kolonialny przy ul. Lwowskiej, podczas wywożenia ludności cywilnej z okolic Politechniki krewni właścicieli sklepu poszli z winem do Niemców i dostali pismo ułatwiające poruszanie się. Boh. wyjechał z nimi z Warszawy w kierunku Raszyna. Trasa z Placu Politechniki, krowy na łąkach za miastem – reakcja boh. Następnego dnia rodzice przyjechali wozem po syna i zabrali go do domu.
01:48:31 Boh. nawiązał kontakt z dowódcą z powstania, który kazał mu pozostać w konspiracji. Boh. leżał w szpitalu w Ursusie. Podczas okupacji ukończył Państwową Szkołę Techniczną, która działała za przyzwoleniem Niemców. Po wyjściu ze szpitala obserwował ruchy niemieckich wojsk. Ofensywa 1 Armii WP – czołgi wjechały do Gołąbek od strony Pruszkowa. Boh. razem z dowódcą Kazimierzem Jackowskim przejechali się czołgiem. [+]
01:54:50 Kazimierz Jackowski został zastrzelony w niewyjaśnionych okolicznościach. Boh. wyjechał do Płocka i zatrzymał się u rodziny, po maturze wrócił do domu. Praca u geodety – pomiary brzegu Wisły na zaminowanym terenie. Praca przy odbudowie mostu kolejowo-drogowego na Narwi w Modlinie. Kwatera nad piekarnią, pluskwy w pomieszczeniu. [+]
02:03:25 Boh. podjął studia na Politechnice Warszawskiej, ale nie przeszedł na drugi rok. Nie chwalił się okupacyjną przeszłością – aresztowania wśród kolegów, którzy podjęli działalność konspiracyjną w Ursusie. Boh. pracował w Państwowym Przedsiębiorstwie Geodezyjnym i rozmawiał o przeszłości z zaufanymi kolegami.
02:06:36 Dowódcą 3 patrolu był Andrzej Domin. [Szukanie w publikacjach boh. nazwisk kolegów]. Przed wybuchem powstania połączono oddziały z Pruszkowa i Ursusa, dowódcą plutonu był Kazimierz Jackowski. Skład 1 plutonu.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..