Bohdan Głowacki, ps. „Foka” (ur. 1930, Otwock) – jego ojciec był krawcem, matka zajmowała się domem. Od 1942 roku w Szarych Szeregach, pomagał jako łącznik działającemu w konspiracji księdzu Janowi Raczkowskiemu. Ojciec i brat (starszy o 5 lat Zbigniew) byli żołnierzami IV rejonu AK „Fromczyn”. Pod koniec 1943 Bohdan wraz z bratem zostali oddelegowani do pilnowania dużego magazynu broni zbieranej przez AK na potrzeby akcji „Burza”, zlokalizowanego w drewnianym domku między Otwockiem a Karczewem. W obawie przed wsypą w 1944 r. magazyn zlikwidowano. Po wojnie ojciec został uwięziony. Bohdan przez jakiś czas musiał się ukrywać, bo jemu też groziło aresztowanie. Pracował w różnych miejscach – m.in. jako budowlaniec, administrator domów wojskowych w MON-ie, wreszcie – prywatny przedsiębiorca i handlowiec.
00:00:06 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1930 r. w Otwocku.
00:00:17 Przedstawienie rodziców: Michaliny i Czesława, i starszego brata Zbigniewa. Ojciec był krawcem, czasem pomagała mu w pracy mama i brat. W 1937 r. boh. poszedł do szkoły, podczas okupacji budynek zajęli Niemcy, a szkołę przeniesiono. Po tym, jak Niemcy zabili dwóch kolegów z klasy, lekcje odbywały się w mieszkaniu dyrektora szkoły – tam boh. ukończył VII klasę.
00:02:37 Przedwojenny Otwock – przyjazdy letników nad Świder, żydowskie pensjonaty. Ojciec wybudował dom, do którego rodzina się przeprowadziła.
00:04:07 Spotkania w domu kolegi Osucha – jeden z kolegów namówił chłopców na wstąpienie do Szarych Szeregów. Pomysł dozbrajania się na Niemcach – napad na żołnierza, który okazał się Ślązakiem. Reakcja księdza Raczkowskiego na napad, nauka ministrantury do mszy łacińskiej. Rola księdza Raczkowskiego w utworzeniu drużyny, którą prowadził harcerz ps. „Lisowczyk” [Jan Kozownicki]. Struktura Szarych Szeregów: Zawiszacy.
00:10:06 Dwunastoletni boh. jeździł do Warszawy, tam kupował papierosy, które sprzedawał na bazarze w Otwocku. Ojciec kupił domek między Otwockiem a Karczewem – dowiedział się o tym dowódca dywersji AK Migdalski i w domu zrobiono magazyn broni. Jan Pijanowski, z zawodu blacharz, zrobił pudła, w których zakopano broń – pilnowanie składu przez boh. i brata. Konspiracyjne pseudonimy członków rodziny. Wypadek podczas czyszczenia broni przez partyzantów – przeniesienie magazynu na teren szpitala, skąd broń została zabrana przez NKWD po wkroczeniu Armii Radzieckiej. [+]
00:16:42 Ojciec miał kilka sztuk broni. Szef Arbeitsamtu Hugo Dietz dostawał od Żydów materiały i ojciec szył dla niego garnitury. Gdy upomniał się o zapłatę, został razem z matką aresztowany. Przed wywiezieniem na roboty uratowała rodziców choroba matki – strach Niemców przed tyfusem. [+]
00:19:11 Po wyzwoleniu ojciec został aresztowany i trafił do więzienia we Włochach, potem przez cztery lata przebywał w więzieniu przy Cyryla i Metodego, gdzie zorganizowano mu warsztat krawiecki, w którym dokonywał poprawek umundurowania funkcjonariuszy – wypuszczenie ojca po interwencji matki. [+]
00:20:40 Rytm dnia ojca po wypuszczeniu z więzienia. Powstanie Koła Łowieckiego – zebrania w domu.
00:21:56 Nastroje przed wojną, porównanie niemieckiego i polskiego lotnictwa. Naloty na Otwock, ucieczki mieszkańców miasta we wrześniu 1939. Rodzina przeniosła się do Dąbrówki k/Celestynowa. Matka urządziła w stodole ołtarz, przy którym się modlono. Na wzgórzu za gospodarstwem był schron, za wzgórzem stała polska kawaleria – boh. odwiedzał żołnierzy. Niemcy otoczyli i rozbroili oddział, wzięli kawalerzystów do niewoli wypuszczając konie. [+]
00:27:22 W 1943 r. boh. jeździł z matką do Szpitala Ujazdowskiego, gdzie leżeli polscy żołnierze ranni podczas kampanii wrześniowej – pomoc rannym. Matka zabrała dwóch żołnierzy do domu i wyleczyła ich zajęczym sadłem. Chorzy w szpitalu robili ozdoby z końskiego włosia. Koło ogrodzonych baraków przy szpitalu boh. widział polskich żołnierzy. Niemieckie sposoby leczenia ran.
00:33:02 Przed wojną wuj Aleksander Rembkowski był rzeźnikiem i dostarczał mięso do pensjonatów. We wrześniu 1939 jeździł z ojcem boh. po pobojowiskach i zabierał rannych do szpitali. [+]
00:34:21 Niemcy zajęli Dąbrówkę i kazali ludziom opuścić schron – zachowanie niemieckich żołnierzy. Zniszczenie przez Niemców obelisku Marszałka Piłsudskiego i popiersia Kościuszki stojących w Otwocku. Komendant miasta Otto Schlicht miał swastykę przed domem, kolega Sławek Lewiński podeptał ją – konsekwencje tego czynu. Wspomnienie kolegi, który po wojnie uciekał z kraju i został zabity przez Czechów.
00:40:42 Początki konspiracji – działalność ojca, współpraca z Zygmuntem Migdalskim, szefem dywersji AK. Ojciec przechowywał broń akowców. Do AK należał brat i kilku jego kolegów. Boh. wstąpił do Szarych Szeregów w 1942 r.
00:47:15 Okupacyjna rzeczywistość – szmuglowanie żywności z Lubelszczyzny, pilnowanie partyzanckiego składu broni.
00:50:12 Po wyzwoleniu ojciec został aresztowany – list z więzienia, by boh. zdał jego broń ukrytą w domu. Boh. tego nie zrobił i UB szukało go w szkole – zachowanie woźnego. Po ucieczce ze szkoły boh. ukrywał się przez kilka miesięcy. Wypuszczenie ojca na ślub ciotki – zachowanie strażników, którzy z nim przyjechali. Matka zdała broń, ale ojciec nie został zwolniony z więzienia. [+]
00:55:36 Getto w Otwocku – handel z Żydami, boh. chodził po zeszyty do sklepu na terenie getta. Boh. był u znajomego młynarza i od niego dowiedział się, że getto zostało zlikwidowane – powroty Polaków do domów na terenie getta. Wielu Żydów ukrywało się w mieście. Rabowanie opuszczonego getta przez Niemców. Stosunki polsko-żydowskie przed wojną – konkurencja w rzemiośle. [+]
01:02:50 Współpraca z księdzem Raczkowskim – boh. przewoził z Michalina tajną prasę i ulotki. Ksiądz Jan Raczkowski był działaczem harcerskim, przechowywał Żydów, dla których wyrabiał nowe metryki. Kazania wygaszane przez księdza Raczkowskiego. Po wyzwoleniu ksiądz został aresztowany – wypuszczono go dzięki staraniom wiernych.
01:07:36 Kolega Tadek Michnowski wciągnął boh. do Szarych Szeregów. Ksiądz Raczkowski, przed wojną harcmistrz, kierował Szarymi Szeregami w Otwocku – pogadanki patriotyczne, msze odprawiane przy krzyżu w lesie – spotkanie z Niemcem. Napadanie przez akowców na żołnierzy niemieckich w celu zdobycia broni. Liczebność otwockich Szarych Szeregów.
01:11:13 Służąca Otto Schlichta nie płaciła za towar na bazarze. Wspomnienie kolegi Sławka Lewińskiego, który zniszczył swastykę i został zabity przez Niemców. Zimą chłopcy jeździli na łyżwach – zaczepianie drutem za samochody. Boh. został zbity przez kierowcę osobowego auta. [+]
01:13:26 Boh. nie wie, czym brat zajmował się podczas okupacji.
01:14:43 Ciotka mieszkała przy ul. Zamienieckiej w Warszawie – boh. z balkonu ciotki obserwował miasto płonące podczas powstania. Wyjazd z księdzem Raczkowskim do Radości, gdzie oddział akowców szykował się do wyruszenia na pomoc walczącej Warszawie – msza święta.
01:16:05 Przygotowania do powstania, struktura Szarych Szeregów.
01:17:06 Chłopcy z Radości zbierali broń na po pobojowiskach i ćwiczyli strzelanie w lesie – rozmowy z AK o wcieleniu oddziału. Boh. nie przeszedł szkolenia z bronią – tylko nauka teorii.
01:19:33 Po wyzwoleniu akowcy się ujawnili – drukowanie dla nich legitymacji. Aresztowania akowców. Znalezienie pochówków, które ekshumowano i przeniesiono na cmentarz w Otwocku – podejrzenie, że to zwłoki akowców.
01:22:03 Wjazd radzieckich czołgów do Otwocka – wyjazd po amunicję porzuconą przez Niemców. Rabowanie magazynów żywnościowych po ucieczce Niemców, trupy Niemców w wagonach kolejowych.
01:25:48 Po wyzwoleniu rodzina została wysiedlona do Latowicza. Brat został zabrany do wojska, ale nie dostał umundurowania i po jakimś czasie uciekł. W Latowiczu ukrywali się akowcy – schron w stodole. Przewiezienie bimbrowni z Otwocka do Latowicza – odkrycie jej i zniszczenia przez Rosjan.
01:28:10 Zdejmowanie przez chłopaków mezuz z framug żydowskich domów, zwoje ksiąg leżące na ulicach. Porcelanowa figurka Żyda z królewskiej manufaktury.
01:30:21 Powroty do Otwocka Żydów, którzy przeżyli wojnę. Boh. znał Perechodnika, który ożenił się z córką właściciela kina – opinia na temat Perechodnika. Po wojnie Zygmunt Migdalski uciekł z Polski, w ucieczce pomógł mu Miodownik, Żyd, funkcjonariusz UB. Po wojnie Żydzi zmieniali nazwiska i zostawali w Polsce.
01:35:59 Boh. miał kolegę Żyda nazwiskiem Senator, po wojnie wiele osób, w tym boh., chorowało na gruźlicę [wątek urwany, gdyż pan złapał się za mikrofon]
01:37:47 Po wojnie kolega Senator został aresztowany i opowiadał, że wśród pracowników UB spotkał wielu znajomych. Kolega, także chory na gruźlicę, dostawał antybiotyki od rodziny z Izraela, dzięki którym boh. szybko się wyleczył. Dalsze losy Stanisława Senatora.
01:39:49 Ojciec uszył kilkadziesiąt garniturów kierownikowi Arbeitsamtu, Dietzowi, szył także kostiumy jego żonie – nosiła ślady pobicia przez męża.
01:41:10 Aresztowanie ojca po wojnie – krótki pobyt w więzieniu we Włochach. Po przewiezieniu ojca na ul. Cyryla i Metodego boh. przyjeżdżał pod okno jego celi. Boh. był w szkole podczas aresztowania ojca.
01:42:57 Brat po wojnie się ujawnił, ale nie był szykanowany. Wuj Gawin był rzeźnikiem – jego śmierć podczas niemieckiego ostrzału. Po śmierci wuja boh. przez jakiś czas pomagał ciotce w warsztacie. Potem prowadził z kolegą sklep i pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowanym. Boh. wyjechał do pracy w cukrowni w Sokołowie, gdy przyjechały koleżanki z Otwocka, oddał im pokój w hotelu robotniczym. Potem był administratorem domów wojskowych na Muranowie – atmosfera w pracy, naciski, by wstąpił do ZMP. Ojciec chciał, by syn został krawcem – szycie kurtek dla Centrali Handlowej Prodimex. Niewielka emerytura.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..