Stanisława Rychlik z d. Niszcz (ur. 1926, Ruchna) opowiada o miejscowej społeczności żydowskiej przed wojną, relacjach pomiędzy społecznością polską i żydowską, a także o okupacji niemieckiej i tragicznym losie ludności żydowskiej.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonej w Ruchnej w 1926 r.
00:00:15 Prezentacja rodziców: Michaliny i Seweryna. Boh. miała dwie siostry, rodzina mieszkała w Węgrowie, gdzie rodzice prowadzili gospodarstwo. Do dziś w mieście stoi dom rabina. Żydzi zajmowali się handlem i rzemiosłem – odbieranie butów od szewca. Przypadki łapania Polaków „na macę”. Matka ostrzegała boh., by nie chodziła blisko żydowskich domów. Do szkoły chodziły żydowskie dzieci, ale boh. się z nimi nie bawiła. Bożnica w miasteczku była wyższa od kościoła.
00:06:40 Godzina policyjna podczas niemieckiej okupacji. Boh. wracając od ciotki została zatrzymana przez Polaka i żandarma – ucieczka przed wywózką na roboty. [+]
00:11:20 W piwnicy chowano prosiaka na własne potrzeby, działalność ubojni i masarni dla wojska. Rodzina sprzątała w pałacu hrabiego Łubieńskiego, w którym kwaterowali Niemcy. Powody zrobienia przez ojca schronu w stodole i kryjówki w domu. Podpalenie pałacu przez czerwonoarmistów. [+]
00:15:24 Traktowanie Żydów przez Niemców. Ludzie dokarmiali jeńców z pobliskiego obozu. Reakcja boh., gdy idąc drogą usłyszała z furmanki rozmowę jadących Żydów.
00:17:27 Jedna z mieszkanek Węgrowa ukrywała i wychowała żydowską dziewczynkę, która potem wyjechała do Izraela. We Ruchnej ktoś ukrywał Żydów, ale też zdarzyło się, że chłopak wydał ludzi ukrywających się w sianie.
00:20:57 Zachowanie Niemców podczas okupacji – rodzice mogli w kantynie kupić cukierki dla dzieci. Rosjanie podpalili pałac i nie pozwoli go gasić.
00:22:30 Praca w gospodarstwie, uprawa lnu i wyrób tkanin, szycie odzieży. Ojciec walczył podczas I wojny światowej – starania o uprawnienia kombatanckie, przyjazd kolegi z wojska.
00:28:04 Ojciec trzymał bydło u kuzynów mieszkających na kolonii. Łuna bombardowanego Sokołowa.
00:29:19 Zniszczenie żydowskiego cmentarza w Węgrowie podczas budowy szkoły zawodowej. Współcześnie stojące budynki pożydowskie. Stan ulicy Czystej zamieszkałej przed wojną przez Żydów. [+]
00:31:18 Przyjazdy Cyganów – próba kradzież kur u Krochmalów. Groźby podpalenia gospodarstwa. [+]
00:32:04 Koleżanka boh. została wywieziona na roboty do Niemiec – wypadek podczas pracy i jego skutki.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.