Krystyna Bornikowska z d. Tuchołka (ur. 1937, Mielęcin) – jej ojciec, pracownik browaru w Snowiczu w powiecie złoczowskim, ukrywał przez kilka miesięcy przedwojennego właściciela zakładu, Żyda Szpindla. Po napadzie Ukraińców na browar w lipcu 1943 r. rodzina wjechała do Buska nad Bugiem. Wyzwolenie zastało ich w Tarnowie. Po wojnie ojciec wyjechał na Ziemie Odzyskane i pracował w browarze w Drezdenku. Matka z dziećmi zamieszkała w Rogoźnie. Krystyna Bornikowska ukończyła technikum.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1937 r. w Mielęcinie koło Kępna.
[00:00:25] Przedstawienie rodziców: Stefana i Cecylii oraz trójki rodzeństwa. Ojciec był piwowarem, kształcił się w Berlinie. Rodzina mieszkała w majątku, który należał do stryja Józefa Tuchołki, inżyniera górnictwa.
[00:01:40] 22 listopada 1940 r. rodzina została wywieziona do obozu przejściowego w Łodzi, stamtąd trafiła do wsi Boczkowice. Warunki w obozie.
[00:03:10] W 1941 r. rodzina zamieszkała w ukraińskiej wsi Snowicz, gdzie ojciec pracował w browarze. Właścicielem był Żyd, Szpindel, który musiał iść do getta. Ojciec prowadził browar dla Niemców – likwidacja zakładu, wywiezienie urządzeń. Rodzina mieszkała na terenie browaru – widok na budynek żandarmerii, gdzie przywożono ludzi i bito ich.
[00:05:10] 19 lipca 1943 na browar napadli Ukraińcy, ale nie dostali się do mieszkania. Postawa mieszkańców wsi. Ojciec zgłosił napaść niemieckim żandarmom – załatwienie przeniesienia do browaru w Busku nad Bugiem. Podczas wywożenia urządzeń z zakładu przed zbliżającym się frontem, ojciec został zatrudniony do pilnowania w czasie podróży – przyjazd do Polski.
[00:08:30] Rodzina zatrzymała się na przedmieściach Tarnowa – podczas bombardowania miasta chowano się w snopkach na polu. Po wyzwoleniu ojciec pojechał na Ziemie Odzyskane i znalazł pracę w browarze w Drezdenku. Matka z dziećmi wyjechała do babci mieszkającej w Rogoźnie. Losy rodziny w czasach PRL – ojciec kilka razy zmieniał pracę.
[00:10:44] Pewnej nocy do mieszkania [w Snowiczu] przyszło troje Żydów, w tym Szpindel, przedwojenny właściciel browaru – prośba o pomoc. Gdy ukrywano Żydów, matka nie pozwalała dzieciom bawić się z rówieśnikami w obawie, że powiedzą, co się dzieje w domu. Incydent z Ukraińcem, który przyjechał, gdy Żydzi odeszli. Niedługo potem Ukraińcy napadli na browar, strzelali w okna, ale nie weszli do mieszkania. Przeprowadzka do Buska. [+]
[00:13:46] Żydzi prawdopodobnie uciekli ze złoczowskiego getta. W biurze browaru pracowali Żydzi Kon i Bart. W 1945 r. ojciec spotkał jednego z ukrywanych Żydów. Starsza siostra, Maria, kupowała dla nich jedzenie we wsi.
[00:16:42] Do kościoła w Busku przywożono zwłoki Polaków zamordowanych przez Ukraińców. Ludność polska ze wsi uciekała przed Ukraińcami do miast.
[00:17:22] Ojciec zmarł w 1959 r., matka w 1987. Podczas ukrywania Żydów matka nie chciała, by boh. bawiła się z koleżanką, Ukrainką. W 1943 r. słyszało się o tym, że Ukraińcy napadają na Polaków. Rodzice czasem rozmawiali w domu po niemiecku, by dzieci ich nie rozumiały. Trudne warunki życia podczas pobytu w Boczkowicach – głód podczas okupacji. Wywiezienie rodziny z Mielęcina do obozu przejściowego w Łodzi, potem do Snowicza, gdzie ojciec pracował w browarze.
[00:22:38] Relacje w rodzinie, charakter ojca i matki, stosunek do dzieci. Brat strzelał kartoflami z wiatrówki, czasem trafiał w boh. Skończył szkołę piwowarską w Tychach i pracował w browarze w Poznaniu. Wszystkie dzieci zdobyły średnie wykształcenie, boh. skończyła technikum. Pomoc stryja Józefa Tuchołka – jego wojenne i powojenne losy.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..