Otton Grynkiewicz (ur. 1930, Grodno), syn podoficera Wojska Polskiego sierżanta Domicjana Grynkiewicza. 20 czerwca 1941 razem z mamą i młodszą siostrą (ojciec był wówczas w więzieniu NKWD) został zesłany na Syberię do miejscowości Jakowlewka w Kraju Narymskim. Pracowali przy wycince tajgi. W rodzinne strony wrócili w 1944 i po zmianie granic zdecydowali się przenieść za Bug do Polski w nowych granicach.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1930 r. w Grodnie – powody zmienienia daty urodzenia w dokumentach.
00:00:48 Ojciec był sierżantem Wojska Polskiego. Wywózki 10 lutego 1940 r.
00:02:07 Mama pochodził ze wsi Kozłowiki koło Wołkowyska. Mama, boh. i jego siostra Julia zostali deportowani 20 czerwca 1941 r. Po kilku tygodniach transport dotarł do Nowosybirska, skąd przewieziono zesłańców do Inkino, a potem podwodami w głąb tajgi do posiołka Jakowlewka. Wygląd domów, warunki mieszkanie. Mama pracowała jako krawcowa w spółdzielni. Niewielkie racje żywnościowe. Boh. pracował przy wyrębie tajgi. Zesłańcy chorowali na malarię. Drogi z bali między wioskami, malaryczne okolice.
00:10:40 Ojciec został aresztowany przez NKWD w Prużanie i osadzony w więzieniu. Boh. i mama chorowali na malarię – przebieg ataku. Wspomnienia budzące emocje. Boh. przestał chorować na malarię, gdy wyjechał na Kaukaz – ostatni atak na torowisku kolejowym koło Stalingradu.
00:15:26 Mama wychodząc do pracy zostawiała dzieciom szklankę mąki i wodę – boh. gotował „pobołtuchę”. Gdy szedł do pracy, siostra zostawała sama w domu. Stosunek miejscowej ludności do zesłańców. Mama musiała się meldować w NKWD.
00:19:12 Dziadzio Dieriagin, woźnica, opiekował się boh. podczas pracy w lesie. [+]
00:20:45 Po ataku Niemiec na Związek Radziecki ojciec wyszedł z więzienia w Prużanie i wrócił do Kozłowików, gdzie mieszkał do końca wojny. W 1943 r. rodzina przeniosła się do Kołpaszewa, gdzie mieszkała deportowana ciotka. Mama pracowała jako krawcowa, a boh. w spółdzielni szewskiej – szpilki szewskie z krążka brzozy.
00:25:10 Wyjazd z Kołpaszewa na stepy Kałmucji latem 1944 r. Rodzina zamieszkała w domu opuszczonym przez deportowanych Kałmuków. Praca w sowchozie – mama była dojarką, boh. pastuchem, poprawa warunków bytowych, przyjaźń z krową. [+]
00:32:31 Wiadomość o podstawieniu pociągu dla repatriantów – radość zesłańców. Podróż do Polski w 1946 r. – opis wnętrza wagonu. Podczas podróży w czerwcu 1941 r. pociąg stał na stacji w Kijowie – bombardowanie miasta. Zachowanie repatriantów po przekroczeniu granicy. [+]
00:38:36 Pociąg przyjechał do Trzebiatowa nad Regą. Mama zaczęła pracować jako salowa w szpitalu, a boh. był pomocnikiem piekarza. [+]
00:40:32 Piętno wyciśnięte przez Syberię na młodszej siostrze Julii. Boh. na Syberii polował i łapał ryby.
00:42:25 Boh. rysował jako dziecko, malarstwem zajął się w latach 70. Stworzył cykl obrazów o tematyce sybirackiej – odpowiedź na traumę.
00:45:57 Boh. napisał z Trzebiatowa do dziadków w Kozłowikach i okazało się, że ojciec tam mieszka. Podczas repatriacji boh. uparł się, by jechać do Polski, choć mama chciała wrócić do domu w Kozłowikach. Ojciec repatriował się do Polski i zamieszkał w Jasnej kolo Elbląga – połączenie rodziny.
00:49:25 Edukacja boh. przed deportacją i po powrocie do Polski. W 1951 r. boh. ukończył gimnazjum przemysłowo-energetyczne w Elblągu. Po odbyciu służby wojskowej w 43 Pułku Piechoty w Stargardzie Szczecińskim pracował w elbląskiej elektrowni, potem w wodociągach. Praca w Zakładach Mechanicznych w Elblągu, studia na Politechnice Poznańskiej – dyplom w 1965 r.
00:54:05 Jeden z dyrektorów Zamechu przenosił się do Sędziszowa na stanowisko dyrektora Fabryki Kotłów i zaproponował boh. posadę głównego energetyka fabryki w budowie – praca do emerytury.
00:56:00 Podczas edukacji i drogi zawodowej boh. nie rozmawiał z nikim o pobycie na Syberii – pisanie życiorysów. 00:58:20 Boh. czyta swoje wiersze o tematyce syberyjskiej. Terapeutyczna rola malarstwa i poezji. Wspomnienie ojca Domicjana Grynkiewcza.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.