Alfons Daszkiewicz (ur. 1920, Cucki, obecnie Białoruś) przed wojną należał do organizacji „Strzelec”. W 1942 roku został zaprzysiężony w Związku Walki Zbrojnej. Do marca 1943 roku działał w wywiadzie, a następnie został skierowany do oddziałów partyzanckich. Żołnierz Antoniego Burzyńskiego ps. Kmicic. Brał udział w wielu potyczkach, m.in. we wsi Gieladnia. Uczestniczył w Operacji Ostra Brama, po rozbrojeniu przez Sowietów trafił do Miednik. Po odmowie wstąpienia do radzieckiej armii przewieziony do Kaługi. W listopadzie 1944, po odmowie przysięgi na wierność Związkowi Sowieckiemu, został wywieziony pod Ural do obozu Malejcha w rejonie korobowskim. W styczniu 1946 przez Terespol wrócił do kraju i osiedlił na Ziemiach Odzyskanych. Zatrudnił się jako strażak w Zjednoczeniu Przemysłu Lniarskiego w Wałbrzychu, tam ukończył kurs strażacki oraz technikum wieczorowe. Pracował jako energetyk w Zjednoczeniu Przemysłu Lniarskiego. Dwukrotnie próbował dostać się na studia na Politechnikę Wrocławską, ale nie został przyjęty.
mehr...
weniger
[00:00:10] Autoprezentacja boh. Gospodarstwo rodziców 17 ha, zwierzęta gospodarskie. Wieś średniej wielkości, nauka do 4 klasy w szkole wiejskiej, potem trzy klasy w gminie, gimnazjum w Postawach.
[00:02:52] Mieszkańcy wsi: Polacy, Tatarzy i Żydzi. Działalność w harcerstwie, Związek Strzelecki. Przyjście Niemców, potem Rosjan. Pierwsze wywózki na Syberię w 1940 r. Decyzja o ucieczce boh. ze wsi. Kontakt z ZWZ (Związek Walki Zbrojnej) poprzez koło strzeleckie, dyrektor szkoły legionista.
[00:06:50] Ucieczka z domu z pierwszym leśnym oddziałem „Kmicica” po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej, w 1942 r.
[00:10:00] Obawy przed wywózką do III Rzeszy, ostrzeżenie przed łapanką przez oficera niemieckiego zakwaterowanego w domu boh., ucieczka boh. do lasu. Zaprzysiężenie do ZWZ, praca w podziemnym „wywiadzie”, przekazywanie zebranych informacji do „Kmicica”. 23 pułk ułanów w Postawach. Partyzantka rosyjska w rejonie Postaw (dowódca Markow). 82 osoby rozstrzelane przez Rosjan.
[00:13:45] Zbieranie informacji wśród szkolnych kolegów, kaptowanie chłopców do radzieckiej partyzantki – samoobrony („samochowa”). Mieszkanie polskich partyzantów w ziemiankach w lesie lub w gospodarstwach wiejskich.
[00:17:30] Konieczność zachowania pełnej konspiracji, zagrożenie zdemaskowaniem. Przynależność do leśnego oddziału „Kmicica”, wybór pseudonimu boh.: „Lot”.
[00:20:10] Szwagier boh. zatrzymany w areszcie przez półtora roku po wojnie, torturowany przez ubeków: stanie w wodzie, deprywacja snu. Akcje przeciw Niemcom w miejscowości Gieladnia [Geledne, obecnie Litwa]. Dylemat moralny boh.: niemożność dobicia rannego niemieckiego oficera. [+]
[00:24:10] Podczas ataku na Wilno razem z Armia Czerwoną podpalenie łanów wyrośniętego zboża, w których ukrywali się Niemcy. Wybuch pocisku uszkodził boh. słuch w lewym uchu.
[00:30:00] Odwaga i brawura młodych ludzi, chęć „darowania życia dla ojczyzny”. Wspomnienie rannego w brzuch partyzanta. Złożona przyjacielowi obietnica dobicia w razie poważnego zranienia.
[00:33:14] Operacja „Ostra Brama” we współpracy z Armią Radziecką – odbicie Wilna. Szok boh. wobec postawy Rosjan, namawianie do wstąpienia do Ludowego Wojska Polskiego, rozbrojenie oddziału, ok. 4 tys. osób, wywiezienie do obozu „jenieckiego”. Zaprowiantowanie na drogę: suchary i suszone ryby, brak wody do picia podczas transportu. Groźba kary śmierci w razie ucieczki z obozu w Kałudze.
[00:39:07] Prof. Ginko, rektor Akademii Medycznej w Gliwicach, Bernard Ładysz – współtowarzysze w obozie. Robactwo, świerzb. Uroczysty przyjazd do Kaługi, zakwaterowanie w koszarach, parciane buty.
[00:42:35] Szkolenie wojskowe, przydział: 361 pułk zapasowy 18 dywizji smoleńskiej. Po kilku miesiącach przysięga na wierność Stalinowi i ZSRR. Warunki w obozie, zakaz korespondencji.
[00:44:40] Losy rodziny po przyjściu Rosjan: pozostawienie ojca we wsi jako potrzebnego w kołchozie fachowca, stolarza. Siostra ze szwagrem wywiezieni do Kazachstanu, brat walczył pod Leningradem. Nachodzenie rodziców w celu znalezienia boh., „bandyty”.
[00:46:30] Oficer polityczny w każdym batalionie w obozie, utrudniona korespondencja z rodziną. Kaptowanie do armii sowieckiej w Miednikach, odmowa boh.
[00:49:20] Po 4 miesiącach szkolenia frontowego w Kałudze przysięga na wierność Stalinowi i Związkowi Radzieckiemu. Zdanie broni po szkoleniu, stare radzieckie mundury, wywiezienie za Ural (rejon korobowski). Wykopywanie ziemianek, dowódca mjr Grużniajew, potem kpt Sas. Podkradanie żywności podczas dyżurów w kuchni, kara aresztu za kradzież, donosiciele.
[00:55:32] Praca ponad siły przy wyrębie lasu, norma 6 metrów sześciennych, załadunek 2-metrowych bali drewna na ciężarówki. Osłabienie jeńców, wyczerpanie, marne jedzenie. Szpital oddalony o 185 km. Zjedzenie jeża. Przygnębienie jeńców, pocieszająca historia więźnia Józefa Piłsudskiego.
[01:00:10] 4 tysiące jeńców, podział na 4 bataliony. Rosyjski lekarz w batalionie kpt. Tamara, pomocnik polski felczer. Określanie stanu zdrowia poprzez badanie napięcia skóry. Ucieczka kolegi z batalionu: Władysław Domejko z Wilna, spotkanie po latach w Grodnie.
[01:05:43] Organizacja obozu: ogrodzony drutem. Przyrządzanie jeża do jedzenia. Nagrody za wykonanie normy – dodatkowa żywność. Nauka palenia papierosów, żeby zyskać czas na „przerwę na papierosa”. Trudne rzucenie nałogu. Przydział krojonych łodyg tytoniu („karaszki”).
[01:12:30] Wycieczka do Kazachstanu z siostrą i szwagrem, odwiedzenie rodzinnego domu. Zatrzymanie siostry we wsi przez władze.
[01:15:12] Symulowanie choroby przez niektórych więźniów, przydział lżejszych zadań. Możliwość otrzymania paczki żywnościowej od 1945 r.
[01:19:20] Informacja o końcu wojny od oficera politycznego. Zachęcanie do większej wydajności, „by wyniszczyć Niemców”. Apele poranne.
[01:21:55] Przekroczenie granicy polskiej 12 stycznia 1946 r. Ci, którzy wrócili do rodzinnych domów na Kresach Wschodnich, mordowani przez Rosjan jako „izmiennik rodiny” (zdrajca ojczyzny). Powrót w radzieckim ubraniu. Ziemianki pod Smoleńskiem, lepsze wyżywienie od października. Nowe, angielskie umundurowanie z UNRRA.
[01:25:50] Postanowienie o wyjeździe w głąb Polski, ucieczka całej wsi na Ziemie Odzyskane, pozostali we wsi rodzice. Niepełna dokumentacja zwolnienia z obozu. Odtworzenie historii jenieckiej, otrzymanie karty repatriacyjnej i skierowania na osiedlenie. Zapomogi na bezpłatne przejazdy.
[01:30:07] Pierwsze spotkanie z rodzicami jesienią 1956 r., poznanie młodszej siostry [+]. Rozmowa na temat repatriacji, zachowawcza postawa ojca.
[01:33:13] Po powrocie do Polski kontakt z PUR w Warszawie, skierowanie na Ziemie Odzyskane, unikanie pracy w kopalni. Przyjazd do Wrocławia, stan bezprawia: Niemcy, szabrownicy. 100 zł na podróż, przejazd do Legnicy, potem Wałbrzycha. Zatrudnienie na krótko w ochronie zakładów przemysłowych przed szabrownikami. Straż przeciwpożarowa w Zakładach Zjednoczenia Przemysłu Lniarskiego.
[01:38:25] Nauka przez 5 lat w wieczorowym technikum górniczym w Wałbrzychu, kierunek: maszyny energetyczne. Dwukrotna odmowa przyjęcia boh. na studia politechniczne „z braku miejsc”.
[01:41:40] Namawianie boh. przez ubeków do współpracy. Poznanie żony w Olsztynie. Praca przy inwestycjach modernizacyjnych w Świebodzicach.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..