Witold Soiński (ur. 1937, Warszawa) – przed wojną zamieszkały w Augustowie, w kwietniu 1940 roku zesłany wraz z rodziną do północnego Kazachstanu. Wrócił do Polski w 1946 roku, rodzina osiadła w Szczecinie. Z zawodu inżynier, absolwent Politechniki Szczecińskiej, członek i działacz NSZZ „Solidarność”.
[00:00:10] Ur. 27 października 1937 r. w Warszawie, w latach 1937-40 zamieszkały w Augustowie. 13 kwietnia 1940 wywieziony do północnego Kazachstanu. Mama stomatolog, podchodziła z Suwałk, ojciec spod Petersburga, oficer zawodowy w 4 pułku ułanów zaniemeńskich w Wilnie, potem w 7 batalionie pancernym w Grodnie. Poznanie się rodziców w gimnazjum w Suwałkach. Dziadek Mikołaj, dentysta, zamieszkał w Augustowie w dzielnicy Zarzecze. Gabinet stomatologiczny dziadka w Domu Turka. Domek zbudowany przez dziadka.
[00:04:21] Powrót z zesłania w 1947 r., w Domu Turka siedziba Urzędu Bezpieczenstwa. Wywiezienie rodziny na wschód: mamy, obu babć i prababci, dworzec w Augustowie. Wioska Mariewka [Maryevka] w Północnym Kazachstanie, najbliższa stacja kolejowa Mamlutka [Mamlut] oddalona o 260 km.
[00:07:14] Nieprzyjazne przyjęcie, „macie tu wyzdychać” [+]. Zakwaterowanie przez rok u zamożnego przed rewolucją Kazacha. Matka wytwarzała prymitywne cegły, po roku pracowała jako dentystka w lokalnym ośrodku zdrowia, poprawa życia, gulasz barani od święta. Babcia Rosjanka szyła sukienki i wróżyła.
[00:11:03] Rodowe srebra. Wynagrodzenie mamy za pracę dentystki. Zakup jednoizbowej ziemianki przez mamę. Śnieżne zimy od października, północny wiatr buran. Robactwo w ziemiance, pluskwy, wszy. Żywność kupowana na targu, handel wymienny. Ziarno mielone w żarnach przez babcie, podpłomyki.
[00:15:10] Zabawy z kolegami (zesłańcy Rosjanie i Polacy), krótka wiosna i upalne lato. Narty i łyżwy. Szkoła oddalona o kilometr, nauka jęz. polskiego w szkole. Sąsiedzi Polacy pp. Huszcza. Boże Narodzenie, kleik z mąki i cukru. Pewna swoboda religijna, cenny ryngraf przywieziony z Polski. Pobyt w Mariewce do czerwca 1946 r.
[00:21:39] Strach przed wiejskimi zwierzętami. Dobre relacje Polaków z Kazachami, zesłańcy z Iranu, handlarze. Zabawy ludowe, potańcówki przy harmonii.
[00:25:04] Losy ojca w czasie wojny: służba jako dowódca czołgów w Armii Prusy nieudolnego gen. Dąb-Biernackiego, powrót do domu na własną rękę, wyłapywanie polskich oficerów na drogach przez Żydów. Ślązak z Wermachtu. Internowanie w obozie jenieckim w Choszcznie, potem w Bornem Sulinowie. Pomoc American Red Cross, wiadomość o losach rodziny od Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w 1943 r.
[00:29:25] Dziadek Mikołaj w obozie. Korespondencja z ojcem poprzez pocztę jeniecką. Paczki od znajomej dziadka z Augustowa. Wiadomość o końcu wojny z wiejskich kołchozników, oczekiwanie na możliwość powrotu do domu, kłopotliwe otrzymanie paszportu, próby wynarodowienia Polaków.
[00:33:45] W połowie czerwca [1946] przejazd amerykańską ciężarówką marki Studebaker. Nieznane osiągnięcia cywilizacyjne: dynamo elektryczne, lampa naftowa, woda w rezerwuarze. Droga do Polski w wagonach bydlęcych (Brześć-Warszawa). Zniszczenie polskich flag na wagonach przez NKWD. Kosztowności przewożone przez granicę przez dzieci.
[00:39:14] Poszukiwanie ojca, droga z Warszawy do Szczecina, opieka dyrektora zakładu pracy ojca. [+] Budowanie relacji z ojcem, pierwsza komunia.
[00:42:37] Pierwszy wyjazd do Augustowa. Anna Soińska dd. Rzepkowicz (mama), Alberta Rzepkowicz s.v Rappel (babcia), Helena Soińska dd. Kuzniecowa, prababcia z Suwałk. Rozpoczęcie nauki w 3 klasie, dzieci z całej Polski, kolega Sałata, studia mechaniczne na Politechnice Szczecińskiej, specjalność: siłownie okrętowe. Praca w Stoczni Remontowej „Parnica” przez 35 lat.
[00:47:36] Przewodniczący strajku w 1970 r., 16 oficjalnych śmiertelnych ofiar strajku, strzelanie do ludzi z gmachu UB, zastrzelona 16-letnia dziwewczyna.
[00:50:50] Rzucenie granatów z gazem łzawiącym w kolejkę ludzi stojących po chleb. [+] Potyczka z uzbrojonym żołnierzem.[+]
[00:52:35] Założyciel NSZZ „Solidarność”. Wprowadzenie stanu wojennego. Rozmowa z ubekiem mjr Kowalskim. Informacje o działanosci boh. w Radiu Wolna Europa, strach, kolega Czesław Katarzyński.
[00:58:12] Robactwo w ziemiance w Kazachstanie (karaluchy, pchły), słabe wyżywienie. W drodze powrotnej obawa przed nagłym odjazdem pociągu. Krytyczna postawa ideologiczna, „nigdy nie byłem na pochodzie pierwszomajowym”.
[01:00:47] Po wojnie mama zatrudniona jako lekarka w dzielnicy Pogodno, ojciec jako urzędnik wodny w urzędzie melioracyjnym.
[01:02:29] Przyjazd dziadka Mikołaja Rappela z Warszawy do Augustowa pod koniec lat 20., zakup działki z bratem Bolesławem. Zamieszkanie w Domu Turka, budowa domu na Zarzeczu. Wykształcona babcia Alberta, dyplomowana położna. Lody wytwarzane przez babcię.
[01:09:15] Dwór rodziny Soińskich w Kaletniku (Deksznie). Pradziadek Aleksander Soiński. „Najlepsze dania” gotowane przez bacię, kartacze. Pradziadek pieniacz, próba wyłudzenia odszkodowania. Ojciec Witold urodzony w Petersburgu – tam pracował dziadek, urzędnik kolejowy, ślub z babcią Rosjanką.
[01:13:10] Zesłańcy: rodzina Huszcza. Dom Turka po wojnie: „najobrzydliwsze miejsce”, siedziba gestapo, NKWD, UB. Zamordywany mąż i syn Stefanowskiej, pracownicy śluzy Perkuć. Wielokrotne wizyty boh. w domu ubeka Jana Szostaka, loklnego rzeźbiarza, klepsydry po jego śmierci: „zdechł kat Ziemi Augustowskiej”, podpalenia domu, bezczeszczenie grobu. Przełożony Szostaka minister [Mirosław] Milewski. Ksiądz Jan Kibis.
[01:19:50] Żydzi augustowscy „byli wszędzie i są”, dr Szor, przyjaciel boh. Żyd Seweryn Suchowczycki w 1958 r. zamieszkał w Jerozolimie. Wizyta w Jerozolimie, kościół pełen Polaków. Losy Seweryna w Izraelu, odwiedzanie Augustowa z Sewerynem i rodzicami.
[01:25:13] Wypadek na jeziorze w Augustowie. Turyści z Warszawy nad jeziorem Wigry. Młyn wodny zbudowany przez Kibisa. Potańcówki w restauracji „Albatros”, dobre jedzenie.
[01:30:50] Spławianie drewna znad Kanału Augustowskiego, tartak. Informacja o obławie augustowskiej od babci w latach 70. Przyjście Rosjan do Augustowa, indoktrynacja radziecka. Babcia Soińska „kochała Ruskich, ale nienawidziła sowietów”.
[01:34:33] Indoktrynacja ateistyczna w szkole [na zesłaniu], nauczycielka Zoja Filipowna, cukierki „od Stalina”. Mroźny buran, boh. Uratowany przed zamarznięciem w drodze ze szkoły. [+] Nauka polskiego w szkole.
[01:38:37] Próba wcielenia mamy boh. do Wojska Polskiego. Spotkania po wojnie z ocalałymi, którzy wyszli z ZSRR z Armią Andersa.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..